Το Ελευθεριακό Σχήμα Πανεπιστημίου Πατρών είναι μία δομή, απαρτιζόμενη από φοιτητές διαφόρων τμημάτων σχολών  που εδρεύουν στο πανεπιστήμιο της Πάτρας. Το σχήμα αυτό συστάθηκε από άτομα λίγο πολύ γνώριμα μεταξύ τους, των οποίων οι σταδιοδρομίες αγώνων τους έχουν συναντηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν, μέσα από συλλογικές διαδικασίες αγώνα, που διεξήχθησαν είτε στο χώρο του πανεπιστημίου, είτε στο μητροπολιτικό κέντρο. Η επιλογή μας να συγκροτήσουμε αυτό το σχήμα ήταν απόρροια κάποιων προβληματισμών, αναγκών και επιθυμιών που κουβαλούσε ο καθένας μας, μέσα στην πανεπιστημιακή του-και όχι μόνο- καθημερινότητα. Η αποδυνάμωση του φοιτητικού κινήματος και η ευρύτερη κινηματική άμπωτη της τρέχουσας περιόδου, η απομαζικοποίηση και η απαξίωση των διαδικασιών εντός του πανεπιστημίου (Γενικές Συνελεύσεις, κινητοποιήσεις, κ.α ), η εκκωφαντική απουσία μιας ελευθεριακής πρότασης για οργάνωση και πάλη – στα πλαίσια της οριζοντιότητας – από ενεργά και στέρεα σχήματα τα οποία θα μπορούν να ανταπεξέρχονται με πυγμή και συνέπεια στις προκλήσεις που θέτει η συγκυρία, ο παραγκωνισμός των αναγκών μας, η ευρύτερη υποτίμηση των ζωών μας και η επίγνωση ότι ο ατομικός δρόμος της απάθειας είναι εκ των πραγμάτων ξοφλημένος, μας οδήγησε σε αυτή την κίνηση. Τη συλλογικοποίηση για την απόκτηση καλύτερων συσχετισμών στον αγώνα (μέσω της όξυνσης, της σύνδεσης και της ριζοσπαστικοποίησης τους) για την κάλυψη των αναγκών, την εκπλήρωση των επιθυμιών και την προώθηση των συμφερόντων μας, ως ελευθεριακό σχήμα με αφετηρία το πανεπιστήμιο.

Ελευθεριακό γιατί προτάσσουμε την οριζόντια και αδιαμεσολάβητη μορφή οργάνωσης και δράσης τόσο εντός των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων όσο και έξω από αυτά. Επιλέγουμε ειλικρινείς, ισότιμες και αντιιεραρχικές σχέσεις, προτάσσοντας την αυτοοργάνωση και την αλληλεγγύη μεταξύ των από τα κάτω. Θέλουμε οι δομές που συγκροτούμε, για την διεξαγωγή της πάλης μας, να αποτελούν τα προπλάσματα της αυριανής κοινωνίας που θέλουμε να οικοδομήσουμε στο κέλυφος της γερασμένης κοινωνίας του σήμερα. Αντιλαμβανόμαστε ότι τα προβληματικά οχήματα μόνο σε προβληματικούς προορισμούς μπορούν να μας οδηγήσουν, γι’ αυτό αντιπαλεύουμε εδώ και τώρα, μέσα και έξω από τα σχήματα μας, διακρίσεις που θεμελιώνονται σε φυλετικό,  έμφυλο ή οποιοδήποτε άλλο εξουσιαστικό πλαίσιο. Η φύση θεσμών και οργάνων όπως τα Διοικητικά Συμβούλια, τα συμβούλια διοίκησης και οι φοιτητικές εκλογές, είναι εκ διαμέτρου αντίθετα ως προς τα δικά μας  φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά και τις μορφές παρέμβασης και αγώνα που έχουμε επιλέξει. Τέτοιου τύπου θεσμικά όργανα θεωρούμε ότι καλλιεργούν λογικές ανάθεσης και αντιπροσώπευσης, δημιουργούν αυταπάτες περί καλύτερης διαχείρισης, οι οποίες αδιαμφισβήτητα μειώνουν τους σφυγμούς της αυτενέργειας και της αδιαμεσολάβητης δράσης και μόνο προωθητικά δε μπορούν να λειτουργήσουν για τον αγώνα. Δηλώνουμε ρητά και κατηγορηματικά εχθροί των πελατειακών, ρουσφετολογικών και εξουσιαστικών σχέσεων (εμπόριο σημειώσεων και PRιλίκια σε νυχτερινά μαγαζιά), που αναπτύσσουν διάφορες συστημικές και αντιδραστικές παρατάξεις, που όχι μόνο δεν έχουν καμία σχέση με τους συλλόγους, τους αγώνες και τις διεκδικήσεις τους αλλά στέκονται απροκάλυπτα απέναντί τους, επιχειρώντας να τους διαλύσουν, λειτουργώντας ως δούρειος ίππος των επιδιώξεων της κυριαρχίας.

Σχήμα γιατί ως φοιτητές αποζητούμε μια ευέλικτη και αγωνιστική δομή παρέμβασης και δράσης μέσα στο πανεπιστήμιο, στους φοιτητικούς συλλόγους και τις Γενικές Συνελεύσεις, για την ενδυνάμωση, τη μαζικοποίηση και τη ριζοσπαστικοποίηση τους. Ένα σχήμα το οποίο θα έχει τακτική παρουσία στον πανεπιστημιακό χώρο, θα αγωνίζεται από κοινού με τους φοιτητές και τους εργαζόμενους(καθαρίστριες, διοικητικοί κλπ) διεκδικώντας ότι τους ανήκει και ορθώνοντας αναχώματα σε κάθε μορφή που παίρνει η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη αλλαγή έρχεται να υποβαθμίσει τους όρους με τους οποίους σπουδάζουμε και ζούμε.

Φοιτητών γιατί τα άτομα τα οποία σχηματίσαμε αυτή τη δομή μοιραζόμαστε την κοινή ταυτότητα του φοιτητή. Μια ταυτότητα η οποία αν και δεν μας καθορίζει με αποκλειστικό τρόπο, έχει κάποιες ιδιάζουσες επιδράσεις πάνω στον καθημερινό μας αγώνα για επιβίωση. Η ταυτότητα αυτή, δοσμένη μέσα στα πλαίσια της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης (ως κομμάτι της ευρύτερης καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης), μας επιφορτίζει με τα βαρίδια της εντατικοποίησης, της πειθάρχησης, της έντασης των ταξικών φραγμών και της οικονομικής εξαθλίωσης.

Συγκεκριμένα, το κόστος φοίτησης βλέπουμε να αυξάνεται διαρκώς και να μετακυλίεται όλο και περισσότερο στις πλάτες των φοιτητών. Τα όλο και πιο στενά οικονομικά κριτήρια για φοιτητές που δικαιούνται μέριμνα, ο εξαιρετικά λιγοστός αριθμός δωματίων στις εστίες του πανεπιστημίου για δικαιούχους φοιτητές, το τεράστιο κόστος για τη μεταφορά προς το πανεπιστήμιο, οι καθημερινοί έλεγχοι των εισιτηρίων, των πάσo και των καρτών σίτισης από ελεγκτές στα λεωφορεία και τις λέσχες, η επιβολή αντιτίμου στη λέσχη της σχολής για όποιον δεν δικαιούται κάρτα σίτισης, οι περικοπές σε δωρεάν συγγράμματα και η επιβολή μεταπτυχιακών διδάκτρων σε αρκετές σχολές πανελλαδικά, συνηγορούν στο ότι το πανεπιστήμιο οχυρώνεται σε ύψιστο βαθμό απέναντι στα χειμαζόμενα κοινωνικά στρώματα και εντείνει τους ταξικούς του φραγμούς. Μια άλλη πτυχή της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης είναι η εντατικοποίηση των σπουδών, η οποία δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την καθημερινότητα μας. Τα όρια δήλωσης μαθημάτων, οι αλυσίδες μαθημάτων που έχουν επιβληθεί σε αρκετές σχολές, ο φόρτος των εργαστηρίων και των εργασιών και το διαρκές κυνήγι προσόντων και χαρτιών που να πιστοποιούν την αξία μας ως εργατική δύναμη ‘’πολυτελείας’’ στους μελλοντικούς χώρους δουλειάς, διαμορφώνουν με μεθοδικότητα ένα μοντέλο φοιτητή ευέλικτου, πειθήνιου και πειθαρχημένου ο οποίος την αυριανή μέρα θα ευθυγραμμίζεται με τις επιδιώξεις και τις προσταγές των αφεντικών. Το πανεπιστήμιο μετουσιώνεται σε μια αρένα μάχης μεταξύ φοιτητών, όπου νικητές είναι αυτοί που καταφέρνουν να γραπωθούν από την σκάλα της κοινωνικής ανέλιξης, στην οποία θα ανέβει ένας πολύ μικρός αριθμός από αυτούς.

Ο μη αποκλειστικός καθορισμός μας από την φοιτητική ταυτότητα δηλώνει ότι η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση που βιώνουμε είναι ένα μέρος της ευρύτερης καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης. Αυτό σημαίνει ότι η βία που δεχόμαστε καθημερινά είναι πολύπλευρη και εκφράζεται με διάφορους τρόπους. Μέσα από το στένεμα του οικογενειακού μας προϋπολογισμού (πετσόκομμα σε μισθούς και συντάξεις των γονιών μας), μέσα από την ευρύτερη επίθεση σε κάθε κοινωνικό και εργατικό κεκτημένο, μέσα από όλα τα αντικοινωνικά μέτρα που προωθούν οι εκάστοτε κυβερνήσεις κ.α. Επομένως, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να δούμε το πανεπιστήμιο ως ένα χώρο ίσων ευκαιριών που εκλείπει κάθε έννοια ταξικού πρόσημου εντός του. Εμείς, αντιλαμβανόμαστε το πανεπιστήμιο ως κομμάτι του καπιταλιστικού οικοδομήματος, που ως τέτοιο δε μπορεί παρά να αναπαράγει τις ιδέες, τις αντιλήψεις, τις αξίες του και να υπηρετεί τις ανάγκες του. Για αυτό δε θεωρούμε ότι τα σημερινά προβλήματα είναι κάποια δυσλειτουργία της εκπαιδευτικής διαδικασίας ούτε κάποια ατυχή στιγμή του συστήματος που να επιδέχεται διόρθωσης και θεραπείας μέσα από μεταρρυθμίσεις. Το σημερινό πανεπιστήμιο ανήκει στη φυσιολογία του καπιταλιστικού συστήματος, αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό του και σε καμία περίπτωση δε μπορεί να αλλάξει όσο ζούμε σε αυτό, καθώς τότε θα έπαυε να υπηρετεί τα σκοπούμενα για τα οποία δημιουργήθηκε.

Και λίγα λόγια απλά κι αδιαπραγμάτευτα για το πανεπιστήμιο και τον ιστορικό του ρόλο….

Το πανεπιστήμιο, όπως και κάθε άλλη βαθμίδα του εκπαιδευτικού συστήματος, δεν μπορούμε να το δούμε παρά ως προϊόν του καπιταλιστικού συστήματος, μέσα στις ιστορικές του φάσεις, το οποίο επιτελεί την αναπαραγωγή των προϋποθέσεων των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Αυτό σημαίνει ότι το πανεπιστήμιο όντας προσδεμένο με τις επιδιώξεις και τις στοχεύσεις του κεφαλαίου συμβάλλει στην διαμόρφωση των απαραίτητων όρων αναπαραγωγής, κερδοφορίας και κυριαρχίας του δεύτερου. Ρόλος του επομένως είναι να παράξει εκείνο το μοντέλο απόφοιτου, ο οποίος θα είναι από τη μία γνωσιολογικά καταρτισμένος για να στελεχώσει τα κλιμάκια της παραγωγής και από την άλλη θα είναι σφυρηλατημένος υπό τις αξίες και τα ιδανικά του συστήματος, δηλαδή της εξατομίκευσης, της ανταγωνιστικότητας, του κανιβαλισμού, της τυφλής υπακοής, του εθνικισμού κλπ. Κατανοούμε λοιπόν το πανεπιστήμιο ως ένα θεσμό με διττό ρόλο ο οποίος αφενός είναι η αναπαραγωγή του κεφαλαίου με υλικοτεχνικούς όρους και αφετέρου η ιδεολογική νομιμοποίηση της εκμεταλλευτικής φύσης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής στη συνείδηση των φοιτητών/μελλοντικών εργαζόμενων. Μια άλλη, εξίσου σημαντική, πτυχή του πανεπιστημίου που το καθιστά ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους είναι συμβολή του στην αφομοίωση και αναπαραγωγή του επιστημονισμού – ακαδημαϊσμού από το φοιτητικό σώμα. Ένα ιδεολόγημα που εκφράζεται μέσα από την τυφλή και άκριτη αποδοχή όλων των γνώσεων που μας μεταλαμπαδεύει το πανεπιστήμιο. Η γνώση παρουσιάζεται με ένα χαρακτήρα αυταξίας και ουδετερότητας, αποκομμένη από την υποκειμενική θέση του πομπού που τη διαδίδει.  Αντιθέτως, οφείλουμε να την εκλάβουμε ως ένα στοιχείο απότοκο της κυριαρχίας που είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της ίδιας και επιτελεί τους δικούς της σκοπούς. Πρόκειται για μια γνώση ανεπαρκή που δεν συμβάλει στην πλέρια ανάπτυξη των ανθρώπινων δεξιοτήτων, αλλά διαμορφώνει ανθρώπους μονοδιάστατους που επιτελούν μια λειτουργία κερδοφόρα για το κεφάλαιο.

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ – ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΓΩΝΑΣ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ

        Ελευθεριακό Σχήμα Πανεπιστημίου Πατρών