ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΛΑΣΣΗ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ “ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ & ΛΟΥΚΑ ΜΑΝΤΙΝΙ, ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΑ ΑΔΕΛΦΙΑ” ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΣΤΟ 9ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ (24 ΜΑΗ 2025)
Καλησπέρα σ’ όλες και όλους. Να πω αρχικά ότι αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι και φέτος εδώ στην Πάτρα, στο 9ο Φεστιβάλ Αναρχικού και Ανατρεπτικού Βιβλίου που διοργανώνεται για ακόμα μια χρονιά από τους συντρόφους & τις συντρόφισσες του Αυτοδιαχειριζόμενου Χώρου Επί τα Πρόσω.
Το κείμενο του Camillo Berneri που μεταφράσαμε από το ιταλικό πρωτότυπο[1] γράφεται το Νοέμβρη του 1929[2]. Όσα λοιπόν γράφει έχουν μια επιπλέον σημασία και αποκτούν προφητική διάσταση καθώς τοποθετούνται χρονικά σε μια περίοδο αρχικού εποικισμού των εβραίων στην Παλαιστίνη, πολύ πριν το Ολοκαύτωμα και την ίδρυση ισραηλινού κράτους το 1948.
Εισαγωγή της Ταξικής Αντεπίθεσης στην παρουσίαση του βιβλίου της συντρόφισσας Μαρίας Μπουσδέκη, “Gentrification και εκτοπισμός, μια μελέτη και μερικές σκέψεις για το τι συμβαίνει στις γειτονιές μας” (εκδόσεις Δυσήνιος Τύπος) στην εκδήλωση της 24/04 στην Καλλιδρομίου 49
Mε μεγάλη συμμετοχή και πολύ ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις σχετικά με το περιεχόμενο, το ιστορικό υπόβαθρο και τις στοχευσεις του gentrification- τόσο γενικά όσο και ειδικά στα Εξάρχεια- πραγματοποιήθηκε το βράδυ της προηγούμενης Τετάρτης στον πολιτικό χώρο της Ταξικής Αντεπίθεσης, η εκδήλωση παρουσίαση του βιβλίου της συντρόφισσας Μαρίας Μπουσδέκη ” Gentrification και εκτοπισμός “. H μεγάλη ζήτηση του βιβλίου και οι συνεχείς παρουσίασεις του σε όλη την Ελλάδα επιβεβαιώνουν ότι το βιβλίο ξεπέρασε ήδη τις στοχεύσεις του : δεν έχει απλά ανοίξει διάλογο με τα κινήματα. Αποτελεί ήδη κομμάτι του πολιτικού τους εξοπλισμού.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 56 χρόνων από την έκρηξη της βόμβας στην Πιάτσα Φοντάνα του Μιλάνο και την κρατική δολοφονία του αναρχικού Πινέλι.
Μέχρι σήμερα κρατάμε ζωντανή την αλήθεια απέναντι στα ψέματα του κράτους.
Ο Πινέλι δολοφονήθηκε. Ο Βαλπρέντα είναι αθώος. Η σφαγή είναι του κράτους. Κατηγορούνται οι αναρχικοί για να γλυτώσουν οι φασίστες.
Το κείμενο περιλαμβάνεται στην έκδοση “ΠΙΑΤΣΑ ΦΟΝΤΑΝΑ (ΜΙΛΑΝΟ 1969) | ΣΚΑΛΑ (ΒΕΡΚΕΛΩΝΗ 1978) | ΜΑΡΦΙΝ (ΑΘΗΝΑ 2010): Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΕΥΩΡΙΑ ΩΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ” που εκδόθηκε το Νοέμβρη του 2016 με αφορμή την ολοκλήρωση της δίκης του αναρχικού Θοδωρή Σίψα για την υπόθεση Μαρφίν.
Στις 4 Νοεμβρίου 1897 γεννήθηκε στη Μαδρίτη ο αναρχικός Cipriano Mera. Οικοδόμος. Το 1920 έγινε μέλος της CNT και το 1931 πρόεδρος του συνδικάτου οικοδόμων της Μαδρίτης που ήταν ενταγμένο στη CNT. Το 1933 σχημάτισε μαζί με τον Buenaventura Durruti την επαναστατική επιτροπή της Σαραγόσα.
Τα φυτίλια είναι ακόμα αναμμένα και οι δρόμοι θα πάρουν πάλι φωτιά
Κυκλοφορεί η νέα έκδοση του δυσήνιου τύπου. H απομαγνητοφώνηση της παρουσίασης του βιβλίου “Έτρεχα και σκεφτόμουν την Άννα” από τις εκδόσεις Διάδοση με την συμμετοχή του Πασκουάλε Αμπατάντζελο στην πόλη της Πάτρας στις 8 Οκτώβρη 2022. Μια πολύ σημαντική εκδήλωση και εμπειρία με πρωτοβουλία από τις εκδόσεις Διάδοση.
“Εμείς, αν και χάσαμε δυστυχώς τον πόλεμο, κερδίσαμε πολλές μάχες και βιώσαμε πολλές ικανοποιήσεις. Γιατί όποιος αγωνίζεται, μπορεί να χάσει, μα όποιος δεν αγωνίζεται, έχει εξαρχής χάσει και είναι καταδικασμένος να ζει μια ζωή με σκυμμένο το κεφάλι στ’ αφεντικά.
Όλες αυτές οι ιστορίες περιλαμβάνονται με λεπτομέρειες στο βιβλίο και συστήνω την ανάγνωση τους σε όποιον δεν το έχει ήδη διαβάσει, μιας και η γνώση της ιστορίας είναι προϋπόθεση, για όποιον και όποια επιλέγει να αγωνίζεται ενάντια στην σκατένια πραγματικότητα, που αναγκαζόμαστε να βιώνουμε.
Αν ενδιαφέρεται κάποιος να μάθει την ιστορία της χώρας μας, της Ιταλίας, αυτό που διηγείται το επίσημο Κράτος, δεν συνιστά παρά μια μεγάλη διαστρέβλωση, μια μεγάλη συσκότιση. Δεν υπήρξαν αθώα θύματα, δεν υπήρξαν κάποιοι τρελοί φρενοβλαβείς, που άρχισαν να πυροβολούν χωρίς λόγο. Αυτό που λέει η ιστορική αλήθεια, είναι ότι στην Ιταλία, από το 1968 μέχρι το 1988, διεξήχθη ένας εμφύλιος πόλεμος χαμηλής έντασης.
Και στους εμφύλιους πολέμους δεν υπάρχουν αθώα θύματα, υπάρχουν πεσόντες. Πεσόντες και των δύο πλευρών. Αυτό αποδεικνύεται, για όποιον θέλει να μελετήσει τη λίστα των στόχων μας, από το ότι εμείς αυτούς που εξοντώσαμε και ήταν όλοι τους εχθροί μας, που μας πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή.
Δημοσιογράφοι, στρατιωτικοί, αστυνομικοί, δικαστές κλπ. Τα πραγματικά θύματα αυτής της ιστορίας, ήταν όσα προήλθαν από την πολιτική του πραγματικού τρομοκράτη, του ιταλικού Κράτους, με την στρατηγική της έντασης, με τις βόμβες στα τραίνα, στις πλατείες, στις συνδικαλιστικές διαδηλώσεις. Αυτά ήταν τα πραγματικά και μοναδικά αθώα θύματα και δεν τα προκαλέσαμε εμείς.
Σε μια κοινωνία, που είναι διαιρεμένη σε Τάξεις όπως η καπιταλιστική, δε μπορεί να υπάρχει κοινή Μνήμη. Η Μνήμη είναι κι αυτή πεδίο ταξικού πολέμου, πεδίο διεκδίκησης και αποδεικνύει, όσο κι αν την λασπολογήσουν και αν την διαστρεβλώσουν, όπως συνέβη στην Ιταλία με εμάς αλλά και στην Ελλάδα με την 17 Νοέμβρη και στη Γερμανία με την RAF, γεγονός παραμένει ότι δεν μπορούμε να έχουμε κοινή Μνήμη με τους εχθρούς μας. Στον πόλεμο ο καθένας κλαίει τα δικά του θύματα. Εμείς λοιπόν θρηνούμε τα δικά μας θύματα, τους δικούς μας νεκρούς. Για τους δικούς τους νεκρούς δε μας ενδιαφέρει καθόλου, όπως τον Άλντο Μόρο για παράδειγμα.”
«Ο μύθος του Nin ή του Durruti δεν μας είναι καθόλου χρήσιμος παρά μόνο γιατί οι ελλείψεις και τα λάθη τους κάτι μας διδάσκουν. Οι μύθοι του χθες είναι οι αλυσίδες του σήμερα. Το να αποκαλύψουμε τα λάθη τους μας επιτρέπει να προχωρήσουμε πέρα από το σημείο της αποτυχίας τους». Agustin Guillamon – Η Θεωρητικοποίηση των Ιστορικών Εμπειριών
Ο Δεκέμβριος του 2022 σηματοδότησε την εκατονταετηρίδα της Διεθνούς Ένωσης Εργαζομένων (IWA). Ιδρυμένη από μια σειρά συνδικαλιστικών ενώσεων ως εναλλακτική απάντηση στην Κομμουνιστική Διεθνή, η IWA οργάνωσε κάποτε εκατομμύρια εργάτες. Τα συνδικάτα έγιναν καθοδηγητικές οργανώσεις σε κοινωνικές εξεγέρσεις σε όλη τη Λατινική Αμερική και την Ευρώπη. Η Confederación Nacional deTrabajadores (CNT) συγκεκριμένα ήταν η πρωτοπόρα οργάνωση της ισπανικής επανάστασης όπου τέθηκαν σε δοκιμασία και τα όρια του αναρχοσυνδικαλισμού. Πολλοί υλικοί και πολιτικοί παράγοντες συνέβαλαν στην ταχεία άνοδο και πτώση του επαναστατικού συνδικαλισμού.
Συνδικαλισμός και Αναρχοσυνδικαλισμός Ενώ ο συνδικαλισμός (syndicalism) είναι ουσιαστικά συνώνυμος με την εργατική ένωση (unionism στα αγγλικά), ο όρος συνήθως χρησιμοποιείται στα αγγλικά για να υποδηλώσει μια ριζική, ιδεολογική διαφορά στον τυπικό οικονομικό συνδικαλισμό. Τα συνδικάτα, τουλάχιστον θεωρητικά, είναι φορείς εργαζομένων ενωμένοι για να παλέψουν για τα οικονομικά αιτήματα και για τα κοινά υλικά συμφέροντά τους. Ο συνδικαλισμός προτείνει ότι μέσω της οργάνωσης των εργατών σε επαναστατικά συνδικάτα είναι δυνατό να ανατραπεί ο καπιταλισμός και να εγκαθιδρυθεί μια σοσιαλιστική κοινωνία. Τα επαναστατικά συνδικάτα, με τη σειρά τους, διακρίνονται από τις πολιτικές οργανώσεις που υποκινούνται από συγκεκριμένες ιδεολογίες και όχι από υλικά ταξικά συμφέροντα. Καθώς το «συνδικάτο» είναι ένα μέσο για επαναστατικούς σκοπούς, οι εργάτες είναι καλύτερα να χρησιμοποιούν τις μαχόμενες οικονομικές οργανώσεις της τάξης τους παρά πολιτικές οργανώσεις όπως τα κόμματα. Οι συνδικαλιστές απορρίπτουν ουσιαστικά τη διχοτόμηση μεταξύ «πολιτικών» και «οικονομικών» αγώνων, βλέποντάς τους ως ένα και το αυτό που πρέπει να παλευτεί από τους εργάτες μέσω ενιαίων οργανώσεων. Ο αναρχοσυνδικαλισμός, ωστόσο, είναι ο συνδυασμός αναρχικών στόχων με τον «συνδικαλισμό», ή οργάνωση μέσω συνδικάτων ως μέσο για την επίτευξη ειδικών αναρχικών σκοπών. Οι αναρχοσυνδικαλιστές, σε αντίθεση με τον συνδικαλισμό ευρύτερα, είναι ρητά φεντεραλιστές και δίνουν έμφαση στην οριζόντια οργάνωση, την αντιπροσώπευση παρά την εκπροσώπηση, τις μαζικές συνελεύσεις για τη λήψη αποφάσεων και την περιορισμένη θητεία για τους λίγους απαιτούμενους αξιωματούχους.
Το τριήμερο 31/3-1/4-2/4 πραγματοποιήθηκαν παρουσιάσεις του βιβλίου «Πανδαιμόνιο και άλλες ιστορίες από κάτω» (εκδόσεις Δυσήνιος Τύπος) σε Θεσσαλονίκη, Ξάνθη και Αλεξανδρούπολη.
Στις 31/3 βρεθήκαμε στον πολιτικό χώρο του Διαρκή Αγώνα για την ταξική απελευθέρωση στη Θεσσαλονίκη, στη 1/4 στο Xanadu στην Ξάνθη και στις 2/4 στο Αναγνωστήριο στην Αλεξανδρούπολη.
Και στις τρεις εκδηλώσεις βρεθήκαμε με συντρόφους και συντρόφισσες, μιλήσαμε για την λογοτεχνία, για την φαντασία στη λογοτεχνία, την πολιτική και στρατευμένη τέχνη στο δρόμο για την κοινωνική επανάσταση.
Ευχαριστούμε τους συντρόφους και τις συντρόφισσες που μας φιλοξένησαν στους χώρους τους και όσους πλαισίωσαν και συνεισέφεραν στις συζητήσεις.
‘’Ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι η δράση του ΕΛΑ ανήκει στην αρμοδιότητα του ιστορικού του μέλλοντος. Η δράση του ΕΛΑ αποτελεί κληρονομιά του κινήματος, αυτού του μικρού αλλά τόσο σημαντικού κινήματος της επαναστατικής ανατροπής που επιμένει ακόμη και σήμερα να κρατάει ζωντανό το όραμα της κομμουνιστικής επανάστασης και άσβεστη την ελπίδα για την αλλαγή του κόσμου. Είναι δικαιολογημένη η αισιοδοξία μου; Ναι απαντάω! Σε όλα τα παιδιά του ελληνικού λαού μια πολιτική παρακαταθήκη αφήνω με το δικαίωμα που μου δίνουν τα 65 μου χρόνια: O μόνος χαμένος αγώνας είναι αυτός που δεν έγινε.’’
Τιμή για πάντα στον επαναστάτη, μέλος του ΕΛΑ, Χρήστο Τσιγαρίδα που πέθανε σαν σήμερα το 2019.
Η Ισπανική Επανάσταση που ξέσπασε τον Ιούλιο του 1936 και διήρκησε μέχρι τον Απρίλιο του 1939, υπήρξε αναμφίβολα μία από τις πιο εμβληματικές επαναστατικές στιγμές στην ιστορία την ανθρωπότητας και την πιο σημαντική στιγμή για τους αναρχικούς αγωνιστές, καθώς αποτελεί την σημαντικότερη ιστορική προσπάθεια των καταπιεσμένων να γκρεμίσουν τον σάπιο κόσμο του κράτους και του καπιταλισμού και να οικοδομήσουν στη θέση του μια κοινωνία ελευθερίας, δίχως εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η σθεναρή αντίσταση στον Φράνκο, η δημιουργία των αντιφασιστικών πολιτοφυλακών, η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, η κολεκτιβοποίηση των εργοστασίων και της γης, η κατάργηση του χρήματος και σε ορισμένες περιπτώσεις η βίωση του «ελευθεριακού κομμουνισμού», είναι μια πραγματικότητα που έζησε στην επαναστατημένη Ισπανία και σηματοδοτεί μια περίοδο βαθιών επαναστατικών αλλαγών και προσδοκιών.
Αυτή η ιστορική στιγμή έχει αποτελέσει για τους αναρχικούς και τις αναρχικές σημείο αναφοράς, πηγή άντλησης συμπερασμάτων, τρόπων οργάνωσης και μέσων αγώνα. Γι αυτό και αναζητάμε διαρκώς υλικό αυτομόρφωσης για αυτές τις στιγμές που αποτελούν για μας οδηγό και έμπνευση, αυτές που μας δίνουν δύναμη να προχωράμε. Παρακάτω παρατίθεται χρήσιμο υλικό αυτομόρφωσης που διατίθεται στα ελληνικά σε σχέση με αυτήν με σκοπό την διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την υπενθύμιση της ιδέας ότι είναι δυνατό να ζήσουμε σε έναν άλλο κόσμο, πιο δίκαιο και ελεύθερο.
Ταινίες
Γη και Ελευθερία (Land and Freedom), 1995 – Ken Loach, ίσως η κορυφαία ταινία που αναφέρεται στα γεγονότα του Ισπανικού Εμφυλίου. Μέσα από τη δράση του πρωταγωνιστή παρακολουθούμε την πορεία της επανάστασης και την καινούργια ζωή που οικοδομείται στην επαναστατημένη Ισπανία.
Ελευθεριακές (Libertarias), 1996 – Vicente Aranda, τοποθετείται στη Βαρκελώνη, τον Ιούλιο του ’36. Η ταινία δίνει μια εξαιρετική εικόνα τόσο της πορείας όσο και του πνεύματος της επανάστασης και μιλάει από την πλευρά των αναρχικών και ειδικότερα των οργανώσεων της CNT, της FAI και των Mujeres Libres.
Η Γλώσσα της Πεταλούδας (La Lengua de las Mariposas), 1996 – Jose Luis Cuerda, ταινία που θίγει σε βάθος ζητήματα που αφορούν την εκπαίδευση και συνολικότερα την παιδεία, την σχέση του δασκάλου με τον μαθητή, την πολιτική, την επανάσταση, τις ηθικές αξίες που χαρακτηρίζουν έναν ελεύθερο άνθρωπο αλλά και την επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος πάνω στη συμπεριφορά των νεαρών παιδιών.
Τα 13 Τριαντάφυλλα (Las 13 Rosas), 2007 – Emilio Martinez Lazaro, αφορά τη σύλληψη 13 νεαρών αγωνιστριών που ακολουθείται από έναν πραγματικό εφιάλτη που περιλαμβάνει φριχτά βασανιστήρια και εν τέλει το εκτελεστικό απόσπασμα.
Η Κοιμώμενη Φωνή (LaVozDormida), 2011 – BenitoZambrano, παρουσιάζει την σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίζονταν οι επαναστάτες κρατούμενοι στις φρανκικές φυλακές, τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις με τις οποίες βρίσκονταν αντιμέτωποι οι αγωνιστές που συλλαμβάνονταν, την στάση της καθολικής εκκλησίας και του κλήρου αλλά και το δράμα του να γεννιέται ένα παιδί μέσα στις φυλακές, χωρίς να είναι σίγουρο αν θα γνωρίσει ποτέ τους γονείς του.
Ντοκιμαντέρ
Ζώντας την Ουτοπία (Vivir la Utopia) – 1997, ντοκιμαντέρ που αφηγείται τα γεγονότα της επανάστασης αλλά και όσα προηγήθηκαν για να φτάσουμε στον εμφύλιο πόλεμο και στο επαναστατικό ξέσπασμα του ’36. Διαθέσιμο εδώ.
Josep – 2020,animation που περιγράφει τη ζωή σε ένα από αυτά τα στρατόπεδα, με δύο άνδρες, οι οποίοι χωρισμένοι από τα συρματοπλέγματα, θα γίνουν φίλοι μεταξύ τους. Ο ένας είναι αστυνομικός, ο άλλος είναι ο Γιοσέπ Μπάρτολι, σχεδιαστής αλλά και μαχητής κατά του Φράνκο. Διαθέσιμο εδώ.
Ζωντανή Μνήμη (MemoriaViva) – 2014, δημιουργήθηκε το 2014 από την αναρχοσυνδικαλιστική οργάνωση CNT και υποτιτλίστηκε από τον Αυτοδιαχειριζόμενος Χώρο Επί τα Πρόσω. Διαθέσιμο εδώ.
Μέσα στην Επανάσταση (Inside the Revolution) – 1983, το πέμπτο μέρος μιας μίνι σειράς 6 επεισοδίων που δημιούργησε το BBC στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Η σειρά αυτή αποτελεί ίσως την πληρέστερη ιστορική καταγραφή των γεγονότων του Ισπανικού Εμφυλίου στην μεγάλη οθόνη.
Οι Αδάμαστες (Indomables) – 2011, υποτιτλίστηκε από την πρωτοβουλία γυναικών ενάντια στην πατριαρχία στο πλαίσιο του κύκλου εκδηλώσεων «Οι ελεύθερες γυναίκες στην Ισπανική Επανάσταση» που πραγματοποιήθηκε το 2018 στον αυτοδιαχειριζόμενο χώρο Επί τα Πρόσω, στην Πάτρα.Διαθέσιμο εδώ.
Οι άνθρωποι που κύκλωσαν το Άλφα – 2010, ντοκιμαντέρ που συνοδεύει το ομώνυμο βιβλίο και καταγράφει κυρίως την ιστορία του ισπανικού ελευθεριακού κινήματος κατά τη διάρκεια της δικτατορίας 1939-1977.
“Στη Μνήμη των ηττημένων (1922-1945)”, 3ο Μέρος-Ούτε Θεοί – Ούτε Αφέντες: Μια Ιστορία του Αναρχισμού [Ντοκιμαντέρ]. Διαθέσιμο εδώ.
Βιβλία
Oι άνθρωποι που κύκλωσαν το άλφα, Κώστας Φλώρος, εκδόσεις 1704621. Διαθέσιμο στη δανειστική βιβλιοθήκη του αυτοδιαχειριζόμενου χώρου Επί τα Πρόσω (Πατρέως 87, Πάτρα) και διαδικτυακά εδώ.
Οι γυναίκες στην Ισπανική Επανάσταση, Μ. Άκελσμπεργκ Τ. Καπλάν Λ. Ουίλιζ, αυτόνομη γυναικεία εκδοτική ομάδα. Διαθέσιμο στη δανειστική βιβλιοθήκη του αυτοδιαχειριζόμενου χώρου Επί τα Πρόσω (Πατρέως 87, Πάτρα)
Η κολλεκτιβοποίηση στην Ιπανία, 1936-1939, εκδόσεις των ξένων, διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείου του δυσήνιου ίππου, στο Επί τα Πρόσω (Πατρέως 87) και διαδικτυακά εδώ.
Φραγκοσυκιές και σκοπιοί, Abel Paz, εκδόσεις Πανοπτικόν
Ταξίδι στο Παρελθόν, Abel Paz, εκδόσεις Κουρσαλ. Διαθέσιμο στη δανειστική βιβλιοθήκη του Επί τα Πρόσω.
Μέσα στην ομίχλη, Αbel Paz, εκδόσεις Ναυτίλος. Διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείο του δυσήνιου ίππου, στο Επί τα Πρόσω.
Μujeres Libres, Οι ελεύθερες Γυναίκες στην Ισπανία, Μ. Ackelsberg, εκδόσεις Ναυτίλος. Διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείο του δυσήνιου ίππου, στο Επί τα Πρόσω.
FAI, η οργάνωση του ισπανικού αναρχικού κινήματος στα προεμφυλιακά χρόνια (1927-1936), Μ. Βοοkchin J.C.Casas, εκδόσεις Ευτοπία. Διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείο του δυσήνιου ιππου και στη δανειστική βιβλιοθήκη του Επί τα Πρόσω.
Έτοιμοι για Επανάσταση: Οι Επιτροπές Άμυνας της CNT στη Βαρκελώνη 1933-1938, Agustin Guillamon, ασύμμετρη απειλή. Διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείο του δυσήνιου ίππου στο Επί τα Πρόσω.
Οι Ισπανοί Αναρχικοί, Τα ηρωικά Χρόνια 1868-1936, Μ. Μπουκτσιν, εκδόσεις βιβλιοπέλαγος. Διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείο του δυσήνιου ίππου και στη δανειστική βιβλιοθήκη του Επί τα Πρόσω.
Η Ισπανική Επανάσταση του 1936, ένας κριτικός απολογισμός, Μ. Μπούκτσιν, ελεύθερος τύπος. Διαθέσιμο εδώ.
Η Έμμα Γκόλντμαν για την ισπανική επανάσταση, Ε. Γκολντμαν, εκδόσεις Άρδην.
Το σύντομο καλοκαίρι της Αναρχίας, εκδόσεις Οδυσσέας.Διαθέσιμο εδώ.
“Ντουρρούτι , η κοινωνική επανάσταση στην Ισπανία (β’ μέρος 1933-1936)”, Αμπέλ Παζ , εκδ.Ελεύθερος Τύπος. Διαθέσιμο εδώ.
Φόρος τιμής στην Καταλωνία, George Orwell, ελεύθερος τύπος. Διαθέσιμο εδώ. ή Πεθαίνοντας στην Καταλωνία, εκδόσεις Κάκτος. Διαθέσιμο στη δανειστική βιβλιοθήκη του Επί τα Πρόσω.
Τα στρατηγικά λάθη των δημοκρατικών, Αβραάμ Γκιγέν, μετάφραση: Κώστας Παναγιωτίδης, εκδόσεις των συναδέλφων.
Οι μάχες του Μάη του 1937 στην Επαναστατημένη Βαρκελώνη, Α. Σούχι, Άρδην.
Η GPU στην Ισπανία, η σταλινική Αντεπανάσταση στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, Ολιβιέ-Λαντάου, Ελεύθερος Τύπος. Διαθέσιμο εδώ.
Προσκύνημα στην Καταλονία, Τζόρτζ Όργουελ, Διεθνής Βιβλιοθήκη 1999. Διαθέσιμο εδώ.
CNT-FAI και ο Ισπανικός Εμφύλιος, Ανατομία της Ισπανικής Επανάστασης, Ρ. Ρόκερ, Ελεύθερος Τύπος, 1996.
Διδάγματα από την Ισπανική Επανάσταση, Β. Ριτσαρντς, ελεύθερος τύπος. Διαθέσιμο εδώ.
Κολλεκτιβισμός και αυτοδιαχείριση στην Ισπανία, Αουγκουστίν Σουχύ. Διαθέσιμο εδώ.
Ο άνθρωπος που σκότωσε τον Ντουρρούτι, Π. Ντε Πάζ, δαίμων του τυπογραφείου 2010. Διαθέσιμο εδώ.
Για ποιόν χτυπά η καμπάνα;, Ε. Χεμινγουέι, Γράμματα, 2009. Διαθέσιμο στη δανειστική βιβλιοθήκη του Επί τα πρόσω.
Ένα ελευθεριακό πρόταγμα, Diego Abad de Santillan, εκδόσεις Στάσει Εκπίπτοντες (Α’ και Β’ τόμος). Διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείο του δυσήνιου ίππου.
Η Ισπανία σε κόκκινο και μαύρο (Α’ και Β’ τόμος), καινά δαιμόνια. Διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείο του δυσήνιου ίππου, στο Επί τα Πρόσω.
ΑΝΑΡΧΟΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ, MINTZ FRANK, καινά δαιμόνια. Διαθέσιμο στο κινηματικό βιβλιοπωλείο του δυσήνιου ίππου, στο Επί τα Πρόσω.
ΙΣΠΑΝΙΑ 1936 Ο ΝΤΟΥΡΟΥΤΤΙ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, εναλλακτικές εκδόσεις Νότιος Άνεμος, 1996
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΙΚΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (ΔΙΤΟΜΟ), HUGH THOMAS
Στη μνημη της αναρχικης Amparo Poch y Gascón, άρθρο για τα 53 χρόνια από το θάνατό της. Διαθέσιμο εδώ.
“Η προπαγάνδα δεν αρκεί” του Diego Abad De Santillan, άρθρο του Diego Abad De Santillan που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα La Protesta το 1929. Περιλαμβάνεται στον Α’ τόμο (Το κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα) του βιβλίου “Ένα ελευθεριακό πρόταγμα. Ιστορία, Εξέλιξη και Πράξη”, εκδόσεις “Στάσει Εκπίπτοντες”. Το άρθρο περιέχει ακόμα ένα κεφάλαιο με τίτλο Άμεση οικοδομητική δράση. Διαθέσιμο εδώ.
Federica Montseny (12 Φεβρουαρίου 1905 – 14 Ιανουαρίου 1994) : Μια ζωή αφιερωμένη στο αναρχικό κίνημα, άρθρο για τη ζωή της. Διαθέσιμο εδώ.
Η αυτοοργάνωση του συστήματος υγείας κατά την διάρκεια της Ισπανικής επανάστασης, απόσπασμα του Γκαστόν Λεβάλ που περιλαμβάνεται στο βιβλίο Αναρχικές Κολεκτίβες καθώς και τη μετάφραση της μπροσούρας που κυκλοφόρησε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 από ελευθεριακούς εργαζόμενους στην Υγεία από την Αυστραλία σχετικά με την αυτοοργάνωση του συστήματος υγείας κατά την διάρκεια της Ισπανικής επανάστασης. Διαθέσιμο εδώ.
Ομοσπονδία Ελευθεριακής Νεολαίας της Ιβηρικής[FIJL] – Δήλωση αρχών, απόσπασμα που ακολουθεί προέρχεται από τον δεύτερο τόμο του βιβλίου του Jose Peirats «H CNT στην Ισπανική Επανάσταση»(κεφάλαιο τέταρτο:«Το θαύμα της βιομηχανίας πολέμου»). Διαθέσιμο εδώ.
Ιστορικό σημείωμα για τη συμμετοχή Μαύρων Αμερικανών στην Ισπανική Επανάσταση. Διαθέσιμο εδώ.
Η αναρχική αντίσταση στο Φράνκο: Francesc Sabaté Llopart (El Quico), άρθρο διαθέσιμο εδώ.
Η συνομοσπονδιακή θεώρηση του ελευθεριακού κομμουνισμού, Προσχέδιο οργάνωσης της ελευθεριακής κομμουνιστικής κοινωνίας, όπως καταγράφηκε δύο μήνες πριν την ισπανική επανάσταση, στο έκτακτο συνέδριο της CNT (Σαραγόσα, Μάης 1936). Διαθέσιμο εδώ.
«Ο αναρχοφεμινισμός στην Ισπανία: οι αναρχικές προτάσεις των Mujeres Libres για την ισότητα των δυο φύλων», Laura Sanchez Blanco, Μετάφραση- Απόδοση από τα ισπανικά στα ελληνικά: mel4vel,διαθέσιμο εδώ.
Διδάγματα από τις Ελεύθερες Γυναίκες της Ισπανίας – Μια συνέντευξη της Martha Eckelsberg, Μετάφραση risinggalaxy. Διαθέσιμο εδώ.
Η προέλευση των “Φίλων του Ντουρρούτι”, agitprop. Διαθέσιμο εδώ.
Για την αποκατάσταση της αλήθειας, agitprop. Διαθέσιμο εδώ.
Επαναστατικό Πρόγραμμα της ομάδας “Οι Φίλοι του Ντουρρούτι”, agitprop. Διαθέσιμο εδώ.
Τα ιστορικά αρχεία των CNT/FAI στο Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνικής Ιστορίας του Άμστερνταμ, El Pais. Διαθέσιμο εδώ.
Μαριάνετ: Τσιγγάνος, αναρχικός και γενικός γραμματέας της CNT, Manuel Martínez. Διαθέσιμο εδώ.
Η Αναρχική Κομμουνιστική Πολιτική Οικονομία και η Ισπανική Επανάσταση, Percy Hill. Διαθέσιμο εδώ.
Κόμικ
Η καρδιά του ονείρου, Ruben Uceda, μετάφραση Κώστας Φλώρος εκδόσεις 1704621
Μπροσούρες
JuanGuarciaOliver, μεταφράστηκε σε ελεύθερη απόδοση από τα Ισπανικά. Περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Correspondencia entre Abel Paz y García Oliver» (του Agustín Guillamón, εκδόσεις Descontrol, Βαρκελώνη 2014). Τυπώθηκε από τις εκδόσεις Δυσήνιος Τύπος και διατίθεται στον αυτοδιαχειριζόμενο χώρο Επί τα Πρόσω, καθώς και διαδικτυακά εδώ.
«Mujeres Libres-Ελεύθερες γυναίκες, οι αναρχικές στην ισπανική επανάσταση του 1936», μπροσούρα από τον Θερσίτη (2007). Διαθέσιμο εδώ.
Συλλογική έκδοση: «Ελεύθερες Γυναίκες», πρωτοβουλία γυναικών ενάντια στην πατριαρχία-Θεσσαλονίκη, διαθέσιμο εδώ ή σε έντυπη μορφή στον αυτοδιαχειριζόμενο χώρο Επί τα Πρόσω (Πατρέως 87).
Δυσήνιος Ίππος 