Το επερχόμενο ραδιοφωνικό μιούζικαλ “Μία Ηρώ Μία Μέρα” (θα) είναι μια απόπειρα ανθρώπων –που είτε λιγότερο είτε περισσότερο ασχολούνται με τον χώρο των τεχνών– να καταδείξουν διάφορες προβληματικές που ενυπάρχουν στιχουργικά σε πολλά, συχνά δε και σε ιδιαιτέρως αγαπημένα, τραγούδια της ευρύτερης ελληνικής μουσικής σκηνής. Μέσω της αφήγησης μιας κοινωνικής ιστορίας, με σαφή πολιτικότητα μα δίχως διδακτισμούς και προώθηση κάποιας συγκεκριμένης πολιτικής τάσης, καθώς και οι ίδιοι οι πολυάριθμοι συντελεστές του δεν προέρχονται από τον ίδιο πολιτικό χώρο και δεν φέρουν απαραίτητα εντελώς κοινές αντιλήψεις μεταξύ τους πέραν της αγάπης τους για τη μουσική και της απέχθειάς τους για κάθε αντικοινωνικό –ισμό (φασισμό, σεξισμό κ.ο.κ.), το έργο στοχεύει στην απογύμνωση από κάθε ωραιοποίηση και από κάθε ρομαντισμό όλων εκείνων των δομικά προβληματικών κοινωνικών στοιχείων που αναπόφευκτα αντικατοπτρίζονται σε στίχους τραγουδιών βγαλμένων από την ίδια αυτή κοινωνία που αναπαράγει αυτά τα στοιχεία.
Την πρόθεση της να επεκτείνει κατά 35 χιλιόμετρα το φράχτη του Έβρου εντός του 2023 έκανε γνωστή η κυβέρνηση της ΝΔ το προηγούμενο διάστημα διαμέσου του ίδιου του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, εκτιμώντας πως προεκλογικά μια επίσκεψη στον Έβρο και η συγκεκριμένη εξαγγελία θα τονώσει τα αντανακλαστικά του ακροδεξιού ακροατηρίου του. Πρόκειται για ένα έργο αξίας 100 εκατομμυρίων ευρώ που θα συμβάλλει στη συνολική ολοκλήρωση του φράχτη των 140 χιλιομέτρων, ο οποίος ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2012 επί της ακροδεξιάς κυβέρνησης Σαμαρά σηματοδοτώντας έτσι και συμβολικά την έμπρακτη αντιανθρώπινη και μισάνθρωπη στάση του ελληνικού κράτους και της ΕΕ απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
[…] Οι κοινωνικές, ταξικές και πολιτικές αντιστάσεις που αναπτύχθηκαν την περίοδο 2013-2022 κατέχουν μια ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της εγχώριας ταξικής πάλης. Απορροφώντας τους κραδασμούς του ξεφουσκώματος της κοινωνικής δυναμικής, οι αντιστάσεις αυτές κράτησαν συντεταγμένο -και μάλιστα μέσα σε ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες οι οποίες έθεταν νέα και αμείλικτα ερωτήματα- το κινηματικό στρατόπεδο, και τολμούμε να πούμε -κοιτάζοντας τες σήμερα από μια σχετική απόσταση- ότι διαμόρφωσαν, μέσα από αναπόφευκτα αντιφατική πορεία ρήξεων, υποχωρήσεων, λαθών και υπερβάσεων, τους όρους για την “καινούρια γέννα”. Λέγεται συχνά, και στα κείμενα του βιβλίου αυτού δεν υποστηρίζεται λίγες φορές, ότι η δεκαετία που αφήνουμε πίσω μας ήταν μια περίοδος ταξικής οπισθοχώρησης και κινηματικής άμπωτης. Δε θα διαφωνήσουμε. Στην περίοδο που μας απασχολεί δεν είχαμε ούτε τις εξεγέρσεις, ούτε τη μαζική είσοδο στο πολιτικό προσκήνιο του λαϊκού παράγοντα της αμέσως προηγούμενης πενταετίας. Όπως συμβαίνει πάντα στην ιστορία, οι εποχές που διαδέχονται τέτοιες πολιτικές και ταξικές κορυφώσεις είναι σκληρές, πολιτικά άνυδρες και κοινωνικά στομωμένες. Ωστόσο αυτό δεν τις κάνει λιγότερες σημαντικές και συναρπαστικές. Το αντίθετο θα λέγαμε. Μπορεί οι μάχες οπισθοφυλακών να μην έχουν τη λάμψη εκείνων της επαναστατικής ανόδου, ωστόσο χωρίς αυτές -όπως η ιστορία των κοινωνικών επαναστάσεων υπογραμμίζει- οι δεύτερες δεν πρόκειται να υπάρξουν […] απόσπασμα από το Σημείωμα της Έκδοσης.
Το κείμενο του Μαουρίτσιο Λατσαράτο για το αδιάκοπο κύμα των μαζικών και πολύμορφων κινητοποιήσεων που βρίσκονται σ’ εξέλιξη στη Γαλλία ενάντια στη αντεργατική “μεταρρύθμιση” του συνταξιοδοτικού συστήματος μεταφράστηκε στα ελληνικά από τους Δ.Μ και Λ.Β. Δημοσιεύθηκε στο blog της Προλεταριακής Πρωτοβουλίας. Για λόγους χώρου, από το παρόν έντυπο απουσιάζουν τα δύο τελευταία κεφάλαια του κειμένου. Ολόκληρο μπορείτε να το βρείτε στο link: https://prolprot.espivblogs.net/ Ο Μαουρίτσιο Λατσαράτο θα βρίσκεται στην Αθήνα στις 26-27 Μαΐου για το διήμερο εκδηλώσεων που διοργανώνει η Ταξική Αντεπίθεση σχετικά με τον πόλεμο, την επαναστατική στρατηγική και τους ταξικούς αγώνες στην Γαλλία.
Σχετικά με τους ταξικούς αγώνες στη Γαλλία Ας μπούμε κατευθείαν στην καρδιά του προβλήματος: μετά τις τεράστιες διαδηλώσεις ενάντια στη “μεταρρύθμιση” των συντάξεων, οπότε ο πρόεδρος Μακρόν αποφάσισε να περάσει διά πυρός, παρακάμπτοντας το κοινοβούλιο και επιβάλλοντας τον νόμο με τον οποίο το όριο συνταξιοδότησης αυξάνεται από τα 62 στα 64 χρόνια, οι διαδηλώσεις απάντησαν άμεσα: “και εμείς θα επιβάλουμε την απόφασή μας”. Ανάμεσα σε δύο αντίθετες επιδιώξεις, από τη μια αυτή της κυριαρχίας της Μηχανής Κράτους – Κεφαλαίου και από την άλλη εκείνης της θέλησης της Τάξης, εκείνη που θα κρίνει το αποτέλεσμα είναι η ισχύς. Ο συμβιβασμός μεταξύ Εργασίας και Κεφαλαίου έχει διαρρηχθεί από τη δεκαετία του 1970, αλλά η οικονομική κρίση και ο πόλεμος έχουν ριζοσπαστικοποιήσει τις συνθήκες της σύγκρουσης. Ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τους δύο πόλους αυτού του συσχετισμού εξουσίας που βασίζεται στην ισχύ, μέσα στις πολιτικές συνθήκες μετά το 2008 και μέχρι το 2022.
Ο παγκόσμιος πόλεμος που διεξάγετε δια αντιπροσώπων στο έδαφος της Ουκρανίας, επιτάχυνε τη συζήτηση, κυρίως στη Δύση, για τη λεγόμενη «πράσινη ενεργειακή μετάβαση», δηλαδή τη ριζική απεξάρτηση των ενεργειακών αναγκών από τα ορυκτά καύσιμα. Παρότι η ραγδαία εξάντληση των ορυκτών πόρων οδηγεί σε συνθήκες σπάνης, με συνακόλουθη εκτόξευση των ενεργειακών τιμών και περιβαλλοντική υποβάθμιση, η μετάβαση εντός του σύγχρονου κρατικού και καπιταλιστικού πλαισίου είναι πρακτικώς αδύνατη. Όσο η διαδικασία πράσινης μετάβασης υπόκειται στο μηχανισμό της ανάπτυξης, δηλαδή στο κίνητρο μεγιστοποίησης του κέρδους, τόσο διευρύνονται οι ενεργειακές ανισότητες, οι αποκλεισμοί και οι συνθήκες ενεργειακής φτώχιας, ενώ παράλληλα η κατανάλωση υγρών καυσίμων, αντί να μειώνεται, αυξάνεται. Το ελληνικό παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό. Μόνο την τελευταία 15ετία, παρά τις εκατοντάδες μονάδες φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων που κατασκευάστηκαν, η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων για παραγωγή ενέργειας αυξήθηκε κατά 28%, ενώ οι κορυφές άγριων βουνών αποψιλώθηκαν και το περιβάλλον υποβαθμίστηκε. Την ίδια στιγμή που οι Α.Π.Ε. συνεισφέρουν (ονομαστικά) στο ενεργειακό μείγμα έως και το 40%, η περιβαλλοντικά επιβλαβής χρήση ορυκτών καυσίμων αυξάνεται ενώ το κράτος και τα ιδιωτικά καρτέλ εκτοξεύουν σε τέτοιο επίπεδο τις τιμές που το φως, η θέρμανση και το καύσιμο καθίστανται δυσπρόσιτα για την κοινωνική πλειοψηφία. Και αν στις μέρες μας έχει γίνει ευρέως κατανοητό πως οι ιδιώτες όχι μόνο δεν ενδιαφέρονται για το περιβάλλον, αλλά αντίθετα, το καταστρέφουν έτι περαιτέρω στο όνομα μάλιστα της κοινωνικά επιδοτούμενης «πράσινης ανάπτυξης», δύσκολα μπορεί να γίνει δεκτή η θέση πως και τα μονοπωλιακά, κρατικα ελεγχόμενα δίκτυα ενέργειας κινούνται ακριβώς στην ίδια κατεύθυνση, και πως για τη ριζική πράσινη κοινωνική μετάβαση απαιτείται απεξάρτηση όχι μόνο από τη Σκύλα των ιδιωτικών συμφερόντων αλλά και από τη Χάρυβδη του κράτους. Η ενεργειακή μετάβαση, η προστασία της ζωής και του περιβάλλοντος, προϋποθέτει και προϋποτίθεται ενός πλαισίου «πέρα από το κράτος και τους ιδιώτες». Για να εξηγήσουμε αυτή τη θέση θα πρέπει να φέρουμε το ρολόι της ανθρωπότητας μερικούς δεκάδες αιώνες πίσω.
Εκατό χρονιά μετά τη μικρασιατική καταστροφή, που σηματοδότησε την κατάρρευση της «Μεγάλης Ιδέας», η επίσημη ιστοριογραφία και οι ιδεολογικοί μηχανισμοί του αστικού κράτους επιμένουν να συσκοτίζουν τις πραγματικές συνθήκες και τις αιτίες που προκάλεσαν τον θάνατο, τον ξεριζωμό και τη δυστυχία για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Τα παπαγαλάκια των «εθνικών μύθων» επιμένουν να παρουσιάζουν τη σφαγή σε ένα στενό πλαίσιο ελληνοτουρκικής διαμάχης, που αποκόβει τα γεγονότα από τους ευρύτερους ανταγωνισμούς των μεγάλων δυνάμεων του καπιταλιστικού – ιμπεριαλιστικού συστήματος και τον ειδικό ρόλο του ελληνικού κράτους στην επιχείρηση λεηλασίας της καταρρέουσας Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η ιμπεριαλιστική αρπακτικότητα, η υποβασταζόμενη επιθετικότητα του ελληνικού εθνικισμού και η πολιτική σκληρών διωγμών του τουρκικού εθνικισμού (με τη βοήθεια των Γερμανών) στην προσπάθεια χτισίματος ενός ομογενοποιημένου, «καθαρού» τουρκικού έθνους – κράτους συναποτέλεσαν τις πηγές του δράματος που βίωσαν εκατοντάδες χιλιάδες απλοί άνθρωποι κάθε εθνικότητας.
Έχουν περάσει δύο χρόνια από την πρώτη καταγγελία στο τμήμα βιολογίας του Π.Π. εις βάρος του Γ. Αγγελή, καθηγητή του τμήματος, για σεξουαλική παρενόχληση από διδακτορική φοιτήτρια που εκπονούσε την διατριβή της στο εργαστήριό του. Την καταγγελία αυτή ακολούθησε ακόμη μία για εργοδοτική αυθαιρεσία και εξώθηση σε παραίτηση μετά την στήριξη που εξέφρασε προς την πρώτη καταγγέλλουσα από άλλη διδακτορική φοιτήτρια, η οποία μάλιστα διέκοψε το διδακτορικό της στον συγκεκριμένο καθηγητή. Διατάχθηκαν δύο ΕΔΕ, τα πορίσματα των οποίων όπως ήταν αναμενόμενο, μιας και γνωρίζουμε πολύ καλά πως οι ίδιοι οι θεσμοί, οι ίδιοι κυρίαρχοι είναι εκείνοι που ενισχύουν και συγκαλύπτουν τέτοιες συμπεριφορές, έβγαλαν λάδι τον Αγγελή και του έδωσαν το «εισιτήριο» που χρειαζόταν για να επιστρέψει στα διδακτικά και ερευνητικά του καθήκοντα. Σήμερα, μερικές βδομάδες μετά την λήξη της κατάληψης του τμήματος που πραγματοποίησε ο Φοιτητικός Σύλλογος βιολογικού με βασικό αίτημα την απομάκρυνση του κακοποιητή καθηγητή, ο συγκεκριμένος διδάσκει στο πανεπιστήμιο με την αμέριστη στήριξη της πρυτανικής αρχής που τοποθετεί φύλακες έξω από τις αίθουσες που πραγματοποιούνται τα μαθήματά του για να τον προστατέψει από τους εξοργισμένους φοιτητές. Να προστατέψει τον άνθρωπο που βίαια παραβίασε την ελευθερία μιας γυναίκας στον χώρο εργασίας της, παρενοχλώντας την σεξουαλικά. Ο ίδιος μάλιστα με περίσσιο θράσος, πάει κάποιος καιρός που έβγαλε εξασέλιδη ανακοίνωση, όπου σε ένα κρεσέντο μισογυνισμού και κυρίαρχης πατριαρχικής λογικής κατονομάζει και απειλεί καθηγήτριες και διδακτορικές φοιτήτριες άλλων εργαστηρίων του τμήματος που έχουν έμπρακτα εκφράσει την στήριξή τους στις βασικές καταγγέλλουσες.
Τον Οκτώβριο του 2022, έρχεται στο φως η υπόθεση βιασμού και μαστροπείας της 12χρονης στον Κολωνό από τον νεοδημοκράτη , βιαστή και προαγωγό Ηλία Μίχο. Ο Μίχος βιάζε επανειλημμένα το 12χρονο κορίτσι και την εξέδιδε, κλείνοντας της ραντεβού με άλλους 210 άνδρες. Από την πρώτη στιγμή της καταγγελίας του κυκλώματος trafficking, η μητέρα καταδεικνύεται από τον Μίχο ως συνεργός και παραμένει προφυλακισμένη μέχρι και σήμερα ενώ η 12χρονη βρίσκεται αντιμέτωπη με πολύωρες ανακρίσεις μέσα σε κλίμα εκφοβισμού και τρομοκράτησης. Ακολουθούν φυσικά και άλλες προσπάθειες τρομοκράτησης του ανήλικου κοριτσιού, όπως ο “τυπικός” έλεγχος από ΟΠΚΕ με παρατεταμένα τα όπλα, σε αυτοκίνητο της ασφάλειας στο οποίο επέβαινε το κορίτσι μαζί με συγγενικά της πρόσωπα, έπειτα από ακόμη μια πολύωρη ανάκρισης της και το παζλ έρχεται να συμπληρώσει η δολοφονική επίθεση που δέχθηκε από άγνωστο με μαχαίρι στο σπίτι όπου διαμένει, έπειτα από την αποκάλυψη των στοιχείων του τόπου διαμονής της από την υφυπουργό Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου από το βήμα της Βουλής.
Τον περασμένο Οκτώβρη ψηφίστηκε ο νέος σωφρονιστικός κώδικας, ο οποίος δήθεν αποσκοπεί στη βελτίωση των συνθηκών κράτησης, στη διασφάλιση των δικαιωμάτων, της ίσης μεταχείρισης και της κοινωνικής επανένταξης των κρατουμένων. Στην πραγματικότητα, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Πρόκειται για μια νομοθετική πράξη η οποία, στην ουσία της, όχι μόνο συντηρεί τις απάνθρωπες συνθήκες των κολαστηρίων που ονομάζονται ελληνικές φυλακές, αλλά κάνει τα πράγματα χειρότερα προς πάσα κατεύθυνση. Μέσα στην επέλαση του σύγχρονου ολοκληρωτισμού που σαρώνει τα κεκτημένα στις εργασιακές σχέσεις και τις κοινωνικές παροχές (υγεία, παιδεία, πρόσβαση σε αγαθά όπως το ρεύμα και το νερό), η εξουσία συμπεριλαμβάνει στις αναδιαρθρώσεις της για μια ακόμη φορά έναν κομβικό θεσμό του κράτους: τις φυλακές. Το νέο νομοσχέδιο ακολουθεί, λοιπόν, την αντιδραστική αναμόρφωση του σωφρονιστικού κώδικα, την ψήφιση αλλεπάλληλων τρομονόμων και γενικότερα την ποινικοποίηση κάθε αντίστασης. Σε μια συγκυρία που τα ζωνάρια σφίγγουν ασφυκτικά, η εξουσία οργανώνεται πολύπλευρα για να καταστείλει τους αγώνες που οργανώνονται από τα κάτω. Το εν λόγω νομοσχέδιο προβλέπει θεμελιώδεις αλλαγές του θεσμού της φυλακής.
«Ο μύθος του Nin ή του Durruti δεν μας είναι καθόλου χρήσιμος παρά μόνο γιατί οι ελλείψεις και τα λάθη τους κάτι μας διδάσκουν. Οι μύθοι του χθες είναι οι αλυσίδες του σήμερα. Το να αποκαλύψουμε τα λάθη τους μας επιτρέπει να προχωρήσουμε πέρα από το σημείο της αποτυχίας τους». Agustin Guillamon – Η Θεωρητικοποίηση των Ιστορικών Εμπειριών
Ο Δεκέμβριος του 2022 σηματοδότησε την εκατονταετηρίδα της Διεθνούς Ένωσης Εργαζομένων (IWA). Ιδρυμένη από μια σειρά συνδικαλιστικών ενώσεων ως εναλλακτική απάντηση στην Κομμουνιστική Διεθνή, η IWA οργάνωσε κάποτε εκατομμύρια εργάτες. Τα συνδικάτα έγιναν καθοδηγητικές οργανώσεις σε κοινωνικές εξεγέρσεις σε όλη τη Λατινική Αμερική και την Ευρώπη. Η Confederación Nacional deTrabajadores (CNT) συγκεκριμένα ήταν η πρωτοπόρα οργάνωση της ισπανικής επανάστασης όπου τέθηκαν σε δοκιμασία και τα όρια του αναρχοσυνδικαλισμού. Πολλοί υλικοί και πολιτικοί παράγοντες συνέβαλαν στην ταχεία άνοδο και πτώση του επαναστατικού συνδικαλισμού.
Συνδικαλισμός και Αναρχοσυνδικαλισμός Ενώ ο συνδικαλισμός (syndicalism) είναι ουσιαστικά συνώνυμος με την εργατική ένωση (unionism στα αγγλικά), ο όρος συνήθως χρησιμοποιείται στα αγγλικά για να υποδηλώσει μια ριζική, ιδεολογική διαφορά στον τυπικό οικονομικό συνδικαλισμό. Τα συνδικάτα, τουλάχιστον θεωρητικά, είναι φορείς εργαζομένων ενωμένοι για να παλέψουν για τα οικονομικά αιτήματα και για τα κοινά υλικά συμφέροντά τους. Ο συνδικαλισμός προτείνει ότι μέσω της οργάνωσης των εργατών σε επαναστατικά συνδικάτα είναι δυνατό να ανατραπεί ο καπιταλισμός και να εγκαθιδρυθεί μια σοσιαλιστική κοινωνία. Τα επαναστατικά συνδικάτα, με τη σειρά τους, διακρίνονται από τις πολιτικές οργανώσεις που υποκινούνται από συγκεκριμένες ιδεολογίες και όχι από υλικά ταξικά συμφέροντα. Καθώς το «συνδικάτο» είναι ένα μέσο για επαναστατικούς σκοπούς, οι εργάτες είναι καλύτερα να χρησιμοποιούν τις μαχόμενες οικονομικές οργανώσεις της τάξης τους παρά πολιτικές οργανώσεις όπως τα κόμματα. Οι συνδικαλιστές απορρίπτουν ουσιαστικά τη διχοτόμηση μεταξύ «πολιτικών» και «οικονομικών» αγώνων, βλέποντάς τους ως ένα και το αυτό που πρέπει να παλευτεί από τους εργάτες μέσω ενιαίων οργανώσεων. Ο αναρχοσυνδικαλισμός, ωστόσο, είναι ο συνδυασμός αναρχικών στόχων με τον «συνδικαλισμό», ή οργάνωση μέσω συνδικάτων ως μέσο για την επίτευξη ειδικών αναρχικών σκοπών. Οι αναρχοσυνδικαλιστές, σε αντίθεση με τον συνδικαλισμό ευρύτερα, είναι ρητά φεντεραλιστές και δίνουν έμφαση στην οριζόντια οργάνωση, την αντιπροσώπευση παρά την εκπροσώπηση, τις μαζικές συνελεύσεις για τη λήψη αποφάσεων και την περιορισμένη θητεία για τους λίγους απαιτούμενους αξιωματούχους.
Δυσήνιος Ίππος 