ΕΝΑ ΑΝΑΡΧΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ! ENAΣ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΕΙΤΟΝΙΑ!
Ανταπόκριση από το 9ο φεστιβάλ αναρχικού & ανατρεπτικού βιβλίου στην Πάτρα
«Τα αναρχικά βιβλία είναι όπλα ενάντια στο σύγχρονο ολοκληρωτισμό»
Το 3ήμερο 22, 23 και 24 Μάη πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα, στην πλατεία της Παντάνασσας, το 9ο Φεστιβάλ Αναρχικού & Ανατρεπτικού Βιβλίου. Ένα Φεστιβάλ που επιχείρησε για μια ακόμα χρονιά, μέσα από μια πληθώρα εκδηλώσεων, να αναδείξει τον πλούτο των αναρχικών, αντιεξουσιαστικών και ελευθεριακών αντιλήψεων, και παράλληλα να φέρει σε επαφή την τοπική κοινωνία, και ιδιαίτερα τη νεολαία της πόλης με τα αναρχικά και ανατρεπτικά βιβλία, με τα προτάγματα και τα οράματα μας.
Ειδικά σε μια περίοδο που όλα τα παραπάνω τίθενται υπό διωγμό από την κρατική προπαγάνδα και καταστολή, σε μια χρονική συγκυρία κινηματικής άμπωτης όπου η επίθεση σε όσους αντιστέκονται στην κρατική και καπιταλιστική βαρβαρότητα οξύνεται, ενώ η ανάθεση και η παθητικότητα επιμένουν να ανθούν στους κοινωνικούς χώρους και ο ρατσισμός, ο κοινωνικός κανιβαλισμός και ο εκφασισμός στέκουν πάντα ως απειλή για τη διολίσθηση μιας κοινωνίας σε κρίση, η διοργάνωση αυτού του τριημέρου για 9η φορά τα τελευταία χρόνια επιδιώκει να διαμορφώσει ένα πεδίο εξοπλισμού με τα απαραίτητα εργαλεία και περαιτέρω ανάπτυξης της αντιπαράθεσης και της σύγκρουσης με τον κόσμο του πολέμου, της φτώχειας, της εξαθλίωσης και της καταστολής. Να προβάλει την εικόνα του κόσμου που ονειρευόμαστε, του κόσμου της δημιουργίας, της ζύμωσης, της χειραφέτησης, της αλληλεγγύης, της συντροφικότητας. Του κόσμου των κοινωνικών και ταξικών αντιστάσεων.
Για τρεις μέρες πλήθος ανθρώπων πέρασε από το χώρο διεξαγωγής του Φεστιβάλ και ήρθε σε επαφή με τα αναρχικά και κινηματικά βιβλία, παρακολούθησε πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις σε μια ιδιαίτερα επιτυχημένη διοργάνωση, τόσο πολιτικά και οργανωτικά, όσο και σε επίπεδο απεύθυνσης και αποδοχής, διαμορφώνοντας έναν χώρο ελεύθερο από το κράτος και το εμπόρευμα, ένα πεδίο συνάντησης, αλληλεπίδρασης, συζήτησης και κριτικής σκέψης.
Το πρόγραμμα του φεστιβάλ ξεκίνησε την Πέμπτη 22 του Μάη με την παρουσίαση του βιβλίου «1821, η γνωστή-άγνωστη επανάσταση. Μια παράδοση ανταρσίας», ένα συλλογικό έργο που εκδόθηκε από τις εκδόσεις των Συναδέλφων. Οι Γιώργος Λιερός και Σωτήρης Λυκουργιωτης μέσα από τις πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις τους κατάφεραν να αναδείξουν και να εξηγήσουν γιατί η επανάσταση του 1821 δεν είναι απλά μια «εθνική, φιλελεύθερη και δημοκρατική επανάσταση» αλλά μια διαρκής επανάσταση που ξεκινάει πολύ πριν το 1821 και καταλήγει στις μέρες μας. Μια επανάσταση βασισμένη σε μια πολυετή παράδοση λαϊκής ανυποταγής. Είναι, για μας, πολύ βασικό όπως μελετάμε άλλες επαναστάσεις να μελετάμε και την επανάσταση του 1821. Γιατί στο πέρασμα των χρόνων χάθηκε ο κοινωνικός της χαρακτήρας, και η έμφαση έμεινε μοναχά στον εθνικό. Παρόλα αυτά ήταν η προσπάθεια της αναδυομένης αστικής τάξης να έρθει στο προσκήνιο, και να περάσει από το φεουδαρχικό στο καπιταλιστικό στάδιο οικονομικής οργάνωσης, όπως έγινε και με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές επαναστάσεις. Που και σε αυτή τη περίπτωση υπήρξαν αντιφάσεις, αλληλοσυγκρούσεις και εμφύλιοι ακόμα και μέσα στις τάξεις των επαναστατών. Παράλληλα αφορά και τον αγώνα ενός καταπιεσμένου λαού που πολέμησε κόντρα στους Οθωμανούς, αλλά συγκρούστηκε και με τους ντόπιους άρχοντες για τη γη και την ελευθερία. Λαϊκοί αγωνιστές, κλέφτες, άτακτοι και χωρικοί που πήραν τα καριοφίλια και που το ελληνικό κράτος φυλάκισε, εξαπάτησε, καταδίκασε στη φτώχεια, λεηλάτησε τη ζωή και τη γη τους.
Ακολούθησε η κουκλοθεατρική παράσταση «Το Καραβάνι», βασισμένη σε ποιήματα και παραμύθια των Ρομά. Το κουκλοθέατρο Χαρούπ κατάφερε και σαγήνευσε μικρούς και μεγάλους με τις μαριονέτες του και την εντυπωσιακή αφήγηση, ενώ δεν παρέλειψαν στο κλείσιμο να στείλουν ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό, τον κατεξοχήν λαό που σήμερα βιώνει το διωγμό από τη γη του και τη γενοκτονία.
Η πρώτη μέρα έκλεισε με stand up comedy από τους Κωνσταντίνο Μπίτση, Σταμάτη Αθανασάκο, Δημήτρη Παλιγγίνη, Χρήστο Κάστανα, Τζο Παπαδήμα.
Την Παρασκευή 23 του μήνα το Φεστιβάλ συνεχίστηκε με δυο βιβλιοπαρουσιάσεις: Η πρώτη έγινε από τις ελευθεριακές εκδόσεις Nowa Kultura των συντρόφων της συλλογικότητας για τον ελευθεριακό κομμουνισμό Libertatia. Πρόκειται για το βιβλίο «Η τραγωδία της Παταγωνίας» του Ντιέγκο Αμπάδ ντε Σαντιγιάν. Το άρθρο που περιλαμβάνεται στην έκδοση προέρχεται από το Δεκαπενθήμερο Ένθετο της αργεντίνικης αναρχικής εφημερίδας La Protesta. Όπως μας ενημερώνουν οι σύντροφοι, παρόλο που η αρχική έκδοση δεν φέρει υπογραφή, γνωρίζουμε από τις έρευνες του Μαξ Νετλάου ότι ο συγγραφέας του ήταν ο Ντιέγκο Αμπάδ ντε Σαντιγιάν. Το κείμενο εκδόθηκε εφτά χρόνια μετά τις εκτελέσεις κι έξι χρόνια μετά τη δολοφονία του συνταγματάρχη Βαρέλα από τον Κουρτ Γκούσταβ Βίλκενς. Η συγκεκριμένη επανέκδοση, στη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τις απεργίες στην Παταγονία, επιχειρεί να διατηρήσει ζωντανό τον αγώνα και την αντίσταση των εργατριών και των εργατών της Παταγονίας, που είχαν φτάσει εκεί από διάφορα μέρη του κόσμου. Οι σύντροφοι μας παρουσίασαν μια από εκείνες τις στιγμές του ταξικού και αναρχικού κινήματος που οφείλουν να χαράζονται στην συλλογική εξεγερτική μνήμη. Αν και για την εξέγερση στην Παταγονία έχουν και άλλα βιβλία, όπως του ιστορικού Οσβαλντο Μπαγιερ, η συγκεκριμένη έκδοση έχει μια ιδιαίτερη σημασία γιατί είναι γραμμένη από τον αναρχικό αγωνιστή Ντιέγκο Αμπαδ ντε Σαντιγιαν, που είχε ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη του αναρχικού και ελευθεριακού κινήματος στην Αργεντινή και συμμετείχε και στην ισπανική επανάσταση, αφήνοντας μεγάλο θεωρητικό έργο ως παρακαταθήκη στους μελλοντικούς αγωνιστές.
Η επόμενη παρουσίαση ήταν το εμβληματικό έργο «Ζώντας τη Ζωή μου». Η παρουσίαση έγινε από την ίδια τη μεταφράστρια του βιβλίου, τη συντρόφισσα Ροζίνα Μπερκνερ. Η πολύτιμη αυτή έκδοση πραγματοποιήθηκε σε δυο τόμους από τις εκδόσεις Βιβλιοπέλαγος. Το «Ζώντας τη ζωή μου» αποτελεί μια εμβληματική έκδοση που τοποθετεί την Έμμα Γκόλντμαν στο επίκεντρο, εξυψώνοντας τα ιδανικά της μέσα από την ιστορική συγκυρία που έζησε αλλά κυρίως μέσα από το δικό της πρίσμα, παλεύοντας με τις δικές της αντιφάσεις, αδυναμίες κι ευαισθησίες να τοποθετηθεί άλλοτε με σαφήνεια άλλοτε όχι και να γίνει ο άνθρωπος που ονειρευόταν και διακήρυττε για κάθε επαναστατημένο άνθρωπο κοιτώντας εξίσου τον εαυτό της στον καθρέφτη. Οι δυο τόμοι της αυτοβιογραφίας καλύπτουν τέσσερις και πλέον δεκαετίες ζωής και δεν πρόκειται απλώς για μια καταγραφή ιστορικών και κοινωνικών γεγονότων, αλλά για μια βαθιά προσωπική εξιστόρηση της διαδρομής μιας γυναίκας αγωνίστριας που προσπαθεί να συνδυάσει τις πολιτικές της πεποιθήσεις και την αγωνιστική της παρουσία με την ανθρώπινη υπόσταση — την αγάπη, τον έρωτα, τη χαρά και την αναζήτηση της ολοκληρωμένης προσωπικότητας που ως τέτοια θα συνδράμει στην Υπόθεση.
Η βραδιά έκλεισε με ρεμπέτικο-λαϊκό γλέντι για την οικονομική ενίσχυση του Φεστιβάλ με τη συμμετοχή των Ρεμπεlution και πλήθους κόσμου.
Η τρίτη και τελευταία μέρα, με σχετικά άστατο καιρό, περιελάμβανε την παρουσίαση του Βιβλίου «Αναμνήσεις Τρομοκρατισσών» του Ταμείου Αλληλεγγύης Φυλακισμένων και Διωκόμενων Αγωνιστών. Η παρουσίαση έγινε από τον σύντροφο Πολύκαρπο Γεωργιάδη. Το βιβλίο αναφέρεται σε ένα σημαντικό κομμάτι που έχει παραληφθεί από τις ιστορικές πηγές: τις γυναίκες που συμμετείχαν στο ρωσικό επαναστατικό κίνημα κατά τον 19ο αιώνα. Είναι τα απομνημονεύματα τριών επαναστατριών που παρά τις απαγορεύσεις που υπήρχαν για τις γυναίκες εκείνη την εποχή, κατάφεραν να βρεθούν στη δίνη των γεγονότων, να διαμορφώσουν τις συνθήκες μέσα στις οποίες άνθισε ο ρωσικός τερορισμός, να αφήσουν την παρακαταθήκη τους για το μέλλον και να αναδείξουν ισότιμα τον ρόλο τους μέσα στο ρωσικό μηδενιστικό ναροντνικό κίνημα. Οι γυναίκες αυτές αφιέρωσαν τη ζωή τους στο όνομα της επανάστασης και της απελευθέρωσης του λαού, στάθηκαν σαν βράχοι και αντιστάθηκαν στο κύμα καταστολής, στις φυλακίσεις και στις εξορίες. Και αν ξεχάστηκαν από το νήμα της ιστορίας, οι αφηγήσεις τους έρχονται να σπάσουν τη λήθη και να αναδείξουν την καθοριστική τους πορεία στον δρόμο προς την ελευθερία. Οι Ρώσοι μηδενιστές αποτέλεσαν ισχυρό εχθρό για την αστική τάξη και τον τσαρισμο. Έχουμε σημαντικές στιγμές επαναστατικής οργάνωσης, πίστης, συνεπείας στην υπόθεση, που αποτέλεσαν μαγιά για τους μελλοντικούς επαναστάτες μέχρι και τις μέρες μας. Από τον Νετσάγιεφ μέχρι την Ναρονταγια Βόλια, μέχρι και τα τελευταία χρόνια του Μαρξ και του Ένγκελς που άρχισαν να βλέπουν με συμπάθεια το εκεί επαναστατικό κίνημα και τη δολοφονία του τσάρου, όσο και την συνεργασία Νετσάγιεφ-Μπακούνιν. Τέλος είναι για εμάς αρκετά σημαντικό να γίνονται τόσο εκδόσεις όσο και εκδηλώσεις όπως αυτή η βιβλιοπαρουσίαση που αφορούν την ιστορία του επαναστατικού κινήματος, είτε του αναρχικού είτε του κομμουνιστικού.
Ακολούθησε η παρουσίαση του βιβλίου «Αννα Μαρία και Λούκα Μαντίνι. Επαναστατημένα αδέρφια» των εκδόσεων Δυσήνιος Τύπος. Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε από το μεταφραστή του βιβλίου Λεωνίδα Βλάσση, ενώ σύντομο χαιρετισμό πραγματοποίησε με τηλεδιάσκεψη και ο σύντροφος Πασκουάλε Αμπατάντζελο, πρώην πολιτικός κρατούμενος, μέλος των ΝΑΡ από την Ιταλία. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Πασκουάλε και η Συλβάνα Γκρίπι στην εισαγωγή της έκδοσης: «Αυτό είναι ένα βιβλίο για τ’ αδέλφια Μαντίνι που το θέλησα και το επιμελήθηκα προσωπικά, με σκοπό να γίνει γνωστό στις νέες γενιές ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της κοινωνικής και πολιτικής σύγκρουσης που αναπτύχθηκε στην Ιταλία των χρόνων του Εβδομήντα και του Ογδόντα. Μια σύγκρουση που εκείνη την περίοδο έθεσε σ’ αμφισβήτηση την πολιτική εξουσία, το μονοπώλιο της βίας και την αστική δικαιοσύνη, μέσα από την ένοπλη πάλη και την προλεταριακή δικαιοσύνη, δίνοντας ζωή σε μια κυριολεκτική επαναστατική απόπειρα που κατάληξε σ’ έναν ταξικό πόλεμο χαμηλής έντασης […]».
«Αυτό είναι ένα βιβλίο για τον Λούκα και την Άννα Μαρία Μαντίνι, με πολλές φωνές: συνεντεύξεις με διάφορα πρόσωπα που, υπό διάφορες ιδιότητες και σε διαφορετικές περιόδους, γνώρισαν προσωπικά τόσο τον αδελφό όσο και την αδελφή. Οι διάφοροι συντελεστές του μάς διηγήθηκαν, ακόμα και ανέκδοτες, ιστορίες και καταστάσεις, βιωμένες κατά τη διάρκεια μιας ιστορικής περιόδου που ακόμα και σήμερα παραμένει -σε γενικές γραμμές- άγνωστη. Μαρτυρίες αγώνα, σε ταραγμένα χρόνια ιστορικών αλλαγών, τότε που οι ιδεολογίες αποτελούσαν μια διαρκή προτροπή για νέες ιδέες εξέγερσης. Γεγονότα στα οποία ενεπλάκησαν διάφορα κινήματα σε κάθε γωνιά της γης, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας χώρας και την περιοχή της Φλωρεντίας: εργαζόμενοι, φοιτητές και φυλακισμένοι συναντήθηκαν και αγωνίστηκαν για έναν καλύτερο κόσμο, για ένα δικαιότερο οικονομικό – κοινωνικό σύστημα, εναλλακτικό από τον καπιταλισμό, βασισμένο στην κοινωνική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, στην αλληλεγγύη και την ισότητα, αντί στην ατομική ιδιοκτησία, στο κέρδος και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο».
Η βραδιά έκλεισε με την προβολή του ντοκιμαντέρ «’48. Αντίσταση στον μεγάλο εποικισμό» της ομάδας 218. Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε το καλοκαίρι του 2022 στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Αποτελεί μια προσπάθεια να εκφραστεί η εμπειρία της καθημερινότητας ανθρώπων αποκλεισμένων από το καθεστώς απαρτχάιντ, περιγράφοντας διαφορετικές όψεις της ισραηλινής κατοχής. Η ιδέα αυτού το ντοκιμαντέρ γεννήθηκε μετά από δύο ταξίδια στην κατεχόμενη Παλαιστίνη και μέσα από τη γνωριμία των συντελεστών με ντόπιους αγωνιστές και ντόπιες αγωνίστριες. «Βγάλτε τη φωνή μας προς τα έξω» ήταν η απάντηση στο ερώτημα «τι μπορούμε εμείς να κάνουμε ως κίνηση αλληλεγγύης στην παλαιστινιακή αντίσταση;».
Στην προβολή συμμετείχαν και μια συντρόφισσα και ένας σύντροφος της ομάδας των δημιουργών και ακολούθησε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με ερωτήσεις και τοποθετήσεις σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί τώρα εκεί και γενικότερα με την τεράστια ανάγκη που υπάρχει να ορθωθεί ένα κίνημα ικανό να σταματήσει το γενοκτονικό πόλεμο του κράτους-δολοφόνου σε βάρος των παλαιστίνιων.
Εξάλλου, ολόκληρο το τριήμερο εκδηλώσεων πραγματοποιήθηκε εν μέσω της συνεχιζόμενης 18μηνης σφαγής του παλαιστινιακού λαού που έχει σαν προφανές αποτέλεσμα οι ελπίδες και οι καρδιές των καταπιεσμένων όλου του κόσμου να χτυπούν δυνατά στη Γάζα. Στην καθημερινότητα του να ζει κανείς στη «μεγαλύτερη φυλακή του κόσμου» και να πεθαίνει εκεί, η εξέγερση γίνεται η μόνη ρεαλιστική επιλογή. Μπροστά στο μονόδρομο της φτώχειας, της πείνας, της εξαθλίωσης, του αποκλεισμού και της εξόντωσής τους, οι παλαιστίνιοι παίρνουν πέτρες και σφεντόνες, όλμους και πολυβόλα και αγωνίζονται για τη γη, την ελευθερία και την αξιοπρέπειά τους. Η 7η Οκτώβρη 2023 και τα ηρωικά κατορθώματα της ενωμένης παλαιστινιακής αντίστασης συνεχίζουν να αποτελούν φάρο για τους λαούς όλης της γης. Για το λόγο αυτό συμμετείχαμε με όλους τους συντρόφους και τις συντρόφισσες της διοργάνωσης, καθώς και όσους ήρθαν από άλλες πόλεις να στηρίξουν το φεστιβάλ στην διαδήλωση αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη που πραγματοποιήθηκε το πρωί του Σαββάτου στο κέντρο της Πάτρας.
Ως αυτοδιαχειριζόμενος χώρος Επί τα Πρόσω θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους όσοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας για συμμετοχή στο 9ο Φεστιβάλ Αναρχικού & Ανατρεπτικού Βιβλίου (εκδοτικά εγχειρήματα, συγγραφείς, μεταφραστές, πολιτικές συλλογικότητες, καλλιτεχνικά σχήματα, συντρόφους και συντρόφισσες που στήριξαν με την παρουσία τους τις τριήμερες εκδηλώσεις) αλλά και όσες και όσους έδειξαν ενδιαφέρον. Η μεγάλη ανταπόκριση που βρήκε το φεστιβάλ και φέτος οφείλεται επίσης και σε όσους συντρόφους και συντρόφισσες το στηρίζουν από την πρώτη χρονιά που ξεκίνησε αλλά και σε όσους νεότερους το γνώρισαν και αναγνώρισαν πως αξίζει να το ενισχύσουν στο πέρασμα των χρόνων. Χωρίς όλους αυτούς τους ανθρώπους και τα εγχειρήματα που συγκροτούν, δεν θα ήταν εφικτή μια τέτοια διοργάνωση.
Από την πλευρά μας, μπορούμε να πούμε πως θα συνεχίσουμε να προωθούμε τη λογική της αδιαμεσολάβητης επικοινωνίας, της αυτοοργανωμένης έκφρασης, της ισότιμης συμμετοχής, της οριζοντιότητας και της συλλογικοποίησης με την πεποίθηση πως ο τρόπος που αγωνιζόμαστε σήμερα έχει άμεση συνάφεια με την κοινωνία που θέλουμε να οικοδομήσουμε αύριο. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε πράξη την οργανωμένη παρέμβαση και δράση πάνω σε μια σειρά από ζητήματα που σχετίζονται με τις ζωές τις δικές μας και των γύρω μας και τις επιπτώσεις που έχουν πάνω σε αυτές οι επιλογές και οι σχεδιασμοί των πολιτικών και οικονομικών αφεντικών.
Το φεστιβάλ υπήρξε μόνο μια στιγμή, μόνο ένα κομμάτι του αγώνα που διεξάγουμε ως αναρχικοί/ες για μια κοινωνία απελευθερωμένη από τα δεσμά του κράτους και του κεφαλαίου, για έναν κόσμο χωρίς πολέμους, φασισμό και ιμπεριαλισμό, χωρίς ταξική εκμετάλλευση και καταπίεση, έναν κόσμο ισότητας, αλληλεγγύης και ελευθερίας.
Υ.Γ. Στο κλείσιμο της διοργάνωσης, συντρόφισσες και σύντροφοι βγάλαμε μια φωτογραφία στο γκράφιτι που έχει φτιαχτεί παλιότερα στην πλατεία της Παντάνασσας για το Βασίλη Μάγγο, ενόψει της έναρξης της δίκης των βασανιστών του στις 5 Ιούνη στην Καρδίτσα και της πανελλαδικής πορείας που θα γίνει στις 31 Μάη στο Βόλο. Tο αίμα δεν είναι νερό. Η μνήμη δεν είναι σκουπίδι. Ο δολοφονικός βασανισμός του Βασίλη Μάγγου ήταν ένα ακόμα κρατικό έγκλημα. Δεν θα ξεχαστεί! Ούτε βήμα πίσω απέναντι στην κρατική καταστολή!
Δυσήνιος Ίππος 