Όσοι ασχολούνται με τον κλάδο του στρατηγικού σχεδιασμού γνωρίζουν πολύ καλά πως υπάρχουν, πια, τρομερά εργαλεία πρόληψης και αποτύπωσης οποιουδήποτε κινδύνου επηρεάζει την πόλη.
Ειδικά στο κομμάτι της πρόβλεψης «φυσικών» φαινομένων και της αστικής ανθεκτικότητας, όπως κι επίσημα ονομάζεται στον κλάδο και θα λέγαμε πως είναι και της μόδας, η δουλειά που γίνεται από τους μελετητές τα τελευταία χρόνια είναι πολλή και σπουδαία. Κι αυτό, πέραν των κατευθύνσεων που ορίζονται θεσμικά από την ΕΕ, γιατί απαντούν-ως οφείλουν οι χωροτάκτες- σε πραγματικά προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών. Αυτών των κοινωνιών που έχουν δομηθεί πάνω στην υπερεκμετάλλευση της φύσης και της υπερεξάντλησης των φυσικών πόρων, στα μεγάλα επενδυτικά έργα, στην αυθαιρεσία στη δόμηση και την αξιοποίηση των καμμένων και κατεστραμμένων εδάφων προς πάσης φύσεως επενδυτική αξιοποίηση από το κεφάλαιο με ό, τι όλα αυτά συνεπάγονται.
Έτσι η δουλειά όλων αυτών των μελετητών και των ερευνητών συνηθίζεται να παρουσιάζεται στο ευρύ κοινό από τις εκάστοτε κυβερνήσεις ως μέτρα πρόληψης και σχεδιασμού. Τι γίνεται όμως όταν οι μελέτες παραμένουν μελέτες;
Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε με γαλάζιο η ζώνη πλημμύρας 100 ετών (δηλαδή με πιθανότητα 1% να συμβεί κάθε έτος) που είχε μοντελοποιηθεί στα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για τη Θεσσαλία και είναι αναρτημένο στο siteτου ΥΠΕΚΑ από το 2018.Με κόκκινα τετράγωνα η πλημμυρική ζώνη του φαινομένου Daniel όπως δημοσιεύτηκε από το Copernicus.
Στο «φαινόμενο Daniel» έβρεξε σε μια πολύ μεγάλη επιφάνεια της Θεσσαλίας με αποτέλεσμα ταυτόχρονα αρκετοί από τους ποταμούς είτε να υπερχειλίσουν, είτε να αδυνατούν να παραλάβουν τα πλημμυρικά νερά της πεδιάδας. Αυτούς τους μηχανισμούς πλημμύρας ουσιαστικά προσομοίωσαν και τα Σχέδια Διαχείρισης κι επειδή ήταν υποχρεωμένα να δώσουν ένα στιγμιότυπο της μέγιστης πλημμύρας σε όλη τη θεσσαλική πεδιάδα, έτρεξαν ταυτόχρονα όλα τα μοντέλα των ποταμών θεωρώντας ουσιαστικά ταυτόχρονη βροχόπτωση σε όλη την πεδιάδα. Τα ίδια Σχέδια πρότειναν και μία σειρά από μέτρα και παρεμβάσεις σε στρατηγικό επίπεδο, είτε πιο τεχνικές, είτε πιο διαχειριστικές με σκοπό τη μείωση του κινδύνου πλημμύρας.Φυσικά, τίποτα από όλα αυτά δεν προχώρησε στη φάση της υλοποίησης και η αλήθεια είναι πως δεν περιμέναμε και κάτι διαφορετικό πέραν του 112, ως επικοινωνιακό πια εργαλείο της εν λόγω κυβέρνησης.
Υπάρχουν τα εργαλεία για να μελετήσουμε και να προβλέψουμε σε μεγάλο βαθμό τέτοια φαινόμενα. Υπάρχουν μελετητές που κάνουν τρομερή δουλειά στα Πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα για την προστασία της φύσης και των κοινωνιών. Δεν υπάρχει η πολιτική βούληση ούτε από αυτή ούτε από καμία κυβέρνηση για την προστασία της ζωής και για την αξιοπρεπή διαβίωση των ανθρώπων. Η δόμηση μιας άλλης κοινωνίας και η προστασία της είναι και θα είναι έργο δικό μας, όσων βάλλονται σε αυτό το κόσμο.
Μαρία Μ.
Δυσήνιος Ίππος 