«Η ιμπεριαλιστική αστική τάξη εκδηλώνει την επιδρομή της με στρατηγικές ενεργητικής λογοκρισίας και παραποίησης με σκοπό, μέσα από τη δηλητηρίαση και τη γενοκτονία της προλεταριακής μνήμης, να πετύχει τον προληπτικό έλεγχο των εν δυνάμει ανταγωνιστικών συμπεριφορών».
RenatoCurcio – AlbertoFranceschini, Σταγόνες ήλιου στη στοιχειωμένη πόλη.¹

Απ’ την αρχή της ύπαρξης τους, Κράτος και Εξουσία θέλουν να διαγράψουν τη συλλογική μνήμη, θέλουν να σβήσουν την Ιστορία από τη λαϊκή συνείδηση. Με όπλο την προπαγάνδα και τη διαστρέβλωση γραφούν τα γεγονότα από την δικιά τους σκοπιά και πλάθουν συνειδήσεις, μέσα από σχολικά εγχειρίδια, ταινίες, βιβλία και εφημερίδες. Την ιστορία όμως μπορούν να την γράψουν και αυτοί που την δημιουργούν, οι καταπιεσμένοι. Είναι πολλά τα γεγονότα που συνηθίζουν να μένουν στην αφάνεια, εξαιτίας της επιμελούς απόκρυψής τους. Ένα από αυτά είναι και η δυναμική αντίσταση απέναντι στη Δικτατορία των Συνταγματαρχών το 1967 ως το 1974. Ας το πιάσουμε όμως από λίγο νωρίτερα.

Μετά τον ηρωικό αγώνα των ελλήνων (και όχι μόνο) Κομμουνιστών στα  χρόνια της Κατοχής και του Εμφύλιου Ταξικού Πολέμου, ήρθαν να ακολουθήσουν τα πέτρινα χρόνια των διώξεων, φυλακίσεων και εκτελέσεων από το μετεμφυλιακό-αστικό κράτος προς τους πολιτικούς αντιπάλους του. Το ελληνικό κράτος και η αστική τάξη είχαν μόνιμα τον φόβο του κομμουνιστικού «κινδύνου» και είχαν χάσει τον ήσυχο ύπνο τους, καθώς δεν μπορούσαν να τσακίσουν και να υποτάξουν ένα τόσο ηρωικό κίνημα και την παρακαταθήκη που είχε αφήσει αυτό στο συλλογικό φαντασιακό του λαού. Θα ακολουθήσει η ταραχώδης δεκαετία του ’60 με το μαχητικό συνδικαλιστικό κίνημα, τις απεργίες των οικοδόμων και τα Ιουλιανά του 1965, αλλά και την ανασυγκρότηση και της Αριστεράς (μέσα από το σχήμα της ΕΔΑ, καθώς το ΚΚΕ ήταν παράνομο) τόσο κοινωνικά όσο και εκλογικά. Εδώ λοιπόν θα ‘ρθει η Χούντα να καλύψει το κενό που είχε αφήσει η αστική τάξη της εποχής, προφασιζόμενη την σωτηρία της χώρας από την αναταραχή, την αστάθεια και τον παλιό εχθρό τον κομμουνισμό. 

Καθοριστική στιγμή του αγώνα του λαού απέναντι στη Χούντα θα υπάρξει η Εξέγερση του Πολυτεχνείου, στο διάστημα 14 – 17 Νοέμβρη 1973. Παρόλα αυτά θα υπάρξουν και άλλες δυναμικές στιγμές αγώνα και συγκεκριμένα από ένοπλες αντιστασιακές οργανώσεις, που δεν έχουν τη δέουσα προσοχή που θα τους άρμοζε. Υπήρξαν πολλά ρεύματα εντός του Αριστερού Κινήματος της εποχής που γέννησαν διάφορες μορφές πάλης. Θα σχηματιστούν πολλές οργανώσεις που ανέβασαν τον πήχη της Βίας ως προς την Αντίσταση απέναντι στο καθεστώς. Οι οργανώσεις αυτές ωστόσο δε θα προέρχονται μόνο από τον Αριστερό / Κομμουνιστικό χώρο αλλά και από το Κέντρο.

Οι αντιστασιακές αυτές ομάδες θα δώσουν περισσότερη έμφαση στην αναγκαιότητα της άμεσης δράσης απέναντι στο νέο καθεστώς, παρά στη στενή και αυστηρή ιδεολογική συγκρότηση. Θα δημιουργηθεί ένα ψηφιδωτό οργανώσεων με αναφορές από τα επαναστατικά ρεύματα του ‘60 μέχρι και την ανανεωτική αριστερά.  Χαρακτηριστικόείναι το παρακάτω χιουμοριστικό απόσπασμα από τη δίκη της οργάνωσης «Λαϊκή Πάλη», μέσα από το αυτοβιογραφικό ημιμυθιστόρημα του Τάσου Δαρβέρη:

 «“Λοιπόν, κύριε πρόεδρε”, συνέχισε ο ανθυπασπιστής, “έτσι η Οργάνωσις από τροτσκιστική έγινε κινεζοτροτσκιστική”. “Μια ερώτηση, κύριε μάρτυς”, πετάχτηκε ο βασιλικός επίτροπος με τη βλάχικη προφορά του, “λόγω του ότι είμαι ξένος προς τα ενδοκομμουνιστικά, τι είναι οι τροτσκισταί;” “Οι τροτσκισταί, κύριε επίτροπε, ακολουθούν τη διδασκαλία του Τρότσκι, ήτοι την ΔιαρκήνΕπανάστασιν θέλουν δηλαδή να κάνουν επαναστάσεις διαρκώς, δεν τους φτάνει μόνο μία, όπως τους ορθόδοξους κομμουνιστάς”. “Αα! Και οι κινεζόφιλοι;” “Κι αυτοί δεν πάνε πίσω. Αυτοί βρίζουν τη Ρωσία, γιατί δεν ρίχνει την ατομική βόμβα στην Αμερική”. “Μάλιστα. Εντυπωσιακή, κύριε μάρτυς, η εμπεριστατωμένη γνώσις σας περί τα πολιτικά”. “Διαβάζω πολύ, κύριε επίτροπε. […] Λοιπόν, κύριε Πρόεδρε, αυτοί είχαν γεμίσει τη Θεσσαλονίκη με αναρχικές προκηρύξεις, είχαν κρεμάσει πανό σε κεντρικά σημεία της πόλεως, απειλώντας σοβαρά διαταραχήν της δημοσίας τάξεως…” “Ώστε είναι λοιπόν και αναρχικοί;” ακούστηκε η βλάχικη φωνή του επιτρόπου. “Φυσικά είναι και αναρχικοί. Θα έλεγα ότι είναι κατ’ εξοχήν αναρχικοί…”».²

Βασικές οργανώσεις δυναμικής αντίστασης

Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ): Το Πατριωτικό Μέτωπο (ΠΜ) ιδρύθηκε στα τέλη Απριλίου 1967 από στελέχη της ΕΔΑ και της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, ενώ η ιδρυτική του διακήρυξη δημοσιεύθηκε τον Μάιο. Μεταξύ των πρωτεργατών του ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης,o Χρόνης Μίσσιος, ο Γιώργος Βότσης, ο συνδικαλιστής της ΕΔΑ Τάσος Δήμου,τα στελέχη του ΚΚΕ Κώστας Φιλίνης και Αντώνης Μπριλάκης κ.ά. Το Πατριωτικό Μέτωπο σύντομα μετονομάστηκε σε Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ). Το ΠΑΜ εξέδωσε την παράνομη εφημερίδα Νέα Ελλάδα. Η 11^ηΟλομέλεια του ΚΚΕ δήλωσε την υποστήριξή της στο ΠΑΜ τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου. Μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, τα περισσότερα στελέχη του συμπορεύτηκαν με τις δυνάμεις που αργότερα συγκρότησαν το ΚΚΕ Εσωτερικού. Υπέστη πολλά και σοβαρά πλήγματα από τη δικτατορία. Μάλιστα, η δίκη 31 μελών του στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών στις 15-21 Νοεμβρίου 1967 υπήρξε η πρώτη μεγάλη δίκη μελών αντιστασιακής οργάνωσης στη δικτατορία. Τον Μάρτιο 1968 το ΠΑΜ και η Δημοκρατική Άμυνα συμφώνησαν τη συνεργασία τους.³

Αντίστασις, Απελευθέρωσης, Ανεξαρτησία (ΑΑΑ): Οργάνωση που απαρτιζόταν από πολιτικούς και απότακτους από τη Χούντα αξιωματικούς του στρατού (Τάσος Μήνης, Σπύρος Μουστακλής κ.α.). Πραγματοποίησε οκτώ βομβιστικές ενέργειες έως τη σύλληψη του Μήνη, τον Απρίλη του 1971.⁴

Δημοκρατική Άμυνα:Ιδρύεται τονΑπρίλη του 1967 από κεντροαριστερούς διανοούμενους του Ομίλου Παπαναστασίου, της Ένωσης Κέντρου, της Ελληνικής Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης κ.ά. Τον Αύγουστο του 1967 κυκλοφόρησε η ιδρυτική της διακήρυξη. Πρώτος πολιτικός της εκπρόσωπος υπήρξε ο Γεώργιος Μυλωνάς, ενώ σε αυτή συμμετείχαν πανεπιστημιακοί (Γεώργιος-Αλέξανδρος Μαγκάκης, Βασίλης Φίλιας, Σάκης Καράγιωργας κ.ά.), πρώην βουλευτές, φοιτητές κ.ά. Άρχισε να δραστηριοποιείται τον Μάιο του 1967 και σύντομα αρχίζει να τοποθετεί βόμβες, δίνοντας προσοχή στην αποφυγή αθώων θυμάτων. Με την πτώση της Χούντας θα συμμετάσχουν μαζί με το ΠΑΚ στην ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, αλλά θα διαγραφούν στην συνέχεια από την Κ.Ε, επειδή θα διαφωνήσουν.⁵

Δημοκρατικές Επιτροπές Αντιστάσεως (ΔΕΑ): Οι ΔΕΑ ιδρύθηκαν μετά από σχετική απόφαση που πήρε το τροτσκιστικό Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδος (ΚΔΚΕ). Υπολογίζεται ότι στις ΔΕΑ εντάχθηκαν περισσότερα από 400 μέλη. Πραγματοποίησαν βομβιστικές ενέργειες και εξέδωσαν αντιδικτατορικές προκηρύξεις. Τον Ιούλιο του 1970 καταδικάστηκαν από το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών ορισμένα μέλη των ΔΕΑ που συνελήφθησαν από τη Χούντα.⁶

Ελληνική Αντίσταση: Η αντιδικτατορική οργάνωση που ίδρυσε ο Αλέκος Παναγούλης, ο οποίος προδικτατορικά εντάχθηκε στην ΕΔΗΝ, τη νεολαία της Ένωσης Κέντρου. Μετά την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου από τον Παναγούλη, η οργάνωση εξαρθρώθηκε και εντοπίστηκαν εκρηκτικοί μηχανισμοί της σε έξι σημεία της Αθήνας. Το Νοέμβριο του 1968, μετά από απάνθρωπα βασανιστήρια που υπέστη, ο Παναγούλης καταδικάστηκε από το Στρατοδικείο δις εις θάνατον. Στις 25 Νοεμβρίου 1968 μεταφέρθηκε στις Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου. Στις 5 Ιούνη του 1969 καταφέρνει να αποδράσει από το Μπογιάτι με τη βοήθεια του δεκανέα Γ. Μωράκη. Την επομένη επικηρύσσεται με 500.000 δραχμές και στις 9 του ίδιου μήνα συλλαμβάνεται, ύστερα από κατάδοση. Υφίσταται πολλών ειδών βασανιστήρια από τα όργανα της χούντας, αλλά τα αντιμετωπίζει όλα με αξιοθαύμαστο θάρρος και καταφέρνει να γράψει το όνομά του με χρυσά γράμματα στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Το 1974 εκλέγεται βουλευτής με την Ένωση Κέντρου. Σκοτώνεται το 1976 σε ηλικία 36 ετών κάτω από πολύ περίεργες συνθήκες που αφήνουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα.⁷

Ελληνικό Δημοκρατικό Κίνημα (ΕΔΚ): Στο ΕΔΚ εντάχθηκαν τα εναπομείναντα ελεύθερα μέλη του ΕΚΔΑ (οργάνωση της  Ένωσης Κέντρου και της Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας)μετά την εξάρθρωσή του. Το ΕΔΚ εξαρθρώθηκε τον Οκτώβριο του 1969 με τη σύλληψη μελών της οργάνωσης καθώς ετοιμάζονταν να τοποθετήσουν 9 βόμβες σε ισάριθμες τράπεζες του κέντρου της Αθήνας.⁸                                                                              

Κίνημα 20ης Οκτώβρη: Από το 1969 η αριστερή οργάνωση «Κίνημα 20ης Οκτώβρη» πραγματοποίησε σειρά βομβιστικών επιθέσεων. Το καλοκαίρι του 1972 συλλαμβάνεται στην Αθήνα ο βασικός πυρήνας της οργάνωσης (ο Νίκος Μανιός, ο Α. Μανωλάκης, ο Γιώργος Σαγιάς και ο Νίκος Χρυσανθόπουλος). Η οργάνωση αυτή διαλύθηκε στις αρχές του 1975. Ένα άλλο γνωστό μέλος της ήταν ο Περδίκκας Παπακώστας, ενώ διέθετε εξίσου μέλη του αντιεξουσιαστικού ρεύματος, όπως ο αντάρτης του ΕΛΑ Χρήστος Κασίμης, που δραστηριοποιήθηκαν στις τάξεις της οργάνωσης. Ο Χρήστος Κασίμης έπεσε μαχόμενος στις 20 Οκτώβρη του 1977 και αποτέλεσε τον πρώτο νεκρό αντάρτη πόλης της μεταπολίτευσης.⁹Η οργάνωση δεν είχε σκοπό μόνο την ανατροπή της δικτατορίας αλλά και την απελευθέρωση από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, τη βίαιη ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και τη δημιουργία μιας ελεύθερης σοσιαλιστικής Ελλάδας με τα κέντρα απόφασης και τα μέσα παράγωγης να ελέγχονται από τον λαό.¹⁰

Κίνημα 29ης Μάη: Ιδρύθηκε στο Παρίσι και ήταν μια αριστερή αντιδικτατορική οργάνωση, που αποτελούταν από ένα μείγμα από μαοϊσμό – τροτσκισμό – γκεβαρισμό. Στόχος της ήταν η ανατροπή της χούντας μέσα από τον ένοπλο αγώνα. Ένας μικρός αριθμός μελών της οργάνωσης είχε ταξιδέψει μέχρι την Κούβα και την Παλαιστίνη για να εκπαιδευτεί στα όπλα και στο αντάρτικο. Το Δεκέμβριο του 1968 διάφορα μέλη του Κινήματος 29ης Μάη (Ε. Οχούνος, Α. Γουλάς και Α. Φραντζής) καταδικάστηκαν στη Θεσσαλονίκη σε ποινές 4-16 χρόνων. Γύρω στο 1970-1971 το «Κίνημα 29ης Μάη» αυτοδιαλύθηκε. Μερικά γνωστά μέλη του Κινήματος ήταν ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, ο Βύρωνας Αναγνωστόπουλος και άλλοι.¹¹

Λαϊκή Επαναστατική Αντίσταση (ΛΕΑ): Οργάνωση που προσδιόριζε τον χαρακτήρα της δράσης της στο ρεύμα της Επαναστατικής Αντίστασης. Ανέπτυξε έντονη ένοπλη δραστηριότητα την περίοδο 1971-1974 πραγματοποιώντας βομβιστικές επιθέσεις ενάντια σε αμερικάνικους στόχους αλλά και στόχους της Χούντας. Παρέμεινε μέχρι τέλους, αδιάλλακτα προσανατολισμένη στην όξυνση του αντιδικτατορικού αγώνα μέσα από την ένοπλη προπαγάνδα, την ίδια στιγμή που άλλες αντιστασιακές οργανώσεις εγκατέλειπαν τη μαχητική συγκρότηση και αντίσταση ξεπουλώντας τον μαζικό λαϊκό αγώνα. Στους κόλπους της ΛΕΑ προσαρτήθηκε αργότερα και η Μαχητική Ομάδα «Μακρυγιάννης», έτερο σχήμα που πραγματοποιούσε βομβιστικές επιθέσεις ενάντια στους μηχανισμούς και τους συνεργάτες των συνταγματαρχών.¹²

Λαϊκή Πάλη: Αντιδικτατορική οργάνωση που έδρασε την περίοδο 1967-1969, στη Θεσσαλονίκη. Συνδεόταν με την τροτσκιστική οργάνωση «Εργατική Πρωτοπορία Ελλάδας». Μετά από κάποιες αντιστασιακές ενέργειες εξαρθρώθηκε απ’ την Ασφάλεια και τα μέλη της καταδικάστηκαν το 1970 σε βαρύτατες ποινές. Μεταξύ των στελεχών της ήταν οι Στέργιος Κατσαρός, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, Αντώνης Λιάκος, Τάσος Δαρβέρης, Λευτέρης Καπώνης, Η. Οικονόμου, Π. Καϊσίδης, Μ. Αραμπατζόγλου κ.ά.¹³

Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (ΠΑΚ):Το ΠΑΚ ιδρύθηκε στη Σουηδία στις 26 Φεβρουαρίου 1968 από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Σταδιακά ο Ανδρέας Παπανδρέου ήρθε σε ρήξη με την Ένωση Κέντρου. Το Νοέμβριο του 1971 αρνήθηκε να παραστεί στις εργασίες του 2^ουΣυνεδρίου της Ένωσης Κέντρου – ΕΔΗΝ Εξωτερικού, δείχνοντας έτσι ότι είχε επιλέξει να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο.

Το ΠΑΚ διέθετε τοπικές οργανώσεις σε διάφορες χώρες του εξωτερικού (Δ. Γερμανία, Σουηδία, Ιταλία, ΗΠΑ, Καναδάς κτλ). Ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση (βομβιστικές επιθέσεις, εκτύπωση προκηρύξεων κτλ), αλλά δεν έλειψαν και οι διάφορες έριδες στο εσωτερικό της οργάνωσης. Διάφορα στελέχη του ΠΑΚ, όπως π.χ. ο Δαμιανός Βασιλειάδης, κατηγόρησαν τον Ανδρέα Παπανδρέου ότι το μόνο που τον ενδιέφερε πραγματικά ήταν η κατάκτηση της εξουσίας.

Μερικά γνωστά μέλη του ΠΑΚ : Α. Παπανδρέου, Κ. Σημίτης. Κ. Λαλιώτης, Γ. Αλευράς, Γ. Χαραλαμπόπουλος, ο Ν. Βγενόπουλος, ο Μ. Κουτσόγιωργας, ο Γ. Παπαδημητρίου, ο Γ. Ανωμερίτης, ο Π. Κρητικός, η Χ. Μπαρμπαγιαννέρη, ο Ν. Φαρμάκης, Αντώνης Λιβάνης, Θανάσης Τσούρας (γραμματέας της Νεολαίας του ΠΑΚ εσωτερικού) και άλλοι.¹⁴

Το ρίσκο που κλήθηκαν να σηκώσουν οι αγωνιστές ήταν μεγάλο και ξεκινούσε από την αποτυχία της εκάστοτε ενέργειας, τη σύλληψη και τα επακόλουθα βασανιστήρια ως και τον θάνατο. Μία τέτοια περίπτωση είναι αυτή που σημειώθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1970, όπου η αποτυχία της ενέργειας στοίχισε την ζωή σε δύο αγωνιστές του ΠΑΜ. Πρόκειται για τον Κύπριο Γιώργο Τσικουρή, είκοσι πέντε ετών, φοιτητή στο πανεπιστήμιο του Μιλάνου, μέλος του ΠΑΜ και πρόεδρο του συλλόγου των Ελλήνων και Κυπρίων φοιτητών στο Μιλάνο, και την Ιταλίδα Μαρία Έλενα Αντζελόνι, τριάντα ενός ετών, εργαζόμενη μητέρα, μέλος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Οι δυο τους συμμετείχαν στην ομάδα που είχε σχηματίσει ο Τομέας «Δ» του ΠΑΜ και ήρθαν από την Ιταλία στην Ελλάδα έχοντας αναλάβει να πραγματοποιήσουν μια εντυπωσιακή δυναμική ενέργεια. Ο Τσικουρής και η Αντζελόνι στις 10 Ιουλίου επιβιβάστηκαν σε πλοίο στην Ανκόνα με προορισμό την Πάτρα και στη συνέχεια πήγαν στην Αθήνα, όπου τους περίμεναν Έλληνες σύντροφοι που θα τους βοηθούσαν στην πραγματοποίηση της ενέργειας.¹⁵

Είναι ξημερώματα 2 Σεπτέμβρη του 1970 όταν ο Κύπριος φοιτητής Γιώργος Τσικουρής και η Ιταλίδα Έλενα Αντζελόνι επιβιβάζονται στο μπλε Volkswagen που είναι παγιδευμένο με εκρηκτικά και δεκάδες λίτρα βενζίνης. Το νήμα της ζωής τους κρέμεται από μια λεπτή κλωστή. Το σχέδιο αφορά την προσέγγιση της Αμερικάνικης Πρεσβείας από πίσω, όπου και θα παρκάρουν το όχημα βάζοντας πρώτη. Η χρονοκαθυστέρηση θα ανάψει τη μίζα κάποιες ώρες μετά με το όχημα να κατευθύνεται προς τη φρουρά, όπου και θα εκραγεί. Η αρχική πρόταση είχε στόχο να αποτελέσει το κολαστήριο της Γενικής Ασφάλειας στην οδό Μπουμπουλίνας, που απορρίφτηκε λόγω της πολυκοσμίας με το ενδεχόμενο τραυματισμού διερχόμενων πολιτών. Η Έλενα πριν επιβιβαστεί στρέφει το βλέμμα της προς τον τρίτο σύντροφο που θα ακολουθεί υποστηρικτικά και με παγωμένο βλέμμα μονολογεί «…αν δεν γυρίσω δώσε τα βιβλία μου στον πολυαγαπημένο μου γιο, Φεντερίκο». Η στιγμή δε χωράει άλλες λέξεις. Όλα πλέον είναι θέμα χρόνου. Το όχημα προσεγγίζει το σημείο όπου και θα αφεθεί από ένα στενό πάνω από την πρεσβεία, ώσπου ξαφνικά ένας δυνατός κρότος τινάζει στον αέρα το αυτοκίνητο-βόμβα, με τους δύο συντρόφους να πέφτουν ακαριαία νεκροί μέσα σε ένα πυκνό σύννεφο καπνού. Ένα μηχανικό λάθος ή αστοχία στη συνδεσμολογία αρκεί για να θέσει σε ισχύ τους υαλοκαθαριστήρες που ήταν συνδεδεμένοι με τους πυροκροτητές. ¹⁶ Οι δυο διεθνιστές αγωνιστές Γιώργος Τσικούρης και Έλενα Αντζελόνιθα περάσουν στο πάνθεον των ηρώων δίνοντας την ζωή τους στο Αγώνα για την Ελευθερία. Μας πληροφορείη Ιταλίδα συγγραφέας Π. Στατσόλι πως«στην Ιταλία η Έλενα Αντζελόνι πέφτει γρήγορα στη λήθη μετά την πρώτη φούρια του Τύπου. Απόπειρες να διασυρθεί το πρόσωπό της, η γυναικεία της αξιοπρέπεια. Μαζί της ασχολείται μονάχα η Εισαγγελία της Βενετίας το 1982, μετά από την κατάθεση του μετανοημένου ταξιαρχίτηΜικέλεΓκαλάτι. Πήρε το αυτί τους κάποιες κουβέντες της φυλακής. Μετά τίποτα πια. Οι ιταλικές εφημερίδες θα ξαναρχίσουν να μιλάνε για την Έλενα το 2001 μετά τα γεγονότα της Γένοβας, όταν ο ανιψιός της έγινε πρωτοσέλιδο. Είχε γεννηθεί το 1978, δεν γνώρισε ποτέ τη θεία του. Ένα νήμα όμως τους συνέδεσε στη ζωή αλλά και στον θάνατο. Η κοινή επιθυμία για κοινωνική δικαιοσύνη, για ελευθερία. Άσπρο φανελάκι, μπλε παντελόνι και κουκούλα. Ένα ρολό κολλητικής ταινίας στο μπράτσο. Μία εικόνα που χαράχτηκε στη συλλογική μνήμη. Μια νεανική ζωή που αφαιρέθηκε από έναν καραμπινιέρο πάνω στην άσφαλτο, σε μια πλατεία της Γένοβας κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων ενάντια στους G8, το σύμβολο των ισχυρών της γης. Το όνομά του παραμένει στις καρδιές όσων αγωνίζονται για έναν πιο δίκαιο κόσμο. Κάρλο Τζουλιάνι.» ¹⁷

*«[…] Καθίσταται εμφανές ότι δεν είναι τα κομμάτια ή οι σκιές της δικτατορίας που επιβιώνουν ακόμα και σήμερα ως θεσμικά σταγονίδια που καθιστούν τη δημοκρατία ανολοκλήρωτη. Είναι αντίθετα η δικτατορία, ως μια επταετία ριζικού επανακαθορισμού του δικαίου, που πρέπει να θεωρηθεί σαν η στιγμή της πλήρους εκδίπλωσης του δικαιικού δυναμικού της δημοκρατίας. Του δυναμικού που ως γενικός κανόνας, μέσω της εξαίρεσής του, συγκροτήθηκε ως η φυσική πολιτειακή ομαλότητα. Γι’ αυτό άλλωστε, κι όχι απλά για λόγους συμφωνιών μεταξύ χουντικών και Καραμανλή, η αδέκαστη ελληνική δικαιοσύνη έκρινε πως “ο βιασμός της δημοκρατίας” ήταν έγκλημα στιγμιαίο (κάποιες σκοτεινές ώρες της 21ης Απρίλη) και όχι διαρκές (τα υπόλοιπα 7 χρόνια). Γι’ αυτό δίκασε πέρα από τους πραξικοπηματίες μόνο μια χούφτα αξιωματικών για αδικήματα που είχαν νόημα μόνο αν η επταετία ήταν μια δικαιικά ομαλή περίοδος (οικονομικά σκάνδαλα, κατάχρηση εξουσίας, βασανιστήρια). Η μεταπολιτευτική δημοκρατία δεν μπορούσε και δεν μπορεί παρά να αντλεί την αρχή του δικαίου της από τη στιγμιαία, όπως την όρισε, αναστολή του. Διατηρώντας -και στην ουσία οριζόμενη από τη δυνατότητα να αναστέλλει το θετικό δίκαιο κάθε φορά που θεωρεί ότι χρειάζεται να παρέμβει βίαια για την επαναδιαπραγμάτευση του. […]»
Flesh machine -Ego teprovoco – φ.δ., V. Violence¹⁸

Μπορεί το 1974 η Κρατική Εξουσία να πέρασε στα χέρια της Δημοκρατίας και η Χούντα να αποτελούσε παρελθόν, αλλά η δυναμική αντίσταση των καταπιεσμένων δε σώπασε. Η δικτατορία αν και αποτέλεσε κατάσταση εξαίρεσης καθώς ήρθε για να διασφαλίσει τη σταθερότητα του καπιταλισμού στην Ελλάδα, στην ουσία δεν ήταν παρά μια στιγμή στην καπιταλιστική εξέλιξη στη χώρα. Οι ρίζες της μπορούν να αναζητηθούν στον προπολεμικό αντικομμουνισμό και το πλήθος των διώξεων και βασανιστηρίων, στις δοσιλογικές κατοχικές κυβερνήσεις, στον Εμφύλιο και στο μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς. Οι χουντικοί για να εδραιωθούν αρκέστηκαν στο ήδη υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο και δεν έκαναν ιδιαίτερες αλλαγές. Στην κοινοβουλευτική και δημοκρατική «7ετία» που θα ακολουθήσει, το ανταγωνιστικό κίνημα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται ραγδαία σε όλα του τα πεδία, καθώς θεωρεί πως μπορεί να αποκαταστάθηκε η δημοκρατία, οι συνθήκες καταπίεσης όμως παραμένουν. Απ’ τους ταξικούς κοινωνικούς αγώνες, από τον εργοστασιακό συνδικαλισμό, τους αυτόνομους φοιτητικούς αγώνες μέχρι τον νέο κύκλο ένοπλης πάλης που θα αναπτυχθεί. Την δικαιοσύνη που δεν θα αποδώσουν τα αστικά δικαστήρια στους βασανιστές της Χούντας, θα την αποδώσει το τιμωρό χέρι του Λάου…

ΥΓ: Βασική πηγή άντλησης πληροφοριών σχετικά με τις οργανώσεις δυναμικής και μαχητικής αντίστασης αποτέλεσε η συντροφική έκδοση του εγχειρήματοςΓραφή και Αντίσταση (κατάληψη TerraIncognita), «Ένοπλη Μνήμη. Προλεταριακή Νέμεσις και λαϊκά δικαστήρια απέναντι στους βασανιστές της Χούντας».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
[1] RenatoCurcio – AlbertoFranceschini, Σταγόνες ήλιου στη στοιχειωμένη πόλη. Convoy, Αθήνα, 1990.
[2] Τάσος Δαρβέρης, Μια ιστορία της νύχτας 1967-74. Βιβλιοπέλαγος, Αθήνα, 2002.
[3] Χούντα: Οι κυριότερες αντιστασιακές οργανώσεις. Διαθέσιμο στο: https://www.in.gr/2018/11/13/stories/features/xounta-aytes-itan-oi-kyrioteres-antistasiakes-organoseis-tin-periodo-1967-1974/
[4]Ένοπλη Μνήμη. Προλεταριακή Νέμεσις και λαϊκά δικαστήρια απέναντι στους βασανιστές της Χούντας.Εκδόσεις Γραφή και Αντίσταση, κατάληψη TerraIncognita, 2021.
[5] Χούντα: Οι κυριότερες αντιστασιακές οργανώσεις (…) και Ένοπλη Μνήμη (…)
[6] Ένοπλη Μνήμη. Προλεταριακή Νέμεσις και λαϊκά δικαστήρια απέναντι στους βασανιστές της Χούντας.Εκδόσεις Γραφή και Αντίσταση, κατάληψη TerraIncognita, 2021.
[7] ο.π.
[8]ο.π.
[9] ο.π.
[10] ΠολυμέρηςΒόγλης, Δυναμική Αντίσταση, υποκειμενικότητα, πολιτική βία και αντιδικτατορικός αγώνας 1967-1974. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2022.
[11] Ένοπλη Μνήμη. (…)
[12] ο.π.
[13] ο.π.
[14] ο.π.
[15] ΠολυμέρηςΒόγλης (…)
[16] Ένοπλη Μνήμη. (…)
[17] ΠάολαΣτατσόλι, Κι ας είμαστε γυναίκες, ιστορίες επαναστατριών. Redn’ noir, Αθήνα, 2020.
[18] Flesh machine -Ego teprovoco – φ.δ., V. Violence, Αθήνα, 2010.

Λέσχη ενάντια στην λήθη