Σημείωμα της σύνταξης
Το κείμενο του Camillo Berneri που μεταφράσαμε από το ιταλικό πρωτότυπο[1] γράφεται το Νοέμβρη του 1929[2]. Όσα λοιπόν γράφει έχουν μια επιπλέον σημασία και αποκτούν προφητική διάσταση καθώς τοποθετούνται χρονικά σε μια περίοδο αρχικού εποικισμού των εβραίων στην Παλαιστίνη, πολύ πριν το Ολοκαύτωμα και την ίδρυση ισραηλινού κράτους το 1948.
Το κράτος του Ισραήλ, υπήρξε επινόηση του εθνικιστικού κινήματος του σιωνισμού ήδη από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, για να λειτουργήσει ως ο ασφαλής χώρος να συγκεντρωθούν οι ανά τον κόσμο εβραίοι, και αποτέλεσε προϊόν εποικισμού και το ίδιο. Κατέχει από το 1948 τη μεγάλη πλειοψηφία των παλαιστινιακών εδαφών έχοντας σκορπίσει το θάνατο και την προσφυγιά σε εκατομμύρια παλαιστίνιους. Σήμερα αποτελεί μια από τις ισχυρότερες και φονικότερες πολεμικές μηχανές παγκοσμίως. Η ύπαρξη του και η ανεμπόδιστη λειτουργία του στην περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι ζωτικής σημασίας για το δυτικό ιμπεριαλιστικό μπλοκ, καθώς ο ρόλος του ως προκεχωρημένο φυλάκιο και προγεφύρωμα αυτού του μπλοκ σε μια νευραλγική περιοχή άντλησης ενεργειακών πόρων από τη μια και τεράστιας γεωπολιτικής σημασίας από την άλλη, διαμορφώνει όρους ελέγχου και εποπτείας της ευρύτερης περιοχής.
Η παλαιστινιακή αντίσταση, όπως εκφράζεται τα τελευταία 75 χρόνια, και ιδιαίτερα από την ηρωική μάχη του Καραμέχ στα 1968 και έπειτα, έχει κατά καιρούς πάρει διάφορα χαρακτηριστικά και γνωρίζει αυξομειώσεις στην ένταση της μέχρι σήμερα. Κορυφαίο της παράδειγμα αποτέλεσαν οι δυο αυθόρμητες λαϊκές εξεγέρσεις (Ιντιφάντα 1 και 2) στα 1987-91 και 2000-04. Μήτρα της και γενεσιουργός δύναμη της είναι η ίδια η κατοχή της ζωής και της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων, οι οποίοι ξεσηκώνονται ενάντια σε έναν πανίσχυρο εχθρό και παράλληλα βαζουν ισχυρά αναχώματα στους σχεδιασμούς των δυτικών ιμπεριαλιστών και γι’ αυτό αξίζουν το σεβασμό και την αλληλεγγύη μας. Μέσα σε όλη αυτή τη μακρά περίοδο αντίστασης και επανάστασης, ξεχωριστή θέση έχει αποκτήσει η 7η του Οκτώβρη 2023, γνωστή και ως καταιγίδα του Αλ Ακτσά, μια επιχείρηση-τομή στην ιστορία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των παλαιστινίων που επέφερε μεγάλα πλήγματα και απώλειες στην ισραηλινή κατοχή.
Επίσης, του κειμένου του Berneri προηγείται η εισαγωγή του Carozza στις Συνδέσεις. Έχει και αυτή το δικό της ιδιαίτερο ενδιαφέρον μιας και παρουσιάζει μια ουσιαστική σύνδεση του αναρχικού κινήματος από τις αρχές του 20ου αιώνα με τους Εβραίους λόγω του διεθνισμού και του κοσμοπολιτισμού που χαρακτήριζε και τις δυο πλευρές. Την παραθέτουμε και αυτήν ολόκληρη επισημαίνοντας παράλληλα πως εκείνη την εποχή πολλοί εβραίοι συμμετείχαν σε εργατικές, σοσιαλιστικές και αναρχικές ομάδες.
Σε κάθε περίπτωση το κείμενο του Berneri μας βοηθάει να κατανοήσουμε το πώς ξεκίνησε σταδιακά ο εβραϊκός εποικισμός στην περιοχή της Παλαιστίνης και το ρόλο που είχαν οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (οι Βρετανοί εν προκειμένω) σε αυτή τη διαδικασία. Όλα αυτά πολύ πριν το επίσημο έτος ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ στην περιοχή και την επίσημη έναρξη του ολοκληρωτικού πολέμου που διεξάγει για να εξοντώσει τον παλαιστινιακό λαό, να αρπάξει τη γη του, να εκτοπίσει ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού του και να εκβιάσει την πλήρη υποταγή του υπόλοιπου.
Σήμερα, την ώρα που το αιματοκύλισμα που προβλέπει ο Berneri από το 1929 βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη εδώ και 75 χρονια και ολόκληρη η ανθρωπότητα, μετά την 7η Οτώβρη, παρακολουθεί την γενοκτονία των παλαιστίνιων σε ζωντανή μετάδοση, είναι χρέος όλων των ανθρώπων που αγωνίζονται για κοινωνική δικαιοσύνη και ελευθερία να σταθούν αλληλέγγυοι στον ηρωικό παλαιστινιακό λαό που μάχεται σε έναν ασύμμετρο και άνισο πόλεμο που έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 35 χιλιάδες ανθρώπους (στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά). Και σε αυτή τη μάχη δεν χωράνε ίσες αποστάσεις και δεύτερες σκέψεις. Αντίθετα, χωράνε πολλά νέα, σύγχρονα καθήκοντα για να διατρανωθεί το πρόταγμα της διεθνιστικής αλληλεγγύης των λαών, να στοχοποιηθούν οι ιμπεριαλιστές και οι σιωνιστές γενοκτόνοι και να εκφραστεί σθεναρή αντίσταση στους ντόπιους συμμάχους τους που έχουν μετατρέψει τη χώρα σε ορμητήριο πολέμου.
Εισαγωγή
Ο Camillo Berneri, η Παλαιστίνη και ο Σιωνισμός
Στο 6ο Τεύχος (Mάρτιος 2024) του περιοδικού “Collegamenti per l’ organizzazione diretta di classe” [Συνδέσεις για την άμεση οργάνωση της τάξης”] παρατίθεται ένα (προφητικό;) άρθρο του Camillo Berneri (1929) σχετικά με το πρόβλημα της εβραϊκής μετανάστευσης στην Παλαιστίνη και την όλο και πιο δύσκολη τότε σχέση μεταξύ Εβραίων και Παλαιστινίων.Το άρθρο του Berneri είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον επειδή είναι από μια περίοδο πολύ πριν από την άνοδο του ναζισμού στην εξουσία στη Γερμανία, τη Shoah (Ολοκαύτωμα) και την ανακήρυξη του κράτους του Ισραήλ. Του κειμένου προηγείται αυτό το απαραίτητο ιστορικό υπόβαθρο από τον G. Carrozza.
Το ζήτημα της Παλαιστίνης έχει ρίζες αιώνων, σε σημείο που ο Camillo Berneri – το 1929 – έγραψε ένα άρθρο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως διορατικό. Ας δούμε το πλαίσιο. Εκείνη των Εβραίων και εκείνη του αναρχικού κινήματος είναι ιστορίες που διασταυρώνονται αρκετές φορές.
Οι Εβραίοι υπέστησαν διωγμούς από την Εκκλησία της Ρώμης για περισσότερο από μια χιλιετία. Η Γαλλική Επανάσταση αναγνώρισε το δικαίωμά τους να γίνονται σεβαστοί όπως κάθε άλλος πολίτης και να ασκούν ελεύθερα τη θρησκεία τους. Αλλά αυτά τα δικαιώματα καταπατήθηκαν από την Επανάσταση, για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε πολλές χώρες, όπως η τσαρική Ρωσία και οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου χρησιμοποιήθηκαν ως αποδιοπομπαίοι τράγοι σε στιγμές αυξημένης πολιτικής και κοινωνικής έντασης.
Η πολιτιστική ζωντάνια του εβραϊκού κόσμου είναι ισάξια της ποικιλίας των πολιτικών ρευμάτων που τον διατρέχουν: ενώ η πλειοψηφία επιθυμεί να ζήσει ειρηνικά, ασκώντας τη θρησκεία της και εντασσόμενη στις χώρες όπου ζει, πολλοί από αυτούς απορρίπτουν τη θρησκεία και δίνουν ζωή σε ένα πολύμορφο και ισχυρό εργατικό κίνημα: αναρχικοί, bundisti[3], σοσιαλιστές, στη συνέχεια κομμουνιστές, ενώνονται από τον διεθνισμό και τροφοδοτούν τους αγώνες σε όλες τις περιοχές διαμονής και μετανάστευσης από το 1880 και μετά. Τα ίδια χρόνια εμφανίζεται το σιωνιστικό κίνημα, το οποίο υπερασπίζεται την προσδοκία για μια γη και ένα κράτος για τον εβραϊκό λαό, βασισμένο στις ιδέες του Theodor Herzl (Der Judenstaat, 1896).
Την ίδια περίοδο, υπό την πίεση των διώξεων, ξεκίνησε ένα πρώτο κύμα μετανάστευσης προς την Παλαιστίνη (1881-1903). Στην αρχή κυρίως θρησκευτικό, σταδιακά έγινε πιο πολιτικό και επηρεάστηκε από τον σιωνισμό, ιδίως από τη Ρωσία, μετά τα πογκρόμ που συνδέονταν με τη δολοφονία του Τσάρου Αλέξανδρου Α΄.
Στο τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Οθωμανική Αυτοκρατορία διαμελίστηκε και οι νικήτριες αποικιοκρατικές δυνάμεις διαίρεσαν τη Μέση Ανατολή με τη Συμφωνία Sikes-Picot. Η Παλαιστίνη τέθηκε υπό βρετανική εντολή από το 1920 έως το 1948. Στις 9 Νοεμβρίου 1917 δημοσιεύθηκε η Διακήρυξη Μπαλφουρ, στην οποία η Μεγάλη Βρετανία τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας μιας εβραϊκής εθνικής εστίας στην Παλαιστίνη. Αποτελεί εφαλτήριο για το σιωνιστικό κίνημα, το οποίο μέχρι τότε αποτελούσε μειοψηφία.
Η Μεγάλη Βρετανία αλλάζει τα κριτήρια ταξινόμησης των πληθυσμών και αρχίζει να τους διακρίνει ανάλογα με τη θρησκεία τους. Στην ουσία προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τους Εβραίους για να αντιμετωπίσει τις αραβικές εθνικιστικές ζυμώσεις που αρχίζουν να εμφανίζονται.
Οι αναρχικοί έχουν από την αρχή μια μεγάλη συμπάθεια για τους Εβραίους, παρά έναν ορισμένο αντισημιτισμό του Προυντόν ή του Μπακούνιν, και η παρουσία πολλών Εβραίων μέσα στο αναρχικό κίνημα (Musham, Landauer, Berkman, Buber, Edelstat, Volin, Schwartzbard, Frager, Emma Goldman, Rose Witcop…) το επιβεβαιώνει αυτό. Ο μύθος του περιπλανώμενου Εβραίου, ο κοσμοπολιτισμός, ο οικουμενισμός, η μη προσκόλληση στον εθνικισμό των χωρών υποδοχής τους, η εφεύρεση μιας α-εθνικής γλώσσας όπως η Εσπεράντο, τα πρώτα κιμπούτζ που θεωρήθηκαν ως προσπάθειες για σοσιαλιστικές-ελευθεριακές, αυτοδιοικούμενες κοινότητες εκτός κρατικού ελέγχου, είναι όλα συστατικά στοιχεία αυτής της συμπάθειας. Την εποχή της υπόθεσης Dreyfus, ο αναρχικός Bernard Thomas ήταν αυτός που ξεκίνησε την εκστρατεία για την υπεράσπισή του και – παρά την επιφυλακτικότητα ορισμένων που ένιωθαν άβολα να υποστηρίξουν έναν στρατιωτικό – ο γαλλικός ελευθεριακός Τύπος ήταν στην πρώτη γραμμή.
Το 1929, η Παλαιστίνη αριθμούσε 150.000 Εβραίους ευρωπαϊκής καταγωγής και 800.000 Άραβες. Στις 24 Αυγούστου στη Χεβρώνα, μια πόλη όπου οι δύο κοινότητες ζούσαν ειρηνικά δίπλα-δίπλα από αμνημονεύτων χρόνων, ξεσπά μια σφαγή. Περίπου 70 Εβραίοι σκοτώνονται, ενώ άλλοι 435 διασώζονται από τους Άραβες γείτονές τους. Φήμες ότι οι Εβραίοι προσπαθούσαν να καταλάβουν τους ιερούς τόπους της Ιερουσαλήμ είναι η αιτία συγκρούσεων σε όλη την περιοχή, στις οποίες χάνονται 133 Εβραίοι και 116 Άραβες.
Ο Albert Londres – ήδη διάσημος δημοσιογράφος – ξεκινά για την Παλαιστίνη. Περνάει από το Τελ Αβίβ, την Ιερουσαλήμ και σταματά στη Χεβρώνα. Εκπλήσσεται από τις καλές σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ Αράβων και Εβραίων. Αν και εκ πρώτης όψεως οι δύο κοινότητες συνυπάρχουν, παρατηρεί ότι εδώ οι σφαγές είναι οι πιο φρικτές. Σήμερα είναι αδύνατο να μην σκεφτεί κανείς τι συνέβη στην πρώην Γιουγκοσλαβία, όπου οι σφαγές ήταν οι πιο σκληρές μεταξύ γειτόνων, ή τη γενοκτονία των Τούτσι που πραγματοποίησαν οι συμπατριώτες τους Χούτου.
Ο δημοσιογράφος σημειώνει τα γεγονότα και υπογραμμίζει τη σκληρότητα των σφαγών. Μιλάει για το “δράμα της εβραϊκής φυλής”. Ο ευρωπαϊκός Τύπος -ιδίως ο γαλλικός- δίνει μεγάλη έκταση στα ρεπορτάζ του, τα οποία βρίσκουν απήχηση στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.
Και με βάση αυτά τα άρθρα ο Berneri γράφει τη “Ματωμένη Παλαιστίνη”. Χρησιμοποιεί και αυτός τον όρο “φυλή” που ήταν επίκαιρος εκείνη την εποχή για να προσδιορίσει έναν πληθυσμό ή μια εθνοτική ομάδα.
Ο Claudio Strambi αναδημοσίευσε το άρθρο του Berneri το 2014, με μια εισαγωγή που το τοποθετεί στο πλαίσιο της εποχής του. Δράττεται της ευκαιρίας να παραθέσει το συμπέρασμα του βιβλίου του Berneri L’ebreo antisemita (Ο αντισημίτης Εβραίος), το οποίο μας δίνει για άλλη μια φορά το μέτρο της συμπάθειάς του για αυτόν τον διωκόμενο λαό:
“Ο Εβραίος έχει εναντίον του το σύμπλεγμα κατωτερότητας και την απόρριψη ενός χριστιανικού πολιτισμού που βρίσκεται στο χείλος της αποτυχίας. Το πρόβλημα προκύπτει γι’ αυτόν με αυτούς τους όρους: να αφομοιωθεί και να εξαφανιστεί ή να κλειστεί στη θρησκευτική παράδοση, στον φυλετικό μύθο ή στη σιωνιστική αποικιοκρατία. Μεταξύ της εθνικιστικής, παραδοσιακής διαμαρτυρίας και της αντιεβραϊκής διαμαρτυρίας δεν υπάρχει επιλογή. Αλλά πάνω από αυτές τις δύο ακραίες θέσεις υπάρχει μια τρίτη: αυτή ενός εβραϊκού οικουμενισμού, ικανού να εκπληρώσει μια αποστολή, ικανού να αποτελέσει τον συνδετικό ιστό, το τριχοειδές σύστημα των λαών. Οι απάτριδες είναι οι καταλληλότεροι για να θέσουν τα θεμέλια της μεγάλης ανθρώπινης οικογένειας. Τότε ο περιπλανώμενος Εβραίος του χθες και του σήμερα θα βρίσκεται στη Γη της Επαγγελίας- που έχει υποσχεθεί στον άνθρωπο η θέλησή του για ιστορία, ελευθερία και δικαιοσύνη. Δεν είναι ο Θεός που προτρέπει “Άκουσε Ισραήλ”. Είναι η παγκόσμια θλίψη. Είναι ο κόσμος της εργασίας που κινείται προς τα εμπρός, παρά τα συρματοπλέγματα των εθνικών και καστικών προκαταλήψεων, προς ένα καλύτερο μέλλον” (σ. 95-96).
Σε αυτό το απόσπασμα θα ήθελα να προσθέσω ένα άλλο που δίνει μια ακόμη πιο σαφή εικόνα της άποψης του Berneri:
“Προκειμένου να αποφύγουμε λάθη, τα οποία θα οδηγούσαν σε άδικες πολεμικές και ανούσιες συζητήσεις, θεωρώ απαραίτητο να προεξοφλήσω ότι, εφόσον δεν πιστεύω στην ύπαρξη εβραϊκής φυλής, απέχω πολύ από το να θεωρώ τον αντισημιτισμό των Εβραίων ως ένα αντικειμενικά φυλετικό φαινόμενο.
Ο Εβραίος δεν υπάρχει. Θέλω να πω: δεν υπάρχει κανένας συνεπής φυλετικός τύπος που να μπορεί να ονομαστεί εβραϊκή φυλή. Αλλά οι Εβραίοι υπάρχουν. Υπάρχουν ως μια ιστορική κοινωνική οντότητα, η οποία δεν έχει εξ ολοκλήρου εθνοτική και συλλογική ψυχολογία, αλλά παρ’ όλα αυτά είναι μια αυτοσυνείδητη συλλογικότητα. Ο Σοπενχάουερ το έθεσε πολύ καλά: “Η πατρίδα του Εβραίου είναι οι άλλοι Εβραίοι”, και ο Ρενάν, απαλλαγμένος από τους ρατσιστικούς μύθους, έφτασε να αντιπαραβάλει την εβραϊκή παράδοση στην εβραϊκή φυλή” (σελ. 37.)
Και πριν αρχίσει η εξόντωση των Εβραίων – ήδη βαθιά σκανδαλισμένος από την αγωνία στην οποία υποβλήθηκαν – το 1935 δημοσίευσε στην Αργεντινή το El delirio racista, αναδεικνύοντας τους παραλογισμούς της “φυλετικής επιστήμης” που είχε καθιερωθεί στην Ευρώπη πριν από τον ναζισμό και στην οποία ο τελευταίος είχε βασιστεί σε μεγάλο βαθμό.
Το ενδιαφέρον του Berneri για τη μοίρα των Εβραίων δεν αφορά μόνο τους διωγμούς που υφίστανται, αλλά και τις “λύσεις” που ο Σιωνισμός ισχυρίζεται ότι φέρνει στα βάσανά τους και οι οποίες -όπως θα δούμε στο επόμενο άρθρο- δεν μπορούν παρά να είναι προάγγελος νέων δραμάτων και δεινών, τόσο για τους ίδιους όσο και για άλλους λαούς.
4 Μαρτίου 2024 – Gianni Carrozza
Πρόλογος στην ιταλική έκδοση
Ένα προμήνυμα για το μέλλον
Αυτό το έργο του Camillo Berneri, La Palestina insanguinata (Η αιματοβαμμένη Παλαιστίνη), που παρατίθεται εδώ ολόκληρο, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Vogliamo!” (Έτος Ι, τεύχος 4, Νοέμβριος 1929) σχεδόν είκοσι χρόνια πριν από τη γέννηση του κράτους του Ισραήλ στο παλαιστινιακό έδαφος (1948), τότε που ήταν βρετανικό προτεκτοράτο.
Ο Berneri εξετάζει το εβραϊκό-παλαιστινιακό ζήτημα από ιστορική άποψη, αλλά το εμπλουτίζει με ένα κοινωνικό και πολιτικό όραμα και περιγράφει μια κατάσταση που είναι ήδη σοβαρή και γεμάτη προμηνύματα από το μέλλον.
Το 1922, οι Βρετανοί διαβεβαίωσαν τον αραβικό πληθυσμό ότι η Εβραϊκή Εθνική Εστία στην Παλαιστίνη, η οποία είχε ήδη προεξοφληθεί από το 1917, δεν έπρεπε να νοηθεί ως εβραϊκό έθνος στην Παλαιστίνη και ότι η Σιωνιστική Επιτροπή της Παλαιστίνης δεν είχε κανένα δικαίωμα να διοικεί την περιοχή, ενώ ταυτόχρονα τόνιζαν τη σημασία της παρούσας εβραϊκής κοινότητας και την ανάγκη για περαιτέρω επέκτασή της και διεθνή αναγνώρισή της. Από το 1922 έως το 1947, υπήρξε αύξηση του εβραϊκού πληθυσμού στην Παλαιστίνη, η οποία είχε ως αποτέλεσμα επεισόδια βίας και αμοιβαίας μισαλλοδοξίας.
Carlo Ottone
Η Ματωμένη Παλαιστίνη
Περιοδικό “Vogliamo!” (Έτος Ι, τεύχος 4, Νοέμβριος 1929)
Ας αφήσουμε το “Τείχος των δακρύων” ήσυχο. Δεν είναι παρά το φόντο της εικόνας. Συμβολικά, μπορεί να θεωρηθεί ως το κέντρο της τραγωδίας∙ ιστορικά, δεν είναι. Στο Τείχος του Σολομώντα, το οποίο νομικά ανήκει στους Άραβες, κάθε Παρασκευή εδώ και δέκα χρόνια, οι Εβραίοι πηγαίνουν ελεύθερα για να θρηνήσουν την απελπισία και τις συμφορές της φυλής τους. Κατά του ορθόδοξου εβραϊκού στοιχείου, η αραβική οργή ποτέ δεν παρενέβη. Οι Άραβες, ως καλοί Μωαμεθανοί, είναι ανεκτικοί στη θρησκεία. Ο “φανατισμός” τους εξηγείται περισσότερο από τα δημογραφικά στοιχεία παρά από ψυχολογικές αναμνήσεις και ερασιτεχνισμούς. Η εξέγερση των Αράβων ήταν, κατά συνθήκη, αντιεβραϊκή∙ από τη φύση της, ήταν απλώς ξενοφοβική.
Έχω μπροστά στα μάτια μου δύο συνεντεύξεις: η μία από τον Δρ Weizmann, προέδρου της Παγκόσμιας Σιωνιστικής Οργάνωσης, η άλλη από τον Amein Hussein, θρησκευτικό ηγέτη των Αράβων της Παλαιστίνης. Ο πρώτος δηλώνει ότι είναι απαραίτητο να καταλάβουν οι Άραβες ότι η Αγγλία δεν θέλει να αλλάξει καθόλου την πολιτική της για την προστασία του Σιωνισμού και ότι είναι απαραίτητο να διευκολυνθεί η εβραϊκή μετανάστευση στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Ο δεύτερος επαναβεβαιώνει ότι η σημερινή κυβέρνηση της Παλαιστίνης είναι αντίθετη, ως προς το σύνταγμα και την πολιτική της, προς τους Άραβες∙ ζητά την υιοθέτηση μιας δημοκρατικής μορφής κυβέρνησης, στην οποία θα εκπροσωπούνται όλοι οι κάτοικοι της Παλαιστίνης, με αναλογικό τρόπο, και την εγκατάλειψη της βρετανικής πολιτικής υπέρ της ανάπτυξης ενός “εβραϊκού εθνικού κέντρου”, ιδίως όσον αφορά τη μετανάστευση.
Δύο έντονα αντίθετες θέσεις. Μια αντίθεση που είναι δύσκολο να επιλυθεί. Ποια πλευρά έχει δίκιο; Η πλευρά των Αράβων. Ο συναισθηματισμός είναι άστοχος. Αν ο παγκόσμιος Τύπος έχει καταγράψει τα εβραϊκά θύματα, έχει απεικονίσει τις φρικιαστικές σκηνές των σφαγών ανυπεράσπιστων σιωνιστών εποίκων, αν υπάρχει μια δίκαιη παράδοση οίκτου για τους Εβραίους που είναι θύματα παράλογων και άδικων νόμων και σφαγιάζονται σε πογκρόμ, αν η σιωνιστική προσπάθεια είναι αξιοθαύμαστη, όλα αυτά αντισταθμίζονται από το βάρος των αραβικών θυμάτων, από το γεγονός ότι ο Σιωνισμός χρησιμεύει ως προβολή της βρετανικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής, από το καθεστώς ανισότητας που επικρατεί στην Παλαιστίνη.
Οι Εβραίοι δήλωσαν σίγουροι ότι στο μέλλον θα ηγεμονεύσουν στην Παλαιστίνη. Οι Άραβες είδαν εκατοντάδες Εβραίους να αποβιβάζονται από κάθε ατμόπλοιο που έφτανε στη Γιάφα και τη Χάιφα, είδαν τα πιο κατάλληλα εδάφη της επικράτειάς τους να καταλαμβάνονται από τους Εβραίους, είδαν τη γη που έγινε γόνιμη με τη δουλειά του Άραβα αγρότη να γίνεται εβραϊκή ιδιοκτησία, είδαν το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών για δημόσια έργα να πηγαίνει στη σιωνιστική κοινότητα, είδαν τις τεράστιες επιχειρήσεις μεταπώλησης και την αγορά γης με φτηνό κόστος, είδαν το Παλαιστινιακό Κοινοβούλιο να μην συγκαλείται. Πριν από τον ευρωπαϊκό πόλεμο, οι σιωνιστικές αγροτικές αποικίες είχαν αυξηθεί σε 43, με περίπου 13.000 άτομα. Με τη βρετανική κατοχή της Παλαιστίνης (Δεκέμβριος 1917) ο Λόρδος Μπάλφουρ έγινε ο προστάτης του Σιωνισμού. Η προστασία αυτή οδήγησε σε μεγάλης κλίμακας εβραϊκή μετανάστευση. Το 1919 οι Εβραίοι στην Παλαιστίνη αριθμούσαν 57.000 χιλιάδες, ενώ από εκείνο το έτος έως το 1927 αυξήθηκαν κατά 90.200 άτομα. Ο συνολικός αριθμός των μεταναστών από το 1922 έως το 1927 ήταν 77.792. Η κορύφωση της μετανάστευσης ήταν το 1925 με 35.801 άτομα. Μετά το 1925, η μετανάστευση μειώθηκε ραγδαία, έτσι ώστε το 1927 η ποσόστωση ήταν 2.788 άτομα. Ταυτόχρονα, υπήρξε έξοδος, η οποία αυξήθηκε μετά το 1925 σε πάνω από 7.000 και 5.000 άτομα. Τι σημαίνουν αυτά τα στοιχεία; Σημαίνουν το εξής: μετά την αρχική βιαστική προσπάθεια (εποικισμού) προς την εβραϊκή γη της επαγγελίας, έρχεται η κρίση, λόγω της πολύ αργής δυνατότητας του περιβάλλοντος να απορροφήσει τη μετανάστευση. Αν λάβει κανείς υπόψη του την επικρατούσα φύση του εδάφους και την πυκνότητα του πληθυσμού (38 κάτοικοι ανά τ. χλμ), την αναλογία του αραβικού πληθυσμού (80%) προς τον εβραϊκό (19%), η προαναφερθείσα οικονομική αντίθεση εμφανίζεται με μεγάλη σαφήνεια. Αλλά η δημογραφική πραγματικότητα δεν είναι το βασικό. Αυτό που ανησυχεί τα περιβάλλοντα είναι η φύση της εβραϊκής μετανάστευσης, η οποία είναι οικονομικά επιλεγμένη και τεχνικά εξοπλισμένη με κεφάλαιο. Το μεταναστευτικό διάταγμα του 1925 ορίζει ότι ο Εβραίος μετανάστης πρέπει να διαθέτει ετήσιο εισόδημα τουλάχιστον 60 λίρες ή κεφάλαιο τουλάχιστον 250 λίρες. Η εβραϊκή μετανάστευση αποτελείται έτσι σχεδόν εξ ολοκλήρου από εύπορους. Πρέπει να προστεθεί ότι αρκετοί από τους Εβραίους εποίκους είναι τεχνικά μορφωμένοι (μηχανικοί, τοπογράφοι, καθηγητές επιστημών κ.λπ.). Οι Άραβες δεν μπορούν επομένως να αντέξουν τον ανταγωνισμό λόγω της διοικητικής ανισότητας υπέρ των Εβραίων, λόγω της εβραϊκής αρπαγής της ευπορότερης γης, λόγω του συνδυασμού κεφαλαίου και τεχνικών δυνατοτήτων που χαρακτηρίζει τον σιωνιστικό εποικισμό.
Η λύση δεν μπορεί να είναι αυτή που υποστηρίζει ο ηγέτης του σιωνισμού, αλλά μάλλον αυτή που υποστηρίζει ο ηγέτης των μουσουλμάνων της Παλαιστίνης. Αλλά η Αγγλία έχει στην Παλαιστίνη μια βάση για επέκταση στη Μικρά Ασία και δεν θα εγκαταλείψει την πολιτική της προστασίας του Σιωνισμού. Από την άλλη πλευρά, εκατομμύρια μουσουλμάνοι βρίσκονται στα εδάφη της βρετανικής κυριαρχίας στην Ασία και την Αφρική, και αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στο απώτερο μέλλον∙ πολύ περισσότερο στο Ιράκ, την Υπεριορδανία και τη Συρία η μουσουλμανική δυσαρέσκεια κάθε άλλο παρά έχει καταλαγιάσει.
Το πρόβλημα του Σιωνισμού πρέπει επίσης να επιλυθεί στην Ευρώπη ως πρόβλημα ανοχής προς τους Εβραίους. Το γεγονός ότι το 1925, το 50,5% των Εβραίων μεταναστών στην Παλαιστίνη προερχόταν από την Πολωνία είναι αρκετό για να δείξει ότι η ιδέα της ανασυγκρότησης του εβραϊκού έθνους έχει αναπτυχθεί πάνω στο έδαφος της δυστυχίας, του φόβου, της κατωτερότητας που έχει καταστήσει και εξακολουθεί να καθιστά τους Εβραίους μια αποκηρυγμένη φυλή σε ορισμένες χώρες.
Το τείχος του Σολομώντα ήταν ο βωμός ενός διασκορπισμένου και καταπιεσμένου λαού. Οι Σιωνιστές ήθελαν να το κάνουν έδρα. Αλλά πάνω από αυτό το φθαρμένο τείχος στέκεται το ιερό τζαμί του Αμάρ με όλη τη μεγαλοπρέπειά του. Πίσω από την καταστροφική και καταδιωκτική Ρώμη, έχει προχωρήσει ο μουσουλμάνος Άραβας. Μήπως οι Εβραίοι βρήκαν στην Αγγλία τον σύμμαχο που μπορεί να διαλύσει τον λαό του Μωάμεθ; Το πρόβλημα στην Παλαιστίνη είναι το εξής: είτε οι Άραβες είτε οι Εβραίοι. Η γη είναι πολύ μικρή και στενόχωρη για να κατοικηθεί και από τον έναν και από τον άλλο, σε ειρηνική και ελεύθερη συνύπαρξη. Οι Σιωνιστές που ισχυρίζονται ότι θα ανοίξουν την Παλαιστίνη σε ένα απεριόριστο εβραϊκό μεταναστευτικό ρεύμα δεν μπορούν παρά να θέλουν την αραβική διασπορά. Αλλά ο λαός του Ιούδα ήταν ένα σύμπλεγμα φυλών πιστών. Ήταν η θρησκεία που δημιούργησε το έθνος. Ο αραβικός λαός της Παλαιστίνης είναι ένα κλάσμα του ισλαμικού κόσμου. Και το Ισλάμ δεν διασκορπίζεται, διότι έχει πολλά ζωτικά κέντρα και ένα βίο που αγκαλιάζει μεγάλο μέρος του κόσμου. Αν οι Σιωνιστές δεν μπορούν να δουν το πρόβλημα με σαφήνεια, θα βρεθούν εκτοπισμένοι από την Παλαιστίνη. Η έξοδος των εποίκων από τις αιματοβαμμένες εβραϊκές οάσεις θα πρέπει να αποτελέσει προειδοποίηση. Δυστυχώς, ζητούνται υποδειγματικά μαθήματα από το Λονδίνο- και νέο αίμα θα βρέξει τα χορτάρια και την άμμο της Παλαιστίνης. Αν συνεχιστεί αυτή η σπορά του μίσους, οι καρποί του σιωνιστικού εποικισμού μόνο πικροί μπορεί να είναι.
Camillo Berneri
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Camillo Berneri γεννήθηκε στις 20 Μαΐου 1897 στο Lodi. Σπούδασε Φιλοσοφία και, αφού οργανώθηκε στην Ομοσπονδία Σοσιαλιστικής Νεολαίας, εντάχθηκε στο αναρχικό κίνημα το 1916. Για τη δραστηριότητά του ως συγγραφέας, οργανωτής και προπαγανδιστής υπέστη διώξεις από το φασιστικό καθεστώς, το οποίο τον ανάγκασε να εξοριστεί το 1926, αρχικά στη Γαλλία, στη συνέχεια στο Βέλγιο, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και τη Γερμανία, πάντα κυνηγημένος και υπό απέλαση για την επαναστατική και αντιφασιστική του δράση: ο πιο εκδιωχθέντας Ιταλός στην Ευρώπη. Αυτό δεν τον εμπόδισε να παράξει έντονο θεωρητικό έργο πάνω στα κύρια θέματα που προκαλούσαν συζητήσεις στα επαναστατικά κινήματα της εποχής, έργο που δημοσιεύτηκε κυρίως στον αναρχικό και αντιφασιστικό τύπο της εξορίας. Τα διανοητικά του χαρίσματα και το κριτικό του πνεύμα ξεχωρίζουν στα γραπτά του. Ο Gaetano Salvemini στο “Mondo” του Mario Pannunzio της 3ης Μαΐου 1952 τον περιέγραψε ως εξής: “[…] είχε μια προτίμηση στα ακριβή γεγονότα. Σ’ αυτόν η φαντασία, διαλυμένη από κάθε σχέση με το παρόν, όσον αφορά τις κοινωνικές δυνατότητες, συνδεόταν με μια σχολαστική προσοχή στις άμεσες λεπτομέρειες στη μελέτη και την καθημερινή πρακτική του. Τον ενδιέφεραν τα πάντα με ακόρεστη απληστία. Ενώ πολλοί αναρχικοί μοιάζουν με σπίτια των οποίων τα παράθυρα στο δρόμο είναι όλα μαντρότοιχοι (για να πούμε την αλήθεια, όχι μόνο αυτά!), εκείνος κρατούσε όλα τα παράθυρα ανοιχτά […]”.
Ταξιδεύοντας στην Ισπανία μετά τη λαϊκή εξέγερση κατά του στρατιωτικού πραξικοπήματος του Φράνκο, εντάσσεται στο ιταλικό τμήμα της Colonna Ascaso, αλλά δεν έχει το πνεύμα του αγωνιστή: «Τα γαλάζια μάτια του έχουν γίνει μικρά και αιχμηρά με μια καταπιεσμένη και βαθιά απορία, με μια μαγεμένη έκπληξη σαν από θαυμασμό του μαγικού κάστρου […] Είναι ευτυχισμένος. Φαίνεται ότι είναι ευτυχισμένος και θα ήθελε να ζητήσει συγγνώμη. Θα ήθελε να ζητήσει συγγνώμη που είναι επαναστάτης […] Ο Berneri κουβαλάει το περίστροφό του στην πάνω τσέπη του σακακιού του, την τσέπη όπου κουβαλάς το μαντήλι σου ή την πένα σου […]Μικρά, μικρά είναι τα μάτια του και γεμάτα με μικροσκοπικά αστεράκια, μικροσκοπικές φλόγες όταν μου διηγείται την υπέροχη περιπέτειά του».
Στη συνέχεια έγινε εμψυχωτής των εκπομπών του Radio Barcelona στην ιταλική γλώσσα, από τις συχνότητες του οποίου κατήγγειλε τον αντεπαναστατικό ρόλο των κομμουνιστών και των συμμάχων τους, γινόμενος αντικείμενο των αντιποίνων τους. Στις 5 Μαΐου 1937 στη Βαρκελώνη, ο Καμίλο Μπερνέρι δολοφονήθηκε από σταλινικούς δολοφόνους: «Οι τελευταίες ειδήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τον ιδιαίτερα αποτρόπαιο χαρακτήρα της εκτέλεσης της οποίας ο Καμίλο Μπερνέρι έπεσε θύμα μαζί με τον Φραντσέσκο Μπαρμπιέρι κατά τις πρώτες ημέρες στη Βαρκελώνη […] Όμως δεν μπορεί να υπάρξει καμία δικαιολογία για ένα τόσο τερατώδες έγκλημα εναντίον ενός ανθρώπου που είχε αφιερώσει όλη του την ύπαρξη στον επαναστατικό σκοπό […] Μπορεί κανείς να διαφωνούσε σε αυτή ή σε εκείνη την πτυχή της δραστηριότητας του Μπερνέρι, δεν μπορεί όμως να αποκηρύξει τον ιδεαλισμό που ενέπνευσε ολόκληρη τη ζωή του […]».
[1] Ευχαριστούμε θερμά το σύντροφο Λ. από την Προλεταριακή Πρωτοβουλία για την πολύτιμη συνεισφορά του στη μετάφραση και την επιμέλεια.
[2] Δημοσιεύτηκε στο τεύχος 4 του περιοδικού Vogliamo!, ένα έντυπο πολιτιστικού, πολιτικού και λογοτεχνικού χαρακτήρα, που εκδόθηκε από έναν αναρχικό, τον Carlo Vanza στην περιοχή των ελβετο-ιταλικών συνόρων, το οποίο δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 1928 με σκοπό να ανακόψει “την αδυσώπητη φασιστική διείσδυση στην Ελβετία και ιδιαίτερα στην περιοχή του Τιτσίνο”.
Η ελληνική μετάφραση πραγματοποιήθηκε με αφορμή το κείμενο που δημοσιεύτηκε το Μάρτη του 2024, μαζί με μια εισαγωγή που το συνοδεύει στο περιοδικό collegamenti, ένα ιταλικό ιστορικό περιοδικό που αυτοπροσδιορίζεται «του χώρου των αγωνιστών της ταξικής πάλης» και που εμπνέεται από την αυτοοργάνωση, την προλεταριακή αυτονομία και την άμεση δράση.
Τα βιογραφικά στοιχεία και ένας σύντομος πρόλογος αλιεύθηκαν από την επανέκδοση του κειμένου σε μπροσούρα από τις εκδόσεις stradebianchelibri.
[3] Οι bundisti (bundism στα αγγλικα) είναι ένα λαΙκό εβραϊκό σοσιαλιστικό κίνημα του οποίου η πρώτη οργανωτική έκφραση ήταν η Γενική Εβραϊκή Εργατική Ομοσπονδία στη Λιθουανία, τη Λευκορωσία, την Πολωνία και τη Ρωσία.
Δυσήνιος Ίππος 