Στις 15 Απριλίου 1968 πεθαίνει στην εξορία (στην Τουλούζ της Γαλλίας) η Amparo Poch y Gascón, ένα από τα ιδρυτικά μέλη της οργάνωσης και του περιοδικού Mujeres Libres. Ίδρυσε τα liberatorios de prostitución, σπίτια απελευθέρωσης για πόρνες, όπου θα μπορούσαν να λάβουν υγειονομική περίθαλψη, ψυχοθεραπεία και επαγγελματική εκπαίδευση για να τους επιτρέψουν να είναι οικονομικά ανεξάρτητες.
Η Amparo Poch y Gascón (1902-1968) ήταν το μεγαλύτερο από τα πέντε παιδιά του José Poch Segura και της Simona Gascón Cuartero.
Η Amparo ήθελε να σπουδάσει ιατρική, αλλά μπροστά στην αντίθεση του πατέρα της που έλεγε πως «Δεν είναι αυτή δουλειά για γυναίκες» – δεν είχε άλλη επιλογή, όπως πολλές γυναίκες της εποχής της, παρά να σπουδάσει δασκάλα. Το 1922, αφού έλαβε το πτυχίο της παιδαγωγικής, εγγράφηκε στη Ιατρική Σχολή της Σαραγόσα.
Εκεί, ήταν αναγκασμένη να υπομείνει την περιφρόνηση των συμμαθητών της και την αδιαφορία των δασκάλων της. Επτά χρόνια αργότερα, αποφοίτησε με είκοσι οκτώ διακρίσεις. Στην τάξη της, μια άλλη γυναίκα και 97 άντρες απέκτησαν το πτυχίο Ιατρικής.
Τον Οκτώβριο του 1929 εγγράφηκε στο Κολλέγιο Ιατρών της Σαραγόσα. Φρόντισε γυναίκες και παιδιά στο σπίτι της και δημιούργησε ένα ειδικό πρόγραμμα για τις εργαζόμενες γυναίκες.
Εκτός από την εργασία της ως γιατρός, η Amparo προώθησε προγράμματα εκπαίδευσης στον τομέα της υγείας για τη μείωση του υψηλού ποσοστού βρεφικής θνησιμότητας της εποχής. Δημοσίευσε κείμενα με συμβουλές για έγκυες γυναίκες, με ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες της εργατικής τάξης.
Μεταξύ άλλων εκπαιδευτικών κειμένων, έγραψε την έκθεση με τίτλο Η σεξουαλική ζωή των γυναικών. Το κείμενο καταπιανόταν με την εκπαίδευση, την υγιεινή, τα αναπαραγωγικά όργανα, τη διαχείριση της εγκυμοσύνης και των σεξουαλικών ασθενειών.
Μεταξύ μερικών από τις δραστηριότητές της προώθησε μια αντισυλληπτική μέθοδο, η οποία συνίσταται στην παρακολούθηση του εμμηνορροϊκού κύκλου και του σεξ σε μη γόνιμες ημέρες.
Ο ελευθεριακός αγώνας και η εξορία
Κατά τη διάρκεια της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία, δίδαξε μαθήματα παιδικής φροντίδας και νοσηλευτικής, συμμετείχε σε συγκεντρώσεις και ταξίδεψε για να επιθεωρήσει τη ζωή προσφυγόπουλων, αγοριών και κοριτσιών.
Το 1936, μαζί με την ποιήτρια Lucía Sánchez Saornil και την ακτιβίστρια Mercedes Comaposada, ίδρυσαν το περιοδικό Mujeres Libres . Ήταν ένα περιοδικό γραμμένο από γυναίκες για γυναίκες.
Εκπροσώπησε τις Ελεύθερες Γυναίκες που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση των γυναικών της εργατικής τάξης. Η Amparo υπερασπίστηκε την ελεύθερη συμβίωση, τον έρωτα χωρίς αντίτιμο και τη σεξουαλική απελευθέρωση των γυναικών.
Κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Δημοκρατίας, μεταξύ 1936 και 1937, εργάστηκε στο Υπουργείο Υγείας, με τη Federica Montseny, ως διευθύντρια Κοινωνικής Βοήθειας για ορφανά παιδιά. Οργάνωσε αποστολές σε άλλες χώρες, σχολικά αγροκτήματα και τους βοήθησε να βρουν νέα σπίτια και αξιοπρεπή ζωή.
Το 1939 έφυγε στη Γαλλία ως πρόσφυγας και εγκταστάθηκε στην Τουλούζ.
Mujeres Libres
Οι Mujeres Libres αποτελούσαν αναρχική γυναικεία οργάνωση και συνιστώσα του ελευθεριακού κινήματος κατά την περίοδο 1936-1939 στην Ισπανία. Στόχος τους ήταν να καταπολεμήσουν την τριπλή σκλαβιά που βίωναν οι γυναίκες εκείνη την εποχή στην Ισπανία, της άγνοιας, του να είναι γυναίκες και εργάτριες. Προσπάθησαν να καταπολεμήσουν τον αναλφαβητισμό που υπήρχε σε μεγάλο ποσοστό μαθαίνοντας στις γυναίκες να γράφουν και να διαβάζουν, μαθαίνοντας στις γυναίκες τέχνες ώστε να μπορούν να εργαστούν, να τις ενδυναμώσουν ώστε να συμμετέχουν ενεργά στην επανάσταση. Αρχικά, αντιμετωπίστηκαν με μεγάλη δυσπιστία τόσο από τους άντρες συντρόφους όσο κι από τις ίδιες τις γυναίκες, ωστόσο ποτέ δεν εγκατέλειψαν την προσπάθεια τους. Πίστευαν ότι ο αγώνας των γυναικών ενάντια στην πατριαρχία, ήταν ένας αγώνας που έπρεπε να δοθεί στο εδώ και στο τώρα και όχι μετά την επανάσταση, ότι έπρεπε να είναι αναπόσπαστο κομμάτι του συνολικού αγώνα των καταπιεζομένων ενάντια στο κράτος και το κεφάλαιο και όχι ένας αγώνας μονοθεματικός που θα στοχεύει στην υποκατάσταση της αρσενικής κυριαρχίας με μια φεμινιστική, λόγος για τον οποίο και ασκούσαν κριτική στα διάφορα φεμινιστικά κινήματα εκείνης της περιόδου.
Σήμερα που η βία κατά των γυναικών έχει φτάσει στο απόγειο της, ο αγώνας ενάντια στην πατριαρχία μοιάζει πιο αναγκαίος από ποτέ. Οι συνθήκες εγκλεισμού που έχουν επιβληθεί και έχουν αυξήσει τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας, το νομοσχέδιο για την συνεπιμέλεια το οποίο πρόκειται να εγκλωβίσει τις γυναίκες σε μια κακοποιητική συνθήκη ακόμη και μετά το διαζύγιο, η απαγόρευση των αμβλώσεων, η έμφυλη βία από τους ένστολους κρατικούς δολοφόνους απέναντι στις αγωνίστριες είναι μόνο κάποια από τα παραδείγματα μιας μακράς λίστας.
Η παρακαταθήκη του εμβληματικού τρόπου οργάνωσης των Mujeres Libres αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους αγώνες των γυναικών στο σήμερα. Ως γυναίκες να οργανωθούμε με τις γυναίκες της τάξης μας και να αγωνιστούμε πλάι με τους συντρόφους μας ενάντια στην πατριαρχία, το κράτος και το κεφάλαιο. Οι αγώνες μας να συνδεθούν με αυτούς των φοιτητών, των εργατών , των αγωνιζόμενων διεθνώς. Η σπίθα που κουβαλάμε μέσα μας να γίνει φωτιά που θα κάψει συθέμελα αυτόν τον σάπιο κόσμο.
Ερ.
Δυσήνιος Ίππος 