από την Μαρία Μ.
Η συνέντευξη αυτή επιδιώκει να σπάσει τα στερεότυπα, επιχειρεί να εισάγει νέους τρόπους και μέσα πάλης, νέες δημιουργικές κραυγές αντίστασης ενάντια στο υπάρχον πατριαρχικό, κρατικό και καπιταλιστικό σύστημα, νέους δρόμους για τον καινούριο κόσμο που κουβαλάμε μέσα μας.
Μάλλον πρέπει να ξεκινήσουμε από τα βασικά, τι είναι η τέχνη του Drag;
Η τέχνη του Drag είναι η τέχνη της μεταμόρφωσης ενός ατόμου με σκοπό την παραγωγή τέχνης, την παρουσίαση μιας performance. Μεταμόρφωση στην υπερβολική εκδοχή είτε του ίδιου φύλου είτε του αντίθετου φύλου είτε άλλου φύλου είτε σε ένα απροσδιόριστο πλάσμα. Τα πρώτα δείγματα της τέχνης αυτής, τα συναντάμε στα θεατρικά του Αριστοφάνη και αργότερα του Σαίξπηρ.
Την εποχή του Μεσαίωνα όπου η θέση της γυναίκας στο θέατρο απαγορευόταν, πολλοί θεατρικοί χρησιμοποιούσαν άντρες ηθοποιούς για τους γυναικείους ρόλους. Και με αφορμή αυτό αλλά και λόγω σάτιρας, τους μεταμόρφωναν στην υπερβολική εκδοχή μιας γυναίκας για λόγους αμφισβήτησης της στερεοτυπικής θέσης της γυναίκας στην κοινωνία.
Αργότερα, την δεκαετία του ’50 και έπειτα, η τέχνη αυτή άνθισε στα μπαρ της Νέας Υόρκης από κουίρ και τρανς άτομα ως τέχνη ελεύθερης έκφρασης, ως τέχνη αμφισβήτησης των στερεοτύπων, αλλά και για βιοποριστικούς λόγους των αποκλεισμένων ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Μέχρι σήμερα εξελίσσεται σταθερά ανοδικά, εμπορευματικά και μη, ακόμα και από γυναίκες που έφεραν στο προσκήνιο την Drag King τέχνη, τη μεταμόρφωση δηλαδή μιας θηλυκότητας σε ανδρική μορφή.
Έχεις ξαναπεί πως υπάρχουν διαφορετικά είδη Drag. Θες να πεις δυο λόγια γι αυτά;
Η τέχνη του Drag είναι μια ελεύθερη τέχνη. Τα είδη εμφανίζονται και πολλαπλασιάζονται, όσο οικειοποιούνται την τέχνη αυτή περισσότεροι άνθρωποι από κάθε γωνιά του πλανήτη. Κάθε άτομο δηλαδή, ανάλογα με το τι έχει να πει και να παρουσιάσει, με τις καταβολές και τα βιώματά του, είτε ακολουθεί υπάρχοντα είδη είτε φέρνει στο προσκήνιο νέες προσεγγίσεις. Μίμηση, τραγούδι, χορός, μονόλογος, αφήγηση, κείμενα, ποίηση, θεατρικό, κ.α. Όλα αυτά είτε ξεχωριστά είτε σε συνδυασμούς, είτε σε κωμική είτε σε δραματική εκδοχή. Και φυσικά, διαλέγει και την πορεία που θα ακολουθήσει. Στην εμπορευματική σκηνή, στην Underground, στον ακτιβισμό, στα κινήματα.
Ο Ζακ και η δολοφονία του πως επηρέασε την καλλιτεχνική σου δράση;
Η δολοφονία του Ζακ ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει μέσα μου μια διαδικασία κατανόησης της τέχνης αυτής, και σιγά σιγά να καλλιεργηθεί μέσα μου η ιδέα, να αναζητήσω τον τρόπο που θα μπορούσα να παρουσιαστώ στο κοινό και να επιλέξω τι έχω να πω, σε τέτοιο βαθμό που μια μέρα ξύπνησα και είπα, πάω να πάρω το πρώτο μου φόρεμα. Αυτό έγινε το 2020 στο Μόναχο μέσα στην πρώτη καραντίνα της πανδημίας. Έκτοτε εξελίσσεται συνεχώς μέσα μου. Η μορφή της Zackie Oh με συντροφεύει πάντα από τότε, σε κάθε μεταμόρφωσή μου. Το γεγονός της άγριας δολοφονίας του, από νοικοκυραίους και μπάτσους, με κράτησε για αρκετό καιρό στη σιωπή και στη σκέψη. Με στιγμάτισε. Ο κανιβαλισμός προς τον αδύναμο και τον φοβισμένο, είναι βασικό στοιχείο της νοοτροπίας της επιβολής. Είναι στοιχείο της μάτσο κουλτούρας που φέρνει ως αποτέλεσμα την απώλεια ζωής. Αυτό με ώθησε περισσότερο στο να βγω στο προσκήνιο με περισσότερο θάρρος και θράσος.
Πως και που η τέχνη του Drag ενώνεται για σένα με την πολιτική δράση;
Εξ αρχής ήμουν αποφασισμένη ότι αυτό που θα παρουσιάσω στο κοινό θα έχει πολιτική ταυτότητα. Η τέχνη του Drag είναι επαναστατική από μόνη της, όπως κάθε τέχνη άλλωστε, αρκεί να το επιλέξεις. Ο καμβάς είναι μπροστά σου και ξεκινάς την δημιουργία. Η εκφορά του λόγου μου, η επιλογή των τραγουδιών που διασκευάζω, η επιλογή των χώρων που επιλέγω να εμφανίζομαι, οι άνθρωποι που συμφωνούμε να συνεργαζόμαστε. Όλα αυτά είναι τα στοιχεία της δικής μου Drag έκφρασης που συνυπάρχουν με την πολιτική μου δράση.
Πως αυτό μπορεί εν γένει να αποτελέσει εργαλείο αγώνα και μέσο πάλης ενάντια σε κράτος, κεφάλαιο και πατριαρχία;
Από τη στιγμή που εναντιώνομαι ως άνθρωπος σε κράτος, κεφάλαιο και πατριαρχία, προσπαθώ να χρησιμοποιήσω και την τέχνη μου, να την εργαλειοποιήσω , να την προσαρμόσω πάνω στις αξίες για τις οποίες αγωνίζομαι. Σίγουρα δεν αποτελεί την μοναδική επιλογή αγώνα και δράσης, αλλά για μένα είναι η ουσία και ο λόγος που υπηρετώ την Drag τέχνη. Είναι τέχνη της αμφισβήτησης, πάει κόντρα στα εθνικοχριστιανικά στερεότυπα, ταράζει τα νερά στην κανονικότητα. Η βασική όμως προϋπόθεση είναι η ταξική προσέγγιση. Όταν βρίσκεσαι ταξικά δίπλα σε ανθρώπους που διεκδικούν και παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο, τότε και η τέχνη που υπηρετείς θα προσφέρει το δικό της λιθαράκι σε αυτό που ονομάζουμε συλλογικοποίηση του αγώνα.
Σε συνέντευξη σου στην ertopen έχεις πει πως το drag από μόνο του σπάει τα κατεστημένα, και το κατανοώ με βάση τα κυρίαρχα πρότυπα. Αρκεί όμως αυτό;
Αυτό υπόκειται στο κάθε άτομο που κάνει Drag. Ανάλογα τις ευαισθησίες, την έμπνευση και την όρεξη του καθένα, να μιλήσει πιο άμεσα και πιο καυστικά για αυτά που βασανίζουν τις κοινωνίες. Έχει να κάνει με την αυτοδιάθεση του καθένα. Εγώ δεν μπορώ να αρκεστώ μόνο στο καλλιτεχνικό κομμάτι της τέχνης του Drag. Και έχω δεχθεί κριτική γι αυτό. Εμπνέομαι και λειτουργώ, όταν εκφέρω πολιτικό λόγο, έστω και μέσα από τις επιλογές των τραγουδιών ή των ποιημάτων που ερμηνεύω.
Πως συνδέεται το drag με τα πολιτικά, κοινωνικά και ταξικά κινήματα (σε Ελλάδα και Βερολίνο);
Η σύνδεση της τέχνης του Drag με τα κινήματα, έρχεται όταν το άτομο που υπηρετεί αυτήν την τέχνη αποφασίζει να επεκτείνει τον λόγο του και την παρουσία του μέσα σε αυτά. Κανένα κίνημα και καμία συλλογικότητα, είτε στην Ελλάδα είτε στο Βερολίνο δε θα σε πάρει τηλέφωνο να σου πει, έλα να συνδιαμορφώσεις και να συμμετέχεις. Αυτό θα γίνει όταν οι ματιές μας κοιτάνε την ίδια θέα. Όταν οι αντιλήψεις μας συμβαδίζουν και ταυτίζονται οι σκέψεις και οι ανησυχίες μας.
Μπορεί η τέχνη να κινητοποιήσει, να στρατεύσει επί της ουσίας στον αγώνα για την Κοινωνική Επανάσταση; Κι αυτό το ρωτάω γιατί βλέπουμε το εξής παράδοξο τελευταία: τεράστια προσέλευση κόσμου σε κινηματικές συναυλίες και πολιτιστικές εκδηλώσεις, ιδιαίτερα στην Αθήνα αλλά και γενικά, και πολύ μικρή συμμετοχή στις κινητοποιήσεις, πολλώ δε μάλλον σε συνελεύσεις και συλλογικότητες. Μπορεί η τέχνη να στρατεύσει επί της ουσίας κι όχι στο πλαίσιο ενός lifestyle αναρχισμού και αγώνα;
Σίγουρα οι πολιτικοποιημένες τέχνες είναι μια μορφή έκφρασης από ανθρώπους που έχουν μια προσέγγιση ευαισθητοποίησης για συλλογικοποίηση και συμμετοχή.
Η προσπάθεια γίνεται και είναι ολοφάνερη. Ο στόχος βέβαια είναι να υπάρχει και αποτέλεσμα. Μπορεί η τέχνη, ναι. Μπορεί και η τέχνη να προσελκύσει ανθρώπους στις συλλογικότητες και στις συνελεύσεις, αρκεί να αυτό να γίνεται κατανοητό ως προτροπή.
Ας κλείσουμε με κάτι πρoταγματικό, κάτι δημιουργικό. Τι οραματίζεσαι; Ως καλλιτέχνης, ως αναρχική, ως άτομο της εργατικής τάξης;
Δε θα επεκταθώ σε κάτι ρομαντικά μελλοντικό.
Θέλω οι άνθρωποι και κυρίως οι νέες γενιές να τους δοθεί η ευκαιρία να χειραφετηθούν πάνω σε ελευθεριακά προτάγματα, αντιλαμβανόμενοι τη θέση τους μέσα στην σημερινή κοινωνία.
Θέλω να βλέπω πολυπληθής συνελεύσεις και κατειλημμένους χώρους αντίστασης και αλληλεγγύης, με λαμπερά μάτια και όμορφα χαμόγελα με σιγουριά.
Θέλω να συνυπάρχουμε ταξικά και συντροφικά, όσο γίνεται περισσότερα άτομα, γυναίκες, κουίρς, αγόρια, και οι γροθιές μας να ταράζουν κάθε γειτονιά, κάθε πόλη, έχοντας μια μεγάλη αγκαλιά για κάθε καταπιεσμένο και βασανισμένο που βρίσκεται δίπλα μας.
Θέλω να στεκόμαστε αντάξιοι των ιδεών και των αξιών μας, που μας έχουν δοθεί από ανθρώπους που πάλεψαν, αγωνίστηκαν και έδωσαν η ζωή τους.
Να στεκόμαστε συνειδητά και με δράση απέναντι στην πατριαρχία, την ομοφοβία, τον ρατσισμό και σε όλες τις νοοτροπίες που τα υπηρετούν, σε όλες τις εξουσίες που τα γεννούν.
Είμαστε εδώ και θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε, να δρούμε, να αντιστεκόμαστε.
Το ραντεβού είναι πάντα στους δρόμους!
Δυσήνιος Ίππος 