Το κείμενο που ακολουθεί βασίζεται στη συλλογική δουλειά που έγινε πριν από περίπου ενάμιση χρόνο στην ομάδα βιβλιοθήκης του Αυτοδιαχειριζόμενου Χώρου «Επί τα Πρόσω» στην Πάτρα. Η μελέτη της ιστορικής περιόδου και του εμβρυακού ριζοσπαστικού – επαναστατικού κινήματος έγινε κυρίως μέσα από τα βιβλία «Οι αναρχικοί της Πάτρας και του Πύργου» (Χαρμπίλας Χρήστος, εκδόσεις Opportuna) και «Ο ήλιος της αναρχίας ανέτειλε» (Τρωαδίτης Δημήτρης, εκδόσεις Κουρσάλ).
Αν θέλουμε να μελετήσουμε τους λόγους που οδήγησαν στην εμφάνιση των πρώτων αναρχικών και σοσιαλιστικών ομάδων στον ελλαδικό χώρο αλλά και τους τρόπους με τους οποίους οργανώθηκαν, σίγουρα θα πρέπει να θέσουμε ένα βασικό ερώτημα. Ποιό είναι το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικόμοντέλο που επικρατεί στη χώρα κατά την περίοδο της ανάδυση του ριζοσπαστικού κινήματος, δηλαδή κατά τον 19ο αιώνα;
Το Ελληνικό κράτος, από την ίδρυσή του μετά την επανάσταση του 1821, συγκροτείται με ουσιαστικά και δομικά προβλήματα και αντιθέσεις. Βασικό χαρακτηριστικό του είναι πως, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των κρατών της Δύσης, δεν έχει βιώσει την περίοδο του Διαφωτισμού και είναι αρκετά καθυστερημένο σε όλους τους τομείς σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Το κράτος είναι ουσιαστικά φεουδαρχικό με ισχνή κεντρική διοίκηση και ανύπαρκτη βιομηχανία. Η οικονομία είναι κυρίως αγροτική και κτηνοτροφική και οι κατά τόπους τοπικοί άρχοντες, τσιφλικάδες και προύχοντες είναι απρόθυμοι να παραχωρήσουν τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά τους προνόμια σε μια κεντρική κρατική εξουσία. Από την άλλη, υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός οικονομικά εξαθλιωμένων ακτημόνων που ζούν σε καθεστώς δουλοπαροικίας. Την ίδια στιγμή, το κράτος είναι δεμένο στο άρμα των μεγάλων δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία), οι οποίες τοποθετούν τον Όθωνα ως βασιλέα, και αρχίζουν να απαιτούν εκσυγχρονισμό και ενδυνάμωση του κράτους κατά τα αστικά πρότυπα της εποχής.