Οι Φίλοι του Ντουρούτι: Επαναστατική Χούντα ή Ήττα

Στις 15 Μαρτίου 1937 ιδρύθηκε στην Ισπανία η Αναρχική ομάδα “Los Amigos de Durruti”, οι Φίλοι του Ντουρούτι, που αποτελούνταν από περίπου 5000 αγωνιστές. Στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 87 χρόνων από την ίδρυση της μεταφράσαμε στα ελληνικά και δημοσιεύουμε το τελευταίο κεφάλαιο από το βιβλίο του Αγκουστίν Γκιγιαμόν “Η ομάδα Φίλοι του Ντουρούτι, 1937-39” με τίτλο Συμπεράσματα και επιλογικό σημείωμα

Η μονογραφία του Αγκουστίν Γκιγιαμόν για τους Φίλους του Ντουρούτι προσφέρει στους αναγνώστες την πιο ολοκληρωμένη και λεπτομερή εξερεύνηση και ανάλυση της ιστορίας και των ιδεών αυτής της ομάδας. Λίγες ομάδες, αν όχι καμία, έχουν υποστεί τόσο ευρεία παρερμηνεία, υπερβολή και εντυπωσιακή παραπληροφόρηση. Ο Γκιγιαμόν φέρνει στο φως νέα στοιχεία και αντιμετωπίζει αποτελεσματικά ορισμένες από τις πιο διαχρονικές παρερμηνείες.

…..

Οι Φίλοι του Ντουρούτι ήταν μια ομάδα συγγένειας, όπως πολλές άλλες που υπάρχουν στα αναρχοσυνδικαλιστικά πλαίσια. Δεν επηρεάστηκε καθόλου από τους τροτσκιστές, ούτε από το poum. Η ιδεολογία και τα σύνθημά της ήταν ουσιαστικά στο πλαίσιο της CNT: δεν μπορεί να ειπωθεί ότι εμφάνισαν μαρξιστική ιδεολογία οποτεδήποτε. Παρόλα αυτά, έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για το παράδειγμα του Μαρά κατά τη Γαλλική Επανάσταση, και μπορεί να είναι εφικτό να μιλήσουμε για το πόσο έντονα τους ενέπνευσε το συμβουλιακό κίνημα των παρισινών γειτονιών, των Αβράκωτων, των Λυσσασμένων και της επαναστατικής κυβέρνησης των Ροβεσπιέρου και Σαιν-Ζυστ.

Στόχος τους δεν ήταν τίποτα λιγότερο από το να ξεπεράσουν τις αντιφάσεις της CNT, να της παράσχουν μια ιδεολογική συνέπεια και να την απαλλάξουν από τον έλεγχο των “επιφανών” προσωπικοτήτων και των υπευθύνων επιτροπών της, προκειμένου να την επαναφέρουν στις ρίζες του ταξικού αγώνα. Η ομάδα είχε συσταθεί για να κριτικάρει και να αντιταχθεί στην πολιτική της CNT για διαρκείς υποχωρήσεις, και φυσικά στη συνεργασία των αναρχοσυνδικαλιστών στην κεντρική κυβέρνηση και στη Τζενεραλιτατ (κυβέρνηση Καταλονίας). Ήταν αντίθετοι στην εγκατάλειψη των επαναστατικών στόχων και των θεμελιωδών και κυρίαρχων ιδεολογικών αρχών του αναρχισμού, τις οποίες οι ηγέτες της CNT-FAI είχαν παρατήσει προς όφελος της αντιφασιστικής ενότητας και της ανάγκης προσαρμογής στις συνθήκες.

Χωρίς επαναστατική θεωρία δεν υπάρχει επανάσταση. Αν οι αρχές ήταν τέτοιες ώστε να εξοστρακιζονται στο πρώτο εμπόδιο που θέτει η πραγματικότητα, ίσως ήταν καλύτερο να αναγνωρίσουμε ότι δεν έχουμε καμία αρχή. Οι κορυφαίοι ηγέτες του ισπανικού αναρχοσυνδικαλισμού φαντάζονταν τους εαυτούς τους ως δεξιοτέχνες διαπραγματευτές, αλλά χειραγωγήθηκαν σαν μαριονέτες. Απορρίψανε τα πάντα και τα αντάλλαξαν με το τίποτα. Αυτοί ήταν οι οπορτουνιστές χωρίς ευκαιρία. Η εξέγερση της 19ης Ιουλίου δεν είχε επαναστατικό κόμμα ικανό να αναλάβει την εξουσία και να πραγματοποιήσει την επανάσταση. Η CNT ποτέ δεν είχε σκεφτεί τι θα έπρεπε να γίνει μόλις οι στρατιωτικοί ανατραπούν. Η νίκη του Ιουλίου έριξε τους αναρχοσυνδικαλιστές ηγέτες σε απογοήτευση και σύγχυση. Είχαν παρασυρθεί από τον επαναστατικό δυναμισμό των μαζών. Και, μην γνωρίζοντας τι να κάνουν στη συνέχεια, συμφώνησαν με την πρόταση του Κομπανύς (στμ. πρωθυπουργός της Τζενεραλιτατ) να συστήσουν μια κυβέρνηση Λαϊκού Μετώπου σε συνεργασία με τα άλλα κόμματα. Και θέσαν ένα ψευδές δίλημμα ανάμεσα σε μια αναρχική δικτατορία ή σε μια αντιφασιστική ενότητα και συνεργασία με το κράτος για την επίτευξη της νίκης στον πόλεμο. Δεν είχαν ιδέα τι να κάνουν με την εξουσία, όταν η αποτυχία να την καταλάβουν οδήγησε στο αποτέλεσμα η εξουσία να περάσει στα χέρια της αστικής τάξης. Η ισπανική επανάσταση ήταν ο τάφος του αναρχισμού ως επαναστατικής θεωρίας του προλεταριάτου. Τέτοια ήταν η προέλευση και η κινητήριος δύναμη πίσω από την Ομάδα των Φίλων του Ντουρούτι.

Ωστόσο, τα όρια της ομάδας ήταν πολύ σαφή και καθορισμένα. Όπως και οι περιορισμοί της. Σε καμία περίπτωση δεν σκέφτηκαν να διακόψουν τη σχέση τους με την CNT. Μόνο η απόλυτη άγνοια για τον οργανωτικό μηχανισμό της CNT θα μπορούσε να μας οδηγήσει να φανταστούμε ότι ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί κριτική ή διχαστική δράση χωρίς να οδηγήσει σε διαγραφή τους. Στην περίπτωση των Φίλων του Ντουρούτι, η αποβολή αποφεύχθηκε χάρη στις συμπάθειες που απέλαμβαναν ανάμεσα στα μέλη της CNT στη βάση, αν και με το κόστος του σοβαρού εξοστρακισμού και της σχεδόν απόλυτης απομόνωσης.

Ο τελικός στόχος της ομάδας ήταν να κριτικάρει τους ηγέτες της CNT και να τερματίσει την πολιτική συμμετοχής της CNT στην κυβέρνηση. Δεν επιδίωκαν μόνο να διατηρήσουν τα “κέρδη” του Ιουλίου αλλά και να προωθήσουν και να συνεχίσουν τη διαδικασία της επανάστασης. Αλλά τα μέσα και η οργάνωσή τους ήταν ακόμα εξαιρετικά περιορισμένα. Ήταν μαχητές των οδοφραγμάτων, όχι καλοί οργανωτές και πράγματι χειρότεροι θεωρητικοί, αν και είχαν μερικούς καλούς δημοσιογράφους. Στα γεγονότα του Μάη εμπιστεύτηκαν πλήρως τον αυτοσχεδιασμό των μαζών. Απέτυχαν να αντιμετωπίσουν την επίσημη προπαγάνδα της CNT. Δεν χρησιμοποίησαν ούτε οργάνωσαν μέλη των Πολιτοφυλακών που ήταν μέλη τους. Δεν έδωσαν καμία οδηγία στον Μάξιμο Φράνκο, μέλος των Φίλων του Ντουρούτι, αντιπρόσωπο της Επιτροπης Rojinegra της CNT, ο οποίος προσπάθησε να “κατεβεί στη Βαρκελώνη” στις 4 Μαΐου 1937, αλλά τελικά μόνο για να επιστρέψει ξανά στο μέτωπο (όπως και η ταξιαρχία του Poum που οδηγούσε ο Ροβίρα) μετά από προσεγγίσεις που του έγιναν από τον Μολίνα. Το ανώτερο σημείο των δραστηριοτήτων τους ήταν η αφίσα που διανεμήθηκε στα τέλη Απριλίου 1937, στην οποία προέτρεπαν σε ανατροπή της κυβέρνησης της Τζενεραλιτατ και σε αντικατάστασή της από μια Επαναστατική Χούντα, ο έλεγχος αρκετών οδοφραγμάτων στη Ράμπλας κατά τα γεγονότα του Μαΐου, η ανάγνωση ενός καλέσματος, απευθυνόμενου σε όλους τους εργάτες της Ευρώπης για αλληλεγγύη με την ισπανική επανάσταση, η διανομή στο περιθώριο των οδοφραγμάτων του διάσημου φυλλαδίου της 5ης Μαΐου και η αξιολόγηση των γεγονότων του Μαΐου στο μανιφέστο της 8ης Μαΐου. Ωστόσο, δεν μπόρεσαν να εφαρμόσουν αυτά τα συνθήματα στην πράξη. Πρότειναν τη δημιουργία μιας ταξιαρχίας για να βγουν και να αποτρέψουν τα στρατεύματα που έρχονταν από τη Βαλένθια, αλλά σύντομα εγκατέλειψαν την ιδέα με βάση την απρόθυμη υποδοχή που έλαβε η πρόταση.

Μετά τα γεγονότα του Μαΐου ξεκίνησαν την έκδοση του El Amigo del Pueblo, παρά το γεγονός ότι είχαν διαγραφεί από την CNT και την FAI. Τον Ιούνιο του 1937, αν και δεν είχαν απαγορευθεί όπως το POUM, υπέφεραν από τις πολιτικές δίωξεις που έπληξαν και τα υπόλοιπα μέλη της CNT. Το όργανό τους, το El Amigo del Pueblo, δημοσιευόταν κρυφά από τον αριθμό 2 (26 Μαΐου) και επί σειρά ετών ενώ ο εκδότης του, Χαϊμέ Μπάλιους, υπέφερε από σειρά φυλακίσεων. Άλλα μέλη των Φίλων του Ντουρούτι έχασαν τις θέσεις τους ή την επιρροή τους, όπως ο Μπρούνο Γιαδό, μέλος στο δημοτικό συμβούλιο του Sabadell. Οι περισσότεροι από τους Ντουρουτίστας έπρεπε να βιώσουν τις προσπάθειες της FAI για εκδίωξή τους από την CNT. Παρά ταύτα, συνέχισαν την έκδοση της εφημερίδας τους κρυφά και το μεσοδιάστημα του 1938 εξέδωσαν το φυλλάδιο “Προς μια νέα επανάσταση”, την ίδια ώρα που η επιτυχία της αντεπανάστασης είχε αποδειχθεί οριστική και συντριπτική και οι δημοκρατικοί είχαν ήδη χάσει τον πόλεμο.

Οι κύριες τακτικές προτάσεις τους περιλαμβάνονταν στους ακόλουθους άξονες: εργατική διαχείριση της οικονομίας, ομοσπονδία των δήμων, στρατός βασισμένος σε πολιτοφυλακές, επαναστατικό πρόγραμμα, αντικατάσταση της Τζενεραλιτάτ από μια Επαναστατική Χούντα, συντονισμένη δράση των CNT-FAI-POUM.

Αν έπρεπε να συνοψίσουμε την ιστορική και πολιτική σημασία των Φίλων του Ντουρούτι, θα λέγαμε ότι αποτελούσαν την αποτυχημένη προσπάθεια, προερχόμενη από το εσωτερικό του αναρχικού κινήματος, να ιδρύσουν μια επαναστατική πρωτοπορία που θα έβαζε τέλος στην συνθηκολόγηση της CNT-FAI και θα υπερασπιζόταν τις επαναστατικές “κατακτήσεις” του Ιουλίου.

Η προσπάθεια τους απέτυχε επειδή αποδείχθηκαν ανίκανοι όχι μόνο να εφαρμόσουν τα συνθήματά τους στην πράξη, αλλά ακόμα και να διαδώσουν αποτελεσματικά τις ιδέες τους και να προσφέρουν πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές για την προώθησή τους. Η ομάδα διαμορφώθηκε ως ομάδα συγγένειας της FAI. Ίσως η τρομοκρατημένη αστική τάξη και οι σιχαμένοι ιερείς να τους θεώρησαν κάτι σαν άγρια ζώα, αλλά ανάμεσά τους υπήρχαν δημοσιογράφοι όπως οι Μπάλιους και Καγιέχας, διοικητές ταξιαρχιών και πολιτοφυλακών όπως οι Πάμπλο Ρουίθ, Φρανσίσκο Πεγιθέρ και Μάξιμο Φράνκο και δημοτικοί συμβούλοι όπως ο Μπρούνο Γιαδό. Για τις μακρινές τους ρίζες πρέπει να επιστρέψουμε στους αναρχικούς που μοιράστηκαν την επαναστατική εμπειρία της εξέγερσης του Γιομπρεγάτ τον Ιανουάριο του 1932 και στην ομάδα συγγένειας της FAI “Renacer” μεταξύ του 1934 και του 1936. Οι πιο άμεσες ρίζες τους βρίσκονταν στην αντίσταση στην στρατιωτικοποίηση των πολιτοφυλακών (ειδικά στον τομέα του Γκέλσα και μέσα στην Σιδηρά Φάλαγγα) και στην υπεράσπιση των επαναστατικών κατακτήσεων και την κριτική στη συνθηκολόγηση της CNT, όπως περιγράφηκε σε άρθρα που δημοσιεύτηκαν στην Solidaridad Obrera (μεταξύ Ιουλίου και αρχών Οκτωβρίου 1936), στο Ideas και στη La Noche (μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 1937), ιδίως από τον Μπάλιους. Τα όπλα τους στην εκστρατεία τους ήταν το φυλλάδιο, η αφίσα, η εφημερίδα και τα οδοφράγματα. Ωστόσο, ποτέ δεν είχαν σκοπό να χρησιμοποιήσουν ως όπλο τη διάσπαση ή τη ρήξη, ούτε και την αποκάλυψη του αντιεπαναστατικού ρόλου της CNT, ή, κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Μαΐου, την αντιπαράθεση με την ηγεσία της CNT σε μια προσπάθεια να αντισταθούν στην ηττοπάθεια.

Ωστόσο, η ιστορική σημασία των Φίλων του Ντουρούτι δεν μπορεί να απαξιωθεί. Και αυτή βρίσκεται ακριβώς στην ιδιότητά τους ως εσωτερική αντιπολίτευση στην πολιτική συνεργασιών του κινήματος των αναρχικών. Η πολιτική σημασία της εμφάνισής τους αναγνωρίστηκε αμέσως από τον Νίν (στμ. ηγέτης του Poum), ο οποίος αφιέρωσε ένα θετικό, ελπιδοφόρο άρθρο για αυτούς, επειδή έβλεπε την προοπτική των μαζών της CNT να υιοθετήσουν μια επαναστατική γραμμή και να αντισταθούν στην πολιτική της CNT για ηρεμία και συνεργασία.

Επομένως, ενδιαφέρον εμφάνιζαν το Poum και οι Τροτσκιστές στο να φέρουν τους Φίλους του Ντουρούτι υπό την επιρροή τους – κάτι που ποτέ δεν κατάφεραν.

Οι κύριες θεωρητικές συνεισφορές της ομάδας στην αναρχική σκέψη μπορούν να περιληφθούν ως εξής:

-Η ανάγκη για ένα επαναστατικό πρόγραμμα.

-Αντικατάσταση του καπιταλιστικού Κράτους από μια Επαναστατική Χούντα, η οποία πρέπει να είναι έτοιμη να υπερασπιστεί την επανάσταση από τις αναπόφευκτες επιθέσεις των αντεπαναστατών.

Η παραδοσιακή απολίτικη στάση των αναρχικών σήμαινε ότι η CNT έπασχε από έλλειμμα μιας επαναστατικής θεωρίας. Στην απουσία μιας θεωρίας, δεν υπάρχει επανάσταση, και η αποτυχία να καταληφθεί η εξουσία σήμαινε ότι αυτή παρέμενε στα χέρια του καπιταλιστικού Κράτους. Κατά την εκτίμηση της ομάδας των Φίλων του Ντουρούτι, η Κεντρική Επιτροπή Αντιφασιστικών Πολιτοφυλακών ήταν ένας φορέας ταξικής συνεργασίας, και δεν εξυπηρετούσε κανέναν άλλο σκοπό πέρα από το να υποστηρίζει και να ενισχύει το αστικό Κράτος το οποίο ούτε μπορούσε ούτε επιθυμούσε να καταστρέψει. Επομένως, οι Φίλοι του Ντουρούτι υποστήριξαν την ανάγκη για τη δημιουργία μιας Επαναστατικής Χούντας, ικανής να συντονίζει, να κεντρικοποιεί και να ενισχύει τη δύναμη των αμέτρητων επιτροπών των εργαζομένων, τοπικών, αμυντικών, εργοστασιακών, στρατιωτικών κ.λπ., οι οποίες κράτησαν μόνες τους την εξουσία μεταξύ 19 Ιουλίου και 26 Σεπτεμβρίου. Αυτή η εξουσία διαδίδονταν μέσω αμέτρητων επιτροπών, οι οποίες κατείχαν όλη την εξουσία τοπικά, αλλά επειδή απέτυχαν να ομοσπονδοποιηθούν, να κεντρικοποιηθούν και να ενισχυθούν μεταξύ τους, χειραγωγήθηκαν, εξασθένησαν και μετατράπηκαν από την Κεντρική Επιτροπή Αντιφασιστικών Πολιτοφυλακών σε συμβούλια του Λαϊκού Μετώπου, σε διοικητικά συμβούλια των εργοστασίων εργαζομένων και σε ταξιαρχίες του Δημοκρατικού στρατού. Χωρίς την απόλυτη καταστροφή του καπιταλιστικού Κράτους, οι επαναστατικές εκδηλώσεις του Ιουλίου του 1936 δεν θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο προς μια νέα δομή εργατικής εξουσίας. Η παρακμή και η τελική κατάρρευση της επαναστατικής διαδικασίας ήταν αναπόφευκτη. Ωστόσο, η ένταση μεταξύ του μεταρρυθμιστικού αναρχισμού της CNT-FAI και του επαναστατικού αναρχισμού των Φίλων του Ντουρούτι δεν ήταν αρκετά έντονη και σαφής ώστε να προκαλέσει μια διάσπαση που θα είχε διασαφηνίσει τις αντίθετες θέσεις των δύο αυτών ομάδων.

Έτσι, αν και ο πολιτικός στοχασμός που παρουσίασαν οι Φίλοι του Ντουρούτι ήταν μια προσπάθεια να συμβιβαστούν με την πραγματικότητα του πολέμου και της επανάστασης στην Ισπανία εντός του αναρχοσυνδικαλιστικού ιδεολογικού πλαισίου, ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους απορρίφθηκαν από μέλη της CNT ήταν η αυθαίρετη, “μαρξιστική” ή “μπολσεβίκικη” αίσθηση που έδιναν. Από αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι Φίλοι του Ντουρούτι βρέθηκαν παγιδευμένοι σε μια τυφλή αλληλουχία γεγονότων. Δεν μπορούσαν να αποδεχτούν τον συμμορφωτισμό της ηγεσίας της CNT και την πρόοδο της αντεπανάστασης: αλλά όταν θεωρητικολογούσαν για τις εμπειρίες της ισπανικής επανάστασης, δηλαδή ότι υπήρχε ανάγκη για μια Επαναστατική Χούντα για να ανατρέψει την αστική δημοκρατική κυβέρνηση της Καταλονίας και να χρησιμοποιήσει τη βία για να καταστείλει τους πράκτορες της αντεπανάστασης, αυτοί κατηγορήθηκαν ως μαρξιστές και εξουσιαστικοί, και έτσι έχασαν κάθε ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν μεταξύ των μελών της CNT. Πρέπει να αναρωτηθούμε αν το δίλημμα των Φίλων του Ντουρούτι δεν ήταν απλώς έκφραση της θεωρητικής ανικανότητας του ισπανικού αναρχοσυνδικαλισμού να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που τέθηκαν από τον πόλεμο και την επανάσταση.

Δεν μπορούμε να ολοκληρώσουμε αυτήν τη μελέτη χωρίς μια τελική παρατήρηση που εκφράζει την πολιτική μας αποστροφή και την απόρριψή μας, ως αναγνώστες της ιστορίας, εκείνων που, κρύβοντας πίσω από την υποτιθέμενη ακαδημαϊκή τους αντικειμενικότητα, τολμούν να συκοφαντήσουν, να κρίνουν, να καταδικάσουν, να προσβάλλουν και να χλευάζουν πρόσωπα και οργανώσεις από το εργατικό κίνημα — όλα από τη σκοπιά του αστικού κόσμου, τον οποίο φυσικά θεωρούν επιστημονικό και αμερόληπτο, αν και ίσως να μην έχουν χρησιμοποιήσει καμία μεθοδολογία πέρα από την παραποίηση των γεγονότων και τις πιο άθλιες ανοησίες.

Μπορεί να υπάρχουν εκείνοι που θα πάρουν τη θέση ότι οι κριτικές που διατυπώθηκαν εδώ για τις πολιτικές στάσεις των Φίλων του Ντουρούτι και της CNT ήταν, σε ορισμένες περιπτώσεις, πολύ αυστηρές: θα είμαστε ικανοποιημένοι αν θεωρηθούν επίσης ως αυστηρές και συνάμα ταξικές, και η απάντησή μας θα είναι ότι η καταστολή που έφερε η ήττα του προλεταριάτου ήταν ακόμα πιο αυστηρή.

Ο Μπαλίους δεν ήταν ο άγριος και αιμοδιψής όπως τον απεικόνιζαν ο τρόμος του αστικού κράτους και του κληρου το 1937: ούτε όπως τον απεικονίζουν σήμερα τα “κόμικς” από τον καταλανικό εκδοτικό οίκο των Βενεδικτίνων του Μοναστηριού του Μονσεράτ, και/ή οι αβάσιμες ανοησίες από αρκετούς ακαδημαϊκούς ιστορικούς. Ο Μπαλίους ήταν ένας ταπεινός, έξυπνος, ειλικρινής άνθρωπος, ένας συνεπής και ανησυχητικά αποφασιστικός επαναστάτης. Αλλά ακόμα κι αν ο Μπαλίους ήταν – όπως δεν ήταν – ο δαίμονας όπως τον φαντάζονταν ο τρομαγμένος κλήρος και αστική τάξη, αυτό δεν θα επηρέαζε καθόλου την αξιολόγησή μας για τους Φίλους του Ντουρούτι ούτε κατά ένα εκατοστό. Ακριβώς επειδή αναγνωρίσαμε, αναλύσαμε και επανειλημμένα τονίσαμε σε αυτό το έργο τα όρια της ομάδας των επαναστατών γνωστής ως οι Φίλοι του Ντουρούτι, δεν μπορούμε να κλείσουμε χωρίς να αποτίσουμε φόρο τιμής στη μνήμη μιας οργάνωσης της εργατικής τάξης που ενσάρκωνε την τάξη συνείδησης του προλεταριάτου και που προσπάθησε, σε μια συγκεκριμένη στιγμή και με πλήρεις ανεπάρκειες και ελαττώματα, να παίξει τον ρόλο μιας επαναστατικής προωθητικής δύναμης.

Στη Βαρκελώνη ήταν και είναι ακόμα δυνατόν να ακούγονται εκφράσεις μίσους και περιφρόνησης σχετικά με τον Ντουρούτι και “τους φίλους του” από τα χείλη του ταξικού εχθρού: όμως, στους κύκλους της εργατικής τάξης, ο θρυλικός Ντουρούτι, η τεράστια προλεταριακή διαδήλωση στην κηδεία του, η αδιανόητη απερισκεψία των Ντουρουτίστας και τα επαναστατικά αναρχικά κατορθώματα της 19ης Ιουλίου αναφέρονταν πάντα με σεβασμό. Κατά την διάρκεια της μακράς νύχτας του φρανκισμού, ανώνυμα χέρια έγραφαν τα ονόματα στους άγραφους τάφους του Ντουρούτι και του Ασκάσο. Η εργασία του ιστορικού δεν είναι να σεβαστεί το μύθο: αλλά είναι η δουλειά του ιστορικού να αντιμετωπίσει τη δυσφήμιση, την παραπλάνηση και την ύβρη όταν παρουσιάζονται ως ιστορική αφήγηση.

Και αν και αντιμετωπίζουμε αυτό το άχαρο καθήκον, προτιμούμε να αντλήσουμε τα διδάγματα που έχουν σημασία για τον κόσμο του αγώνα. Θα έπρεπε να αρκεί να έχουμε στο νου μας δύο εικόνες. Στην πρώτη, βλέπουμε έναν ταπεινό, πειστικό, λόγιο Κομπανύς στις 21 Ιουλίου, ο οποίος προσφέρεται να κάνει χώρο στους αναρχικούς ηγέτες να συμμετέχουν σε ένα κυβερνών Αντιφασιστικό Μέτωπο, με το επιχείρημα ότι είχαν εκτοπίσει τους στρατιωτικούς φασίστες και η εξουσία βρισκόταν στους δρόμους. Στη δεύτερη, βλέπουμε έναν αναιδή, απομονωμένο Κομπανύς να παρακαλεί την κυβέρνηση της Δημοκρατίας στις 4 Μαΐου να δώσει εντολή στην αεροπορία να βομβαρδίσει τα κτήρια της CNT. Το φίλμ της επανάστασης και του πολέμου βρίσκεται μεταξύ αυτών των δύο εικόνων.

Ο Μάιος του 1937 ήταν εγκυβωτισμένος στον Ιούλιο του 1936. Η ομάδα των Φίλων του Ντουρούτι είχε συνειδητοποιήσει ότι οι επαναστάσεις είναι ολοκληρωτικές ή χάνουν: εκεί βρίσκεται η μεγάλο τους αξία.

Μετάφραση: Δήμος Π.