Tag: ζερμινάλ

Παρακάμπτοντας τις μαζικές αντιδράσεις του κλάδου, που εκφράστηκαν από πέρυσι με ποικίλους τρόπους -μαζική συμμετοχή σε γενικές απεργίες, αποχές και στάσεις εργασίας από τις διαδικασίες αξιολόγησης των εκπαιδευτικών μονάδων, αποχή από τις εκλογές των αιρετών ή ακόμη και με την άστοχη πρακτική της κατάθεσης ενιαίων κειμένων στα ζητούμενα πεδία της αξιολόγησης σχολικών μονάδων- το κράτος κλιμακώνει την επίθεσή του απέναντι στους εκπαιδευτικούς, με την ατομική αξιολόγηση αυτών και του ειδικού προσωπικού των σχολείων, σήμερα, να βρίσκεται προ των πυλών. Ήδη, μέσα στο μήνα, έχει ζητηθεί από στελέχη της εκπαίδευσης να προχωρήσουν τις σχετικές διαδικασίες, ξεκινώντας από τους νεοδιόριστους, για τους οποίους προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία μονιμοποίησής τους, προαπαιτούμενη θεωρείται πλέον η αξιολόγησή τους.
Μιλάμε για μια ξεκάθαρα εκβιαστική πολιτική και πρακτική, με την οποία το κράτος θέτει σε ομηρία χιλιάδες εκπαιδευτικούς, οι οποίοι σύμφωνα με το εργασιακό καθεστώς του υπόλοιπου δημοσίου, θα έπρεπε ήδη μετά τα 2 χρόνια εργασίας τους ως δόκιμοι να έχουν μονιμοποιηθεί, αποκτώντας την οργανική τους θέση. Παρόλα αυτά, το κράτος, χρησιμοποιώντας τους ως δούρειο ίππο εφαρμογής των αντιεκπαιδευτικών νόμων που ψηφίστηκαν το τελευταίο διάστημα και δη του ν. 4823 της υποβάθμισης και διάλυσης του δημόσιου σχολείου, «πάγωσε» τις συγκεκριμένες προσλήψεις που τόσο επευφημούσε, εκβιάζοντάς τους πως, αν δεν προχωρήσει η διαδικασία της ατομικής τους αξιολόγησης, όχι μόνο δεν θα μονιμοποιηθούν, αλλά θα έρθουν αντιμέτωποι και με πειθαρχικές κυρώσεις. Τόση χυδαιότητα που ακόμα και η ΟΛΜΕ αναγκάστηκε να προχωρήσει στην έκδοση σχετικής ανακοίνωσης. Ενδεχόμενη αρνητική αξιολόγησή τους σημαίνει ότι παραμένουν δόκιμοι, υποχρεούμενοι σε διαδικασία επιμόρφωσης το επόμενο έτος, μην έχοντας δικαίωμα σε μισθολογική εξέλιξη, ενώ την επόμενη χρονιά θα πρέπει να επαναξιολογηθούν, μήπως και καταφέρουν να κριθούν αυτή τη φορά ικανοποιητικοί, σύμφωνα πάντα με τα στάνταρ που θέτει το ΥΠΑΙΘ. Αν και πάλι δεν αξιολογηθούν θετικά, αιωρείται πλέον η τύχη τους, με το ενδεχόμενο της απόλυσης να παραμένει ορθάνοιχτο. Μην ξεχνάμε πως μιλάμε για εργαζομένους που για πάνω από 10 χρόνια αποτελούν οργανικό κομμάτι του κλάδου, γυρνώντας όλη τη χώρα, προσφέροντας σε πλήθος σχολείων, υπό τρομερά απαιτητικές συνθήκες διαβίωσης και ελαστικής εργασίας. Αφού ολοκληρωθεί με fast track διαδικασίες αυτή η φάση, ακολουθούν οι «παλαιοί» μόνιμοι και οι αναπληρωτές, αλλά και η πλήρης εφαρμογή της αξιολόγησης των σχολικών μονάδων -που επιχειρείται να εφαρμοστεί από πέρυσι-, ολοκληρώνοντας το παζλ των επιταγών του συστήματος.

Continue reading “Ατομική αξιολόγηση ή αλλιώς πως το κράτος εντείνει την επίθεση απέναντι στους εκπαιδευτικούς και τις κατακτήσεις στο δημόσιο σχολείο” →

Το τελευταίο διάστημα καλούμαστε όλο και πιο πολύ να διαχειριστούμε το βάρος της ραγδαίας αύξησης των ενοικίων, συνθήκη που μας αφαιρεί φανερά από την αξιοπρεπή μας διαβίωση. Για την κοινωνική πλειοψηφία, η πραγματικότητα είναι πως πάνω από το μισό του εισοδήματος εξανεμίζεται για την ενοικίαση κατοικίας. Ειδικά την τελευταία δεκαετία, η κατάσταση έχει γίνει εκρηκτική. Οι αυξήσεις των ενοικίων είναι μία συνολικότερη συνθήκη που εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια και συμβαίνει σταδιακά, δεν είναι απλά απόρροια του πρόσφατου κύματος της ακρίβειας.
Η αύξηση των ενοικίων, που συνεπάγεται την αδυναμία ενοικίασης αξιοπρεπούς κατοικίας για μεγάλο μέρος του πληθυσμού, είναι απόρροια μια σειράς συμφερόντων που εξυπηρετούν το μεγάλο κεφάλαιο και την κρατική διαχείριση των πληθυσμών.
Πρώτα από όλα, από τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και της εποχής των μνημονίων, η χορήγηση δανείων για την ανοικοδόμηση στέγασης τόσο από πλευράς τραπεζών (που πλέον ζητούν το 25%-30% ιδία συμμετοχή από τον δανειολήπτη στην αγορά του ακινήτου) όσο και από πλευράς δανειοληπτών έχει γίνει -αν όχι αδύνατη- πολύ περιορισμένη. Έτσι, η ενοικίαση κατοικίας είναι μονόδρομος. Ως εκ τούτου, η ζήτηση μοιραία αυξάνεται δραματικά και ανάλογα διαμορφώνονται και οι τιμές της αγοράς.

Continue reading “Αυξήσεις ενοικίων, σπίτια και γειτονιές που δεν μας χωρούν…….αλλά ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ” →

Όπως κάθε πόλεμος, έτσι κι ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε το αντιπολεμικό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα αντιμέτωπο με δύο κεντρικά ερωτήματα. Το πρώτο ήταν αυτό σχετικά με τον χαρακτήρα του πολέμου και το δεύτερο εκείνο γύρω από τη στάση και τη στρατηγική που πρέπει να χαραχθεί απέναντι του. Το σημείωμα που ακολουθεί καταπιάνεται εν συντομία με τρεις -λιγότερο ή περισσότερο- διαδεδομένες θέσεις που διατυπώθηκαν ως προς τα παραπάνω ερωτήματα, και οι οποίες κατά τη γνώμη του γράφοντος λειτούργησαν -ανεξαρτήτως προθέσεων- ανασχετικά στην ανάπτυξη μιας επαναστατικής αντιπολεμικής αντιιμπεριαλιστικής στρατηγικής.
Προτού βέβαια αναφερθώ σε αυτές, οφείλω να καταθέσω τη δική μου θέση. Επιγραμματικά αυτή είναι: Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι ένας πόλεμος ιμπεριαλιστικός, ένας πόλεμος για την κατάκτηση αγορών και σφαιρών επιρροής και ως εκ τούτου ένας πόλεμος άδικος και τις δυο πλευρές: από τη μια το ΝΑΤΟ και το φασιστικό καθεστώς του Κιέβου που αποτελεί το οπλισμένο χέρι του, και από την άλλη η Ρωσία και κατ’ επέκταση ο ευρύτερος συνασπισμός του οποίου ηγείται μαζί με την Κίνα. Αποτελεί δε -ο πόλεμος- προϊόν της δομικής κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος και της αναδιάταξης των συσχετισμών ισχύος που αυτή παράγει, και απειλεί με το χαρακτήρα και τη διάρκεια του να παροξύνει τις υπάρχουσες αντιθέσεις σε επίπεδα γενικευμένου παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού πολέμου ανάμεσα στα δύο αντιμαχόμενα ιμπεριαλιστικά μπλοκ (Ευρωατλαντικό και Ρωσοκινέζικο). Από την παραπάνω θέση απορρέει η εξής πολιτική στάση, αντίστοιχη τηρουμένων των αναλογιών με αυτή του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, μια θέση επαναστατικού ντεφετισμού, μια θέση που δεν κάνει διάκριση ανάμεσα σε επιτιθέμενο και αμυνόμενο ιμπεριαλιστή, και η οποία όχι απλά αρνείται τη συμμετοχή των λαών και των εργατικών τάξεων στον πόλεμο, αλλά τις καλεί να στρέψουν τα όπλα αντίστροφα -να διαπράξουν δηλαδή «εσχάτη προδοσία»- στις αστικές τάξεις και τα κράτη των «δικών» τους χωρών και των «δικών» τους ιμπεριαλιστικών συνασπισμών, να μετατρέψουν δηλαδή τον πόλεμο, σε πόλεμο εμφύλιο ταξικό. Προβολή αυτής της θέσης στα καθ’ ημάς είναι η θέση για πόλεμο με τον ελληνικό καπιταλισμό και ως εκ τούτου και με τον ιμπεριαλιστικό συνασπισμό του οποίου κρίκος –εξαρτημένος- αποτελεί αυτός, κάτι το οποίο, εκτός των άλλων, συνιστά την πιο χειροπιαστή πράξη διεθνιστικής αλληλεγγύης προς τους λαούς της Ουκρανίας, όσο και έμπρακτη συμβολή προς τη διεθνή ειρήνη.

Continue reading “Για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις κινηματικές αναγνώσεις γύρω από τον χαρακτήρα του και τις αντίστοιχες στάσεις που απορρέουν από αυτές” →

«Το κεφάλαιο το τρομάζει η έλλειψη κέρδους ή το πολύ μικρό κέρδος […]. Όταν το κεφάλαιο έχει το ανάλογο κέρδος, γίνεται τολμηρό. Με δέκα τα εκατό (10%) κέρδος αισθάνεται τον εαυτό του σίγουρο και μπορεί να το χρησιμοποιήσει κανείς παντού, με 20% γίνεται ζωηρό, με 50% γίνεται θετικά παράτολμο, με 100% τσαλαπατάει όλους τους ανθρώπινους νόμους, με 300% δεν υπάρχει έγκλημα που να μη ριψοκινδυνεύσει να το πράξει»
Καρλ Μαρξ

Ο πόλεμος δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο απ’ όλους. Για τους φτωχούς πόλεμος σημαίνει θάνατος και εξαθλίωση. Για τους πλούσιος πόλεμος σημαίνει μπίζνα. Για μια χώρα σαν την Ελλάδα που έχει άμεση εμπλοκή στον πόλεμο (όχι μόνο μέσα από την αποστολή στρατιωτικού υλικού στο καθεστώς Ζελένσκι, αλλά και από τη μετατροπή της χώρας σε μια απέραντη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ), ο πόλεμος σημαίνει περεταίρω ταξική υποτίμηση, κοινωνική ερημοποίηση, ενεργειακή φτώχεια, ακρίβεια, επισφάλεια, εντατικοποίηση της εργασίας, στρατιωτικοποίηση της οικονομίας, όξυνση της καταστολής. Αυτά για τους φτωχούς. Για τους πλούσιους ο πόλεμος είναι μια καλή ευκαιρία να (ξανα)γεμίσουν τα πορτοφόλια τους.
Το ιδιαίτερα προνομιούχο και «εθελοντικά φορολογούμενο» ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο τα τελευταία χρόνια φάνηκε ιδιαίτερα ευέλικτο μέσα στη δίνη των ενεργειακών ανταγωνισμών. Πριν από δέκα χρόνια το μερίδιό του στον παγκόσμιο στόλο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου βρίσκονταν μόλις στο 3%. Ο πόλεμος και ο αναπροσανατολισμός της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής (με την απόπειρα απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και την προσκόλληση στο πανάκριβο αμερικάνικο LNG, με τα ναύλα μεταφοράς μέσω Ατλαντικού να εκτοξεύονται στα 500 χιλιάδες δολάρια την ημέρα) αύξησαν ραγδαία το μερίδιο στο 21%! Ένα παράδειγμα «ευπροσάρμοστου» πλοιοκτήτη είναι ο Γιώργος Προκοπίου, ο «έλληνας εφοπλιστής με τη σωστή μύτη» σύμφωνα με τα Γερμανικά ΜΜΕ, ο οποίος την άνοιξη του 2022 υπέγραψε τη ναύλωση από τη γερμανική κυβέρνηση δύο Πλωτών Μονάδων Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης (FSRU). Σύμφωνα με ανακοίνωση του γερμανικού ενεργειακού κολοσσού Uniper, η εταιρεία του Προκοπίου Dynagas θα συμμετάσχει στα σχέδια ενεργειακής απεξάρτησης της Γερμανίας από το ρωσικό αέριο με δύο υπερσύγχρονα τάνκερ, το Transgas Force και το Transgas Power. Σύμφωνα με τη Handelsblatt τέτοιου είδους τάνκερ υπάρχουν μόνο 48 στον κόσμο και κοστίζουν 300 εκατομμύρια δολάρια το καθένα. Όπως γράφει η εφημερίδα: «οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατάλαβαν πολύ νωρίτερα από τους ανταγωνιστές τους από άλλες χώρες την αυξανόμενη σημασία του LNG στην αγορά φυσικού αερίου. Από τα 640 δεξαμενόπλοια LNG που πλέουν αυτή τη στιγμή στις θάλασσες του κόσμου, τα 135 ανήκουν σε Έλληνες πλοιοκτήτες, με τον Προκοπίου να ελέγχει 17 εξ αυτών». Σύμφωνα με έκθεση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών: «οι Έλληνες πλοιοκτήτες διαθέτουν τα μεγαλύτερα μερίδια διεθνώς στην αγορά LNG µε ποσοστό 22,35%, διαδραματίζοντας, παράλληλα, πρωταγωνιστικό ρόλο και στον κλάδο του LPG, ελέγχοντας το 15,58% του παγκόσμιου στόλου υγραεριοφόρων».

Continue reading “Σχετικά με τις πολεμικές μπίζνες του ελληνικού εφοπλιστικού κεφαλαίου” →

Όσο πλησιάζουμε προς την ημερομηνία των εκλογών, τα κομματικά επιτελεία προσπαθούν διακαώς να βρουν την καλύτερη στρατηγική η οποία θα τους δώσει το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό στην κάλπη. Σε αυτήν την προεκλογική περίοδο, ένα από τα κρισιμότερα ζητήματα που έχουν κάνει σημαία τους τα μεγάλα κόμματα είναι το λεγόμενο σκάνδαλο των υποκλοπών, το οποίο βγήκε στο φως της δημοσιότητας πριν από μερικούς μήνες, όταν αποδείχθηκε η παρακολούθηση του προέδρου του ΠΑ.ΣΟ.Κ από την ΕΥΠ. Από τότε μέχρι σήμερα, αμέτρητες ώρες έχουν αφιερωθεί σε αυτό το ζήτημα τόσο στα τηλεοπτικά πάνελ όσο και στον τύπο, με την μεν ΝΔ να προσπαθεί να δικαιολογηθεί λέγονταν πως δεν γνώριζε το παραμικρό και την αντιπολίτευση να κατακεραυνώνει την κυβέρνηση με βασικό επιχείρημα ότι δεν είναι δυνατόν να παρακολουθούνται πολιτικοί αντίπαλοι και άλλα πρόσωπα σε θέσεις κλειδιά, όπως αξιωματούχοι του στρατού. Το ζήτημα λίγο-πολύ είναι πλέον γνωστό σε όλους. Αυτό που πρέπει να κρίνουμε είναι εάν το ζήτημα των υποκλοπών αποτελεί πραγματικά ένα σκάνδαλο ή εάν αποτελεί μια πάγια τακτική του κράτους, ανεξαρτήτων του κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία.

Continue reading “Κρυφά και φανερά σε (παρ)ακολουθούνε” →

Το προεδρικό διάταγμα δεν αποτελεί το πρώτο χτύπημα του κρατικού μηχανισμού απέναντι στον καλλιτεχνικό κλάδο, αλλά αντίθετα έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά επιθέσεων. Λειτουργώντας ως ταφόπλακα επιχειρεί να καταλύσει οποιαδήποτε έννοια συλλογικής διεκδίκησης. Στοχοποιεί και απομονώνει τα εργαζόμενα στον χώρο της τέχνης, συνθλίβοντας τα ελάχιστα αναχώματα ζωτικής σημασίας που είχαμε καταφέρει να ορθώσουμε με τις μέχρι τώρα συλλογικές μας διεκδικήσεις. Υποβαθμίζει τα κεκτημένα εργασιακά μας δικαιώματα και κατά συνέπεια ζημιώνει όχι μόνο την εργασιακή πραγματικότητα αλλά και τις ίδιες μας τις ζωές. Ζωές οι οποίες για να επιβιώσουν στο ήδη υπάρχον ζοφερό σύστημα αναγκάζονται να δουλέψουν χωρίς ασφάλεια, χωρίς καμιά προστασία απέναντι στα αφεντικά και να υπομείνουν ένα εγγενώς κακοποιητικό εργασιακό πλαίσιο.
Κρίνουμε απαραίτητο να περιγράψουμε αρχικά την καθημερινότητα με την οποία έρχονται αντιμέτωπα τα σώματά μας σε θέατρα, χώρους προβών και αίθουσες μαθημάτων. Ή παραφράζοντας την προηγούμενη πρόταση κατά την κανονικοποιημένη αντίληψη στο χώρο, τι σημαίνει να εργάζεσαι ως καλλιτέχνης. Γιατί, για να είσαι καλλιτέχνης και εργαζόμενος στη χώρα αυτή θα πρέπει συνήθως να δέχεσαι τις απλήρωτες πρόβες και παραστάσεις και θα πρέπει να έχεις ένα καλό κεφάλαιο να σπουδάσεις και ύστερα να επενδύσεις στα έργα σου εφόσον αυτά θα μιλάνε για την ωραία Ελλάδα. Θα πρέπει να έχεις σπουδάσει με τρόπο που να μη χωράει κανένα παρελθόν, παρόν και μέλλον που δεν σχετίζονται με τη τέχνη σου ενώ θα πρέπει να δέχεσαι το ζόφο και να βρίσκεσαι σε διαρκή άρνηση σε ο,τιδήποτε άλλο συμβαίνει κοινωνικά. Θα χρειαστεί να κακοποιείς το σώμα και τη ψυχή σου ερμηνεύοντας την ως αναγκαίο κακό, ενώ παράλληλα να πειθαρχείς σε ό,τι ζητηθεί. Θα μπορούσαμε να πούμε με άλλα λόγια πως εξαιρώντας τις ιδιαιτερότητες που διέπουν τα επαγγέλματα μας δεν διαφέρουμε και πολύ από τα υπόλοιπα καταπιεσμένα άτομα του κόσμου αυτού που πληρώνονται πενιχρά, υποτιμώνται και εξαθλιώνονται από το κράτος και τα αφεντικά.

Continue reading “Ή ΜΙΑ ΖΩΗ ΣΤΑ ΘΕΑΤΡΑ Ή ΜΙΑ ΖΩΗ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ” →

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρουσίασε εχθές, Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου η ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα συνεχίζει την ανοδική πορεία του. από το 13,5% του Σεπτεμβρίου έφτασε στο 14,8% τον Οκτώβριο του 2022, άγγιξε το 15% τον Νοέμβριο για να κορυφωθεί στο 15,5% τον Δεκέμβριο, ενώ τον Ιανουάριο βρέθηκε στο 15,4%, κάτι το οποίο δείχνει ότι συνεχίζεται η μεγάλη ακρίβεια στα «ράφια» των σούπερ μάρκετ.
Πιο συγκεκριμένα στο κλάδο των τροφίμων και σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2022 υπάρχει κατά 25% αύξηση των τιμών σε γαλακτοκομικά και αυγά, κατά 23,1% στα έλαια, κατά 19% στα κρέατα, κατά 18,6% στα δημητριακά και κατά 15,7% στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού. Αυξημένες ήταν οι τιμές και στα λαχανικά κατά 11%. Υψηλότερο κατά 25% το κόστος στα στερεά καύσιμα, ενώ σημειώθηκε πτώση 15,4% στο ηλεκτρικό ρεύμα. Αντίθετα 34,7% μεγαλύτερο είναι το κόστος φυσικού αέριου.

Continue reading “ΕΛΣΤΑΤ: Ο οικονομικός στραγγαλισμός της ακρίβειας συνεχίζεται αμείωτος” →

Το παρόν τεύχος κυκλοφορεί ενώ έχει ξεκινήσει και επίσημα η προεκλογική περίοδος. Οι προεκλογικές δεσμεύσεις και υποσχέσεις έχουν ξεκινήσει για τα καλά και οι επικοινωνιακές εμφανίσεις στελεχών της κυβέρνησης αλλά και της αντιπολίτευσης πυκνώνουν. Εν όψει των εκλογών αλλά και λόγω της ογκούμενης κοινωνικής δυσφορίας απέναντι στην κρατική πολιτική που συνθλίβει τις ζωές μας, έχουν ξεκινήσει, από τη μία οι υποσχέσεις -πολλών αποχρώσεων- για «ανάκαμψη» και από την άλλη, η παροχή κάποιων επιδομάτων ως υποτιθέμενα μέτρα ανακούφισης. Μέτρα που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να βελτιώσουν στο ελάχιστο τη ζωή των ανθρώπων, ούτε να φτιασιδώσουν το πραγματικό αντικοινωνικό πρόσωπο του συστήματος. Οι συνθήκες ακραίας φτώχειας για ένα τεράστιο κομμάτι του πληθυσμού επιτείνονται, ενώ η ολοένα εντεινόμενη ακρίβεια δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερα τις συνθήκες διαβίωσης. Η όξυνση της παρατεταμένης κρίσης του κρατικού-καπιταλιστικού συστήματος φέρνει στην επιφάνεια τα αδιέξοδά του και την προφανή αδυναμία του να προσφέρει έστω τα στοιχειώδη στην μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία. Φτώχεια, ακρίβεια, εξαθλίωση, πόλεμος, καταστολή, περιστολή ελευθεριών, επίταση των συνθηκών σκλαβιάς στα εργασιακά κάτεργα, ένταση της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών είναι μερικοί από τους παράγοντες που συνθέτουν την σημερινή εικόνα της βαρβαρότητας που βιώνουμε.
Το ανθρωπιστικό προσωπείο της κυβέρνησης (αν έχει απομείνει κάτι από αυτό) καταρρέει εκκωφαντικά. Άντρες της αστυνομίας σπάνε την πόρτα ηλικιωμένης για να της κάνουν έξωση λόγω χρεών, ενώ δεν την αφήνουν να πάρει ούτε τα πράγματά της. Η μαζική κοινωνική κινητοποίηση και αλληλεγγύη τελικά καταφέρνουν να μπλοκάρουν την έξωση. Είναι ξεκάθαρο όμως, ότι η επίθεση πάνω στη ζωή μας περνάει σε μια νέα φάση, πολύ πιο οξυμένη και με ολοένα και πιο αντιδραστικά χαρακτηριστικά.

Continue reading “Editorial του 12ου τεύχους της εφημερίδας Ζερμινάλ” →

Για δεκαετίες ολόκληρες μεγαλώσαμε με ισχυρούς ιστορικούς μύθους που αναπαράγονταν διαρκώς από τα κάτω, αγνοώντας την αντιφατικότητα και την πολυπλοκότητα της ιστορικής πραγματικότητας. Όπως για παράδειγμα ο μύθος της παθητικότητας των Εβραίων μπροστά στο Ολοκαύτωμα, που δεν λαμβάνει δεκάδες παραδείγματα ηρωικής αντίστασης ενάντια στη ναζιστική μηχανή του θανάτου. Όπως ήταν η εξέγερση στο γκέτο της Βαρσοβίας τον Απρίλιο του 1943, οι εξεγέρσεις στην Τρεμπλίνκα τον Αύγουστο του 1943 και στο Σόριμπορ τον Οκτώβριο του 1943, η εξέγερση των sonderkommandos του στρατοπέδου εξόντωσης στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου τον Οκτώβριο του 1944 και η συμμετοχή στην οργανωμένη ένοπλη αντιφασιστική αντίσταση, είτε με τη δημιουργία ξεχωριστών οργανώσεων είτε με την ενσωμάτωση σε ήδη υπάρχουσες αντιστασιακές δομές) για παράδειγμα, εκατοντάδες ήταν οι έλληνες Εβραίοι που συμμετείχαν στο εαμικό κίνημα και στον ΕΛΑΣ). Ένας άλλος μύθος είναι αυτός της απόλυτης παθητικότητας του γερμανικού λαού και της έλλειψης αντίστασης απέναντι στη ναζιστική αποκτήνωση. Ο μύθος αυτός πατάει σε βεβαίως σε ορισμένα υπαρκτά δεδομένα. Οι εθνικοσοσιαλιστές είχαν κερδίσει την εμπιστοσύνη τεράστιας μερίδας της γερμανικής κοινωνίας, που ένιωθε ταπεινωμένη από τους σκληρούς όρους που επιβλήθηκαν με τη συνθήκη των Βερσαλλιών και τη διαμόρφωση ενός μεταπολεμικού κόσμου, που απλά προετοίμαζε τον επόμενο πόλεμο. Ας μην ξεχνάμε πως το Εθνικοσοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (NSDAP) αναρριχήθηκε στην εξουσία με νόμιμες εκλογές και όχι με πραξικόπημα. Στις εκλογές του Μαρτίου του 1933 κατάφερε να συγκεντρώσει το 43,9%, ενώ πέντε χρόνια πριν το ανάλογο ποσοστό ήταν μόλις 2,6%. Οι ευθύνες αυτού του τεράστιου τμήματος της γερμανικής κοινωνίας δεν είναι αμελητέες. Το ίδιο και οι ευθύνες όσων σιώπησαν κι έμειναν απαθείς μπροστά στο έγκλημα ή έκαναν ότι δεν βλέπουν τη θηριωδία που εξελίσσονταν μπροστά στα μάτια τους. Ωστόσο αυτή η συνευθύνη δεν χαρακτηρίζει το σύνολο της γερμανικής κοινωνίας. Χιλιάδες πράξεις αντίστασης (πριν και μετά την αναρρίχηση των εθνικοσοσιαλιστών στην εξουσία) συνθέτουν ένα τεράστιο μωσαϊκό αξιοπρέπειας που δεν πρέπει να το λησμονούμε.

Η ιστορία των πειθαρχικών ταγμάτων 999 της Βέρμαχτ είναι ελάχιστα γνωστή στον τόπο μας, παρ’ ότι εκατοντάδες αντιφασίστες στρατιώτες των κατοχικών δυνάμεων αυτομόλησαν και εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ, ενώ δεκάδες που δεν τα κατάφεραν τουφεκίστηκαν από τους ομοεθνείς τους εθνικοσοσιαλιστές. Οι γερμανοί αντιφασίστες στην Ελλάδα έφτασαν ακόμα και σε αναβαθμισμένες οργανωτικές μορφές, με συγκρότηση ξεχωριστών οργανώσεων. Για παράδειγμα, τον Αύγουστο του 1944 στην Καστανιά μετά από σύσκεψη στο αρχηγείο του ΕΛΑΣ, παρουσία του Στέφανου Σαράφη, του Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου και του Πέτρου Κόκκαλη, αποφασίστηκε η ίδρυση της Αντιφασιστικής Επιτροπής Γερμανών Στρατιωτών «Ελεύθερη Γερμανία». Διακηρυγμένη στόχοι της οργάνωσης ήταν ο συνσπισμός όλων των γερμανών αντιφασιστών στρατιωτών που βρίσκονταν στη χώρα, ο τερματισμός του πολέμου και η συμβολή στην ανοικοδόμηση της Γερμανίας.
Τα πειθαρχικά τάγματα 999, οι «πολεμικώς ανάξιοι» της Βέρμαχτ ή αλλιώς «εκείνοι με το μπλε δελτίο», συγκροτήθηκαν με σκοπό να αποτελέσουν φθηνό κρέας για τα κανόνια της ναζιστικής πολεμικής μηχανής. Σύμφωνα με τη διαταγή του Χίτλερ: «Φροντίστε ώστε το σκυλολόι αυτό να αιματοκυλιστεί στα πεδία των μαχών». Υπολογίζεται πως το 30% των ταγμάτων αποτελούνταν από αντιφασίστες διαφόρων πολιτικών ή θρησκευτικών προελεύσεων ή κινήτρων (κομμουνιστές, μέλη του SPD, αριστερούς και ειρηνιστές διαφόρων αποχρώσεων, μάρτυρες του Ιεχωβά, Καθολικούς κλπ). Η πλειοψηφία των ταγμάτων στελεχώθηκε από ποινικούς κρατούμενους που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των ναζί και αποτελούσαν την κύρια δεξαμενή ρουφιάνων, αφού μέσα από τη συμμετοχή τους στον πόλεμο διεκδικούσαν την παραγραφή της προηγούμενης εγκληματικής τους δραστηριότητας. Ωστόσο ήταν πολλές οι περιπτώσεις που ποινικοί κρατούμενοι στάθηκαν αλληλέγγυοι στους πολιτικούς ή που ανέπτυξαν αντιφασιστική δραστηριότητα μαζί τους. Όπως είναι φυσικό, οι θέσεις ευθύνης στελεχώθηκαν από συνειδητούς και πωρωμένους εθνικοσοσιαλιστές, ώστε να διασφαλιστεί η τάξη και η πειθαρχία. Παρ’ όλα αυτά χιλιάδες αντιφασίστες στρατιώτες (κατά κύριο λόγο οργανωμένοι κομμουνιστές) κατάφεραν να αυτομολήσουν και «να στρέψουν τα όπλα απέναντι». Ως ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα θα αναφέρουμε δυο περιστατικά που συνέβησαν στην Ιταλία το 1943, όταν γερμανοί και ιταλοί αντιφασίστες ανατίναξαν πλοίο με γερμανικά πολεμοφόδια και εκτέλεσαν εθνικοσοσιαλιστές αξιωματικούς:

Continue reading “Βιβλιοπαρουσίαση: Το μπλε δελτίο. Οι «πολεμικώς ανάξιοι» στη Βέρμαχτ. Αντιστασιακοί αντιφασίστες στις τάξεις του κατακτητή 1942 – 1945” →