Conchita Guillén (1919-2008): Ισπανίδα αναρχική, μέλος των Mujeres Libres

Tο πραγματικό όνομα της Conchita Guillén είναι María de la Concepción Pilar Guillén Bertolín (1919-2008).  Γεννήθηκε στις 16 Αυγούστου 1919 στην Alfondeguilla, Castellón, de la Plana, κοινότητα της Βαλένθια, και πέθανε στις 30 Ιανουαρίου 2008 στη Βαρκελώνη.

Η νεαρή Conchita Guillén

Η Conchita Guillén ήταν ενεργό μέλος της οργάνωσης των αναρχικών γυναικών «Mujeres Libres» κατά τη διάρκεια της Ισπανικής Επανάστασης. Ορφανή από πατέρα, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στη Βαρκελώνη, στη γειτονιά Les Corts. Εντάχθηκε στην Ελευθεριακή Νεολαία το 1936 και πήρε μέρος στις δραστηριότητες του ελευθεριακού Αθήναιου. 

Continue reading “Conchita Guillén (1919-2008): Ισπανίδα αναρχική, μέλος των Mujeres Libres”

Maruja Lara (Angustias Lara Sanchez), 11/9/1913–29/2/2012

Στις 11 Σεπτέμβρη 1913 γεννήθηκε η Ισπανίδα αναρχοσυνδικαλίστρια, μαχήτρια, νοσοκόμα και αγωνίστρια στην ομάδα υποστήριξης των κρατουμένων «Unión de Mujeres Demócratas» (Ένωση Δημοκρατικών Γυναικών).

Όταν ήταν τριών χρονών, η οικογένειά της έφυγε στη Βραζιλία και στη συνέχεια στην Αργεντινή, όπου ο πατέρας της ήταν αγωνιστής στον συνδικαλιστική ένωση «Federación Obrera Regional Argentina». Τον Γενάρη του 1932 επέστρεψε στη Granada, όπου προσχώρησε στην «Sindicato de Minyones» (ένωση οικιακών εργαζομένων) της «Confederación Nacional del Trabajo» (CNT), της οποίας έγινε γραμματέας, και της «Juventudes Libertarias» (FIJL), στην ηλικία των δεκατεσσάρων ετών.

Με το φασιστικό πραξικόπημα, έφυγε από τη Granada για το Tocón, το Baza και το Guadix, πολεμώντας στην πολιτοφυλακή της ταξιαρχίας Maroto. Στα μέσα του 1937 μετακόμισε στη València, προσχώρησε στην «Sindicat d’Infermeres» (Ένωση Νοσηλευτών) και εργάστηκε στο νοσοκομείο Número 1 κοντά στο Torres de Quart της València. Στη València έγινε ταμίας των Mujeres Libres και γνώρισε μαχήτριες όπως η Amelia Torres, η Lucia Sánchez Saornil, η Suceso Portales, η Carmen Pons, η Natacha Cabezas, η Paquita Domínguez, η America Barroso, η Pura Pérez κ.α. και έγινε πολύ καλή φίλη με την Isabel Mesa. Όταν ο πόλεμος τελείωσε τον Μάρτη του 1939, αυτή και η Mesa έφυγαν με ένα φορτηγό για την Almeria, προκειμένου να βρουν ένα πλοίο για την Αλγερία, αλλά κατέληξε στο λιμάνι του Alicante και στη συνέχεια φυλακίστηκε στο διαβόητο φρανκικό στρατόπεδο συγκέντρωσης της Albatera, όπου 25.000 δολοφονήθηκαν από τους φρανκιστές και ρίχτηκαν σε μαζικούς τάφους.

Continue reading “Maruja Lara (Angustias Lara Sanchez), 11/9/1913–29/2/2012”

Isabel Mesa Delgado (30 Δεκέμβρη 1913 – 25 Φλεβάρη 2002)

«Ο αναρχισμός είναι ένα όμορφο μονοπάτι, αλλά πολύ τραχύ. Όμως πρέπει να το ακολουθήσεις και μόλις το περπατήσεις, δεν μπορείς να το αφήσεις, σε περιβάλει, σε προκαλεί. Ο αναρχισμός είναι η αγάπη, η ελευθερία, η ισότητα, η ανθρωπότητα σε όλες τις συνθήκες. Ούτε τα σύνορα, ούτε το χρώμα, ούτε η φυλή, ούτε οι σημαίες! … Στον αναρχισμό υπάρχει μόνο η ανθρωπότητα, τα ανθρώπινα συναισθήματα, η ελπίδα για όλες/ους, το μέγιστο που μπορείς να πάρεις…»

Η Isabel Mesa Delgado γεννήθηκε στις 30 Δεκέμβρη 1913 στην Ronda, στην ισπανική επαρχία της Malaga, από μια αναρχική οικογένεια μαχητών/τριών της εργατικής τάξης. Αργότερα επικαλούνταν με περηφάνια ότι ήταν κόρη, εγγονή και δισέγγονη αναρχικών. Στην ηλικία των έντεκα άρχισε να εργάζεται ως ράφτρα και στα δεκατέσσερά της μετακόμισε στη Ceuta, όπου εντάχθηκε στη CNT (Confederación Nacional del Trabajo) στο τοπικό συνδικάτο βιοτεχνιών (Sindicato de Oficios Varios) και συμμετείχε στην τοπική «Ateneu Llibertari» (Ελευθεριακή Λέσχη) οπου ορίστηκε υπεύθυνη της βιβλιοθήκης. Ως γυναίκα αντιμετώπισε δυσκολίες να ενσωματωθεί στην οργάνωση, αλλά τελικά πήρε μια κάρτα μέλους της CNT όταν έγινε δεκαπέντε χρονών. Η Isabel βοήθησε επίσης να συσταθεί μια Ένωση Εργαζομένων Υφαντριών (Gremio de la Aguja), οπου έγινε μέλος της, με κάρτα μέλους Νο 1.

Εκείνη την περίοδο η τοπική CNT άρχισε να οργανώνει τις εργαζόμενες. Όταν πραγματοποιήθηκε απεργία στον τομέα της αλιείας τόνου στην Almadraba της Ceuta, η Isabel ανάπτυξε επαφές με τις βορειοαφρικάνες γυναίκες που είχαν μεταφερθεί εκεί για να εργαστούν και τις οποίες η εταιρεία τις είχε εξαπατήσει αμείβοντάς τες με τον μισό μισθό σε σχέση με την αμοιβή των Ισπανών γυναικών. Κατάφερε να τις πείσει να ενταχθούν κι αυτές στην απεργία και να αγωνιστούν για καλύτερες συνθήκες για όλους/ες. Μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες η απεργία κέρδισε.

Continue reading “Isabel Mesa Delgado (30 Δεκέμβρη 1913 – 25 Φλεβάρη 2002)”

Pepita Carpena (19 Δεκεμβρίου 1919-05 Μαϊου 2005): η γνωριμία με το ελευθεριακό κίνημα, ο συνδικαλισμός και οι Mujeres Libres

Το πραγματικό της όνομα ήταν Josefa Carpena- Amat και γεννήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1919, στην εργατική συνοικία Pueblo Seco της Βαρκελώνης.

Ήταν ένα από τα 6 παιδιά της οικογενείας της, δύο από τα οποία πέθαναν στη βρεφική ηλικία. Μεγάλωσε σε μια εργατική οικογένεια. Οι γονείς της, εργάτες και οι δύο, είχαν ελάχιστο σχεδόν μηδαμινό ενδιαφέρον για τις οργανώσεις της εργατικής τάξης (Άκελσμπεργκ, 1988).

H γνωριμία της με το ελευθεριακό κίνημα

Η Pepita Carpena έμαθε για τη CNT από αναρχικούς που έρχονταν να «προσηλυτίσουν» κόσμο στους χορούς που πήγαινε σαν έφηβη. Όπως διηγείται η ίδια:

«Έρχονταν σε χορούς και σε άλλες τέτοιου είδους δραστηριότητες στις οποίες σύχναζαν συνήθως οι νέοι, έβρισκαν τα αγόρια, τα ενημέρωναν για κάποια συνάντηση που θα γινόταν στο σωματείο μια συγκεκριμένη μέρα κι εκείνα πήγαιναν. Επειδή λοιπόν είχα μια τάση να κάνω πιο πολύ παρέα με αγόρια παρά με κορίτσια πήγαινα κι εγώ μαζί. Κάπως έτσι άρχιζα να ασχολούμαι».

Όταν άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα επειδή ο πατέρας της δεν την άφηνε να πηγαίνει σε συνελεύσεις τα βράδια, του είπε: «Εγώ κάνω μόνο ό, τι θα έπρεπε να κάνεις εσύ στη θέση μου: αγωνίζομαι για τη χειραφέτηση των εργατών!» και την κάλεσε να πάει μαζί της σε μια συνέλευση. Πεπεισμένος από την αφοσίωση που διέκρινε τους ανθρώπους του σωματείου, ποτέ δεν την ξαναενόχλησε (Άκελσμπεργ, 1988).

Η ίδια έγινε επίσης ενεργό μέλος της CNT σε ηλικία 14 ετών, στο συνδικάτο εργαζομένων στο μέταλλο. Έγινε ταυτόχρονα και μέλος της Ελευθεριακής Ομοσπονδίας Νεολαίας (FIJL), όπου έσβησε τη δίψα της για ανάγνωση, με έργα των Μπαλζάκ, Ζολά και Ρουσσώ, καθώς και αναρχικών κλασικών, όπως του Anselmo Lorenzo και του Μιχαήλ Μπακούνιν.

Το σωματείο των μεταλλεργατών, το οποίο τη δέχτηκε περίπου σαν μικρή μασκότ, έγινε δεύτερο σπίτι της. Όταν οι γονείς της αντέδρασαν για το γεγονός ότι πήγαινε σε βραδινές συνελεύσεις, η Pepita παρότρυνε τον πατέρα της να έρθει μαζί της. Εκείνος, αφού είδε ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι και πως της φέρονταν, δεν παραπονέθηκε ποτέ ξανά. Αντιθέτω, περηφανευόταν στους φίλους του για την κόρη του που θα απελευθέρωνε το προλεταριάτο!

Μέσα από τις επαφές που ανέπτυξε με τους μεταλλεργάτες, η Pepita, σε μικρό χρονικό διάστημα, έμαθε αρκετά για τα σωματεία και τον αναρχοσυνδικαλισμό. Εκείνοι την ενθάρρυναν να οργανώσει τις νεαρές εργάτριες στη δουλειά της –ήταν ράφτρα- και πράγματι το εκανε. Και όταν το αφεντικό της την απέλυσε, εξαιτίας της συνδικαλιστικής της δράσης, χρησιμοποιώντας κάποια δικαιολογία, οι σύντροφοί της από το σωματείο μετάλλου έσπευσαν σε βοήθεια, με αποτέλεσμα να επαναπροσληφθεί.

Συνέχισε να αγωνίζεται μέσα από τη CNT και την Ελευθεριακή Νεολαία τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’30 και μέχρι τον πρώτο χρόνο από το ξέσπασμα του πολέμου. Όταν τον πρώτο καιρό του πολέμου σκοτώθηκε ο σύντροφός της, το σωματείο των μεταλλεργατών κατέβαλε σε εκείνην το μισθό του, ώστε να μπορεί να συνεχίσει τις προσπάθειές οργάνωσης των γυναικών στον πόλεμο.

Η Ισπανική Επανάσταση ξέσπασε τον Ιούλιο του 1936. Η Pepita εκδήλωσε την προθυμία της να συμμετάσχει στην αναρχική Φάλαγγα Durruti σε ηλικία 16 ετών, αλλά οι υπεύθυνοι της Φάλαγγας της είπαν ότι θα ήταν πιο χρήσιμη στα μετόπισθεν.

Continue reading “Pepita Carpena (19 Δεκεμβρίου 1919-05 Μαϊου 2005): η γνωριμία με το ελευθεριακό κίνημα, ο συνδικαλισμός και οι Mujeres Libres”

Áurea Cuadrado Castillón (23/8/1894-18/12/1969)

“Επιβεβαιώνουμε τα πρώτα θεμέλια μιας νέας κοινωνίας που θα αντικαταστήσει για πάντα τις παλιές και περιορισμένες φόρμες. Για αυτόν τον λόγο, είναι απαραίτητο η επιρροή του νέου κόσμου να φτάσει σε όλες τις κοινωνικές γωνίες και να μεταμορφώσει, μέσω της ψυχοβιολογικής εκπαίδευσης, τις παλιές μεταφυσικές έννοιες σε ορθολογιστικές και ανθρώπινες …”

Στις 23 Αυγούστου το 1894 γεννιέται η αναρχική φεμινίστρια και συνδικαλίστρια Áurea Cuadrado Castillón στην Ontiñena της Ισπανίας.

Σε πολύ νεαρή ηλικία μετακομίζει στη Βαρκελώνη, όπου συμμετέχει σε διάφορες γυναικείες κινητοποιήσεις ενάντια στο αυξανόμενο κόστος διαβίωσης. Ως ράφτρα, από το 1916 συμμετέχει στο σωματείο ιματισμού της CNT. Συμμετέχει αργότερα το 1934 στην δημιουργία της Πολιτιστικής Ομάδας Γυναικών (Grupo Cultural Femenino), που αποτέλεσε τον πρόδρομο των Mujeres Libres.

Στην περίοδο των 1934-1936 συμμετείχε στα ελευθεριακά κοινωνικά κέντρα (ateneos libertarios) “Faros” και “Idealistas Prácticos”. Στο ξέσπασμα της Κοινωνικής Επανάστασης, συμμετείχε στην κατάληψη του Φιλανθρωπικού Οίκου (που ως τότε ανήκε στην εκκλησία και το λειτουργούσαν καλόγριες) και ήταν μέλος της Επαναστατικής Επιτροπής των περιοχών Cortes και Gracia. Συνεργάστηκε με τον αναρχοσυνδικαλιστή Fèlix Carrasquer στην οργάνωση και δημιουργία του Επαρχιακού Οίκου Μητρότητας και Εξόριστων της Βαρκελώνης, όπου πραγματοποιούνταν εργαστήρια σχετικά με τη μητρότητα ως συνειδητή επιλογή, μεταξύ πολλών άλλων πρωτοβουλιών ελευθεριακής εκπαίδευσης.

Continue reading “Áurea Cuadrado Castillón (23/8/1894-18/12/1969)”