Το πλαίσιο γνωστό και ξεκάθαρο: ρευστότητα και αβεβαιότητα σε γεωπολιτικό, οικονομικό, πολιτικοκοινωνικό επίπεδο, ένα σύστημα σε βαθιά σήψη, που μπορεί να «υποσχεθεί» μόνο ότι έρχεται ο χειρότερος χειμώνας των τελευταίων πολλών δεκαετιών (μέχρι… τον επόμενο βέβαια), με τις απαντήσεις να αναζητούνται από τα κυρίαρχα μέσα εξαπάτησης σε λογικές εξοικονόμησης ενέργειας… όταν π.χ. βράζουμε τα μακαρόνια! Μια κόλαση ακρίβειας, φτώχειας, εξαθλίωσης, παγωνιάς, ανεργίας, πλήρους διάλυσης εργασιακών σχέσεων, που συμπληρώνεται με ωμή, άγρια κρατική βία. Μια πολιτική διαχείριση που παραμένει ώστε να κάνει τη «δουλειά» της ως το τέλος. Η επίθεση στα όποια υπολείμματα κατακτήσεων εξελίσσεται μανιασμένη, το κατασταλτικό οπλοστάσιο εμπλουτίζεται καθημερινά, οι αντεργατικοί νόμοι ψηφίζονται με ρυθμό πολυβόλου. Και στο φόντο τα τύμπανα του πολέμου ηχούν δυνατά πλέον στα αυτιά μας, με την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών να προϊδεάζει για τα χειρότερα!
Ένα τέτοιο πλαίσιο δεν μπορεί παρά να επηρεάσει βαθιά τα σχολεία, τους μαθητές, τις οικογένειές τους, τους εργαζομένους στην εκπαίδευση. Ιδιαίτερα τους πιο ευάλωτους, τους αναπληρωτές, που από την αρχή της χρονιάς αντιμετωπίζονται από τη διοίκηση πραγματικά σαν ανταλλακτικά εξαρτήματα δεύτερης διαλογής, αλλά και όλους όσοι βρίσκονται υπό καθεστώς ελαστικής εργασίας.Για όποιον, λοιπόν, αναρωτιέται με τι ασχολείται το αντίστοιχο υπουργείο, η απάντηση είναι κι αυτή ξεκάθαρη: συνεχίζει επίσης εμμονικά το «έργο» του. Με τη συνδρομή των κυρίαρχων δυνάμεων της ήττας και της υποταγής στις δύο μεγάλες εκπαιδευτικές ομοσπονδίες επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τα όποια σημεία κέρδισε στη μάχη της αξιολόγησης και να τα διευρύνει. Παρά τη φανερή αποτυχία του να πείσει τον κλάδο, αλλά και τον εκνευρισμό που του έχει δημιουργήσει η συνεχιζόμενη απροθυμία της βάσης να συναινέσει, ακόμα κι αν έχει μπλοκαριστεί προς το παρόν σχεδόν κάθε τρόπος έκφρασής της. Κι ενώ ένα σημαντικό τμήμα της εξακολουθεί είτε να μη συμμετέχει καθόλου στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των σχεδίων δράσης των ομάδων, είτε το κάνει με «βαριά καρδιά», αφήνοντας σε πρόθυμους διευθυντές, συντονιστές και άλλα επίδοξα στελέχη τη «βρώμικη» δουλειά.
Έχοντας περάσει τα άθλια ταξικά μέτρα της τράπεζας θεμάτων, της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, των προτύπων και των εξετάσεων «PISA», ρίχνει το βάρος στην ενίσχυση της αξιολογικής θηλιάς. Προωθώντας πιο πιεστικά την εφαρμογή των διαδικασιών (αυτο)αξιολόγησης της σχολικής μονάδας, θέτοντας τις βάσεις και προετοιμάζοντας τον μηχανισμό για την εφαρμογή της ατομικής αξιολόγησης, εγκαινιάζοντας νέες δομές: μέντορες -παιδαγωγικοί σύμβουλοι, ενδοσχολικοί συντονιστές (συντονιστές τάξεων ή συντονιστές γνωστικών πεδίων), εκπαιδευτικοί όμιλοι, ηλεκτρονικοί φάκελοι. Είναι αξιοσημείωτη η δήλωση Κεραμέως: «η ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα ξεκινήσει με συγκεκριμένες προτεραιότητες για να μπει το νερό στο αυλάκι και να εφαρμοστεί η νέα κουλτούρα», μια μέρα πριν τρέξει να διαφημίσει τα εγκαίνια ενός ακόμα ιδιωτικού νηπιαγωγείου και δημοτικού σχολείου, αυτή τη φορά στα Σπάτα, και μόλις λίγες ημέρες μετά την απόφασή της για τη συγχώνευση δεκάδων δημόσιων δημοτικών και νηπιαγωγείων.
Η «νέα κουλτούρα» έχει στόχο την καρδιά της σχολικής μονάδας, το καθημερινό σπάσιμο μέσα από τη μετατροπή της σε στρατώνα, ώστε, υποθάλποντας τον κανιβαλισμό, να μετατραπούν οι εκπαιδευτικοί σε κρατικούς υπαλλήλους, σε απρόσκοπτους ιμάντες υλοποίησης κρατικών επιταγών που θα βαράνε προσοχές σε κάθε νέα εντολή πετσοκόμματος των μαθητών. Τα χαρακτηριστικά των νέων δομών αποκαλυπτικά: νομιμοποιούν την απλήρωτη εργασία, καταστρατηγούν διδακτικό και εργασιακό ωράριο, φέρνουν ένταση εξαρτήσεων, ανταγωνισμών, διαχωρισμών και κατηγοριοποιήσεων μέσα από την πολυδιάσπαση των συλλόγων σε ομαδοποιήσεις, φατρίες και κυνηγούς μορίων, καθιερώνουν εσωτερικούς μηχανισμούς ελέγχου και επιτήρησης, ώστε να οργανωθεί ένας πολιορκητικός κριός, μια σύνθετη ιεραρχία, ένας μηχανισμός επιβολής ιδεολογικής χειραγώγησης και συμμόρφωσης μέσα στον ίδιο χώρο, προκειμένου να κυριαρχήσει κλίμα φόβου, να εξοβελιστούν επιτέλους οι «επικίνδυνες» λογικές της συναδελφικότητας και της αλληλεγγύης.
Υπάρχουν περιθώρια, θα υπάρξουν ευκαιρίες παρέμβασης μέσα σε τέτοιες συνθήκες, απέναντι σε ένα σύστημα που θέλει να φαίνεται παντοδύναμο; Και μάλιστα όχι μόνο χωρίς συνεκτικούς πολιτικούς κινητήρες για την οργάνωση του αγώνα, αλλά και με τις ομοσπονδίες μπετοναρισμένες σε γραμμή ήττας και ξεπουλήματος; Ενδεικτικά στην περίπτωση της ΟΛΜΕ, μετά το παρατεταμένο καθεστώς παραλυσίας και τους αυτοδιορισμούς μέσω δικαστικών αποφάσεων, ήρθε και η επίσημη επικύρωση της συγκρότησης «ιερής συμμαχίας» ΔΑΚΕ – ΣΥΝΕΚ – ΠΕΚ, μέσα από την από κοινού υλοποίηση του πραξικοπήματος στο 20ο συνέδριό της, σε μια επιχείρηση διασφάλισης της συνθηκολόγησης. Υπάρχει, λοιπόν, καμία προοπτική να ζήσουμε επιτέλους μια χρονιά που πραγματικά δεν θα είναι σαν τις άλλες; Να μπορέσουμε να βάλουμε μπροστά τα δικά μας συμφέροντα, τις δικές μας ανάγκες, τα μορφωτικά δικαιώματα των παιδιών του λαού, να ορθώσουμε αναχώματα απέναντι στην απογείωση των ταξικών φραγμών στο δημόσιο σχολείο και τη διάλυση των εργασιακών μας σχέσεων, να στήσουμε οδοφράγματα απέναντι στις σκληρές αντιεκπαιδευτικές και αντιλαϊκές πολιτικές;
Είναι εκ των ων ουκ άνευ να έχουμε εδώ με αυτοπεποίθηση και σιγουριά μια επίσης ξεκάθαρη απάντηση, μια ξεκάθαρη στάση: όχι μόνο υπάρχει, όχι μόνο η μάχη παραμένει ζωντανή, αλλά πρόκειται και για μία χρονιά που είναι και αναγκαίο όσο ποτέ, και αξίζει, και αντιστοιχεί στον κόσμο του αγώνα να την ενισχύσει αποφασιστικά σε όλα τα επίπεδα. Προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, με μία μόνο αλάνθαστη πυξίδα: την ανάπτυξη κοινωνικού – ταξικού κινήματος. ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ.
Που δεν εκφράζεται σε σε θεσμικά – διοικητικά όργανα, σε κρατικές διαδικασίες, σε συναντήσεις για να «κοιταχτούμε στα μάτια» και να «κατανοήσουμε τις περιστάσεις». Που σημαίνει κόσμος να παλεύει μαζικά στον δρόμο. Στις διαδηλώσεις. Να μην αντιμετωπίζει το σωματείο του ως «αποκούμπι». Αντί να το χαρίζει, να το διεκδικεί και να το ζωντανεύει. Να πλαισιώνει μαζικά τις γενικές συνελεύσεις. Να απεργεί. Να δημιουργεί γεγονότα και να αναδεικνύει ζητήματα στο κεντρικό πολιτικό πεδίο. Να ξεπερνάει συλλογικά τον φόβο, να αναλαμβάνει ευθύνη παίρνοντας την υπόθεση στα δικά του χέρια, με πίστη στην ισχύ των δίκαιων, ανυποχώρητων, ακηδεμόνευτων, οργανωμένων από τα κάτω αγώνων. Κόντρα σε λογικές ανάθεσης και «νομιμότητες» ταξικής συνεργασίας, δηλαδή ταξικής υποταγής. Κόντρα σε εκλογικές αυταπάτες, αλλαγές συσχετισμών, πρόθυμους συνομιλητές, εμπόρους «ελπίδας», «ειδικούς» και επαγγελματίες «σωτήρες».
Δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις προς μία τέτοια κατεύθυνση, θα πρέπει να ψάξουμε να τις βρούμε. Ο δρόμος είναι δύσβατος, άλλος όμως δεν υπάρχει, θα πρέπει να τον περιγράψουμε και να τον ανοίξουμε προχωρώντας. Να εμπνεύσουμε αντλώντας δύναμη και πείσμα από το συνολικό όραμα μιας άλλης κοινωνικής οργάνωσης, μιας νέας κοινωνίας ισότητας, αλληλεγγύης και ελευθερίας. Και να εμπνευστούμε μέσα από τη γείωση με τους αμείλικτους υλικούς όρους, με τους κοινούς αγώνες υπεράσπισης κατακτήσεων, διεκδίκησης κάλυψης βασικών αναγκών. Στήνοντας από τα κάτω διαδικασίες, απευθυνόμενοι πλατιά στον κλάδο, χτίζοντας τις απαραίτητες συλλογικότητες. Με τη συγκρότηση μετώπων, τη σύνδεση, την αναζήτηση κοινού βηματισμού ή ενδεχομένως και τον οριζόντιο συντονισμό με πεδία που εκδηλώνονται αντίστοιχες αντιστάσεις. Οι οποίες μπορεί να αναδύονται σποραδικά, αλλά με μια μαχητικότητα, επιμονή και ζωντάνια που έχει δημιουργήσει ελπιδοφόρες ρωγμές στην εικόνα σιγής νεκροταφείου που με νύχια και με δόντια επιχειρείται να επιβληθεί ως μόνιμο καθεστώς με γλοιώδεις επικοινωνιακούς και ανηλεείς κατασταλτικούς μηχανισμούς.
Υπάρχουν παραδείγματα στο παρελθόν από τα οποία μπορούμε να αντλήσουμε πολύτιμες εμπειρίες. Όπως η πρώτη διακλαδική οργανωμένη από τα κάτω απεργία, μια πρωτοβουλία κλαδικών και επιχειρησιακών σωματείων του σκληρού ιδιωτικού τομέα, που έγινε την Πέμπτη 1η Νοέμβρη 2018 μέσα από διαδικασίες βάσης, με αποφάσεις γενικών συνελεύσεων και ως αποτέλεσμα πολύμηνης οριζόντιας διεργασίας συντονισμού τους. Αλλά και αρκετές απόπειρες, ακόμα και αξιοσημείωτοι αγώνες τους τελευταίους μήνες. Ενδεικτικός στην περίπτωσή μας ο σημαντικός ρόλος που αναμένουμε να διαδραματίσει το επόμενο διάστημα η «Δικτύωση εκπαιδευτικών για την ανατροπή της αξιολόγησης» (ediktiosi.blogspot.com, http://www.facebook.com/groups/ediktiosi), η οποία, σε λιγότερο από έναν χρόνο παρέμβασης, έχει συσσωρεύσει ως παρακαταθήκη πλούσια και ουσιαστική δράση.
Αντί επιλόγου, χαρακτηριστικό είναι το χάος που επικράτησε στο ΔΣ πρωτοβάθμιου σωματείου, μετά την επιτυχημένη προσπάθεια να ζωντανέψουν οι από τα κάτω διαδικασίες του, μέσα από τη συλλογή υπογραφών για την πραγματοποίηση Γενικής Συνέλευσης τον περασμένο Δεκέμβρη, σε μια κρίσιμη καμπή της μάχης ενάντια στην αξιολόγηση, την ώρα που η συνδικαλιστική γραφειοκρατία είχε κηρύξει σιωπητήριο, αφήνοντας ξεκρέμαστους τους συναδέλφους, υπονομεύοντας τον αγώνα, βάζοντας πλάτη στις επιδιώξεις του υπουργείου. Δεχτήκαμε πρωτοφανείς προπηλακισμούς, επειδή «δεν αφήναμε το ΔΣ να κάνει τη δουλειά του» (sic!). Εκλεγμένο στέλεχος των ΣΥΝΕΚ κραύγαζε «κόκκινοι φασίστες», ενώ ο πρόεδρος, μέλος του ΠΑΜΕ εκπαιδευτικών, μας επέπληττε σε έντονο ύφος, κατηγορώντας μας ότι… «θέλουμε μια συνέλευση τον μήνα» -χρειάστηκαν, η αλήθεια είναι, αρκετά δευτερόλεπτα για να μεταβολίσουμε τη «μομφή»- και ότι με αυτά που κάνουμε… ευτελίζουμε τη λειτουργία του συνδικάτου!!!
Γιάννης Δάσκαλος
Δυσήνιος Ίππος 