To Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανέτρεψε μετά από 50 χρόνια τη συνταγματική απόφαση Roe v Wade, κρίνοντας ότι δεν υπάρχει πλέον ομοσπονδιακό δικαίωμα για άμβλωση. Η απόφαση αλλάζει τα δικαιώματα των αμβλώσεων στην Αμερική, με κάποιες πολιτείες πλέον να μπορούν να απαγορεύσουν τη διαδικασία. Δεκατρείς πολιτείες έχουν ήδη ψηφίσει τους λεγόμενους «εκτελεστικούς νόμους» που θα θέσουν αυτόματα εκτός νόμου την άμβλωση μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ορισμένες άλλες είναι πιθανό να προχωρήσουν ταχέως σε νέους περιορισμούς, ενώ το Μιζούρι έγινε η πρώτη πολιτεία της χώρας που τερματίζει εντελώς τις αμβλώσεις. Συνολικά, η πρόσβαση στις αμβλώσεις αναμένεται να διακοπεί για περίπου 36 εκατομμύρια γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Τελευταία, έχει ανοίξει η συζήτηση για το (αυτονόητο) δικαίωμα των γυναικών στην επιλογή της μητρότητας και δε μοιάζει να είναι τυχαίο ούτε και να έρχεται σαν κεραυνός εν αιθρία. Τον περασμένο Σεπτέμβρη είδαμε μαζικές και μαχητικές κινητοποιήσεις στο Μεξικό καθώς οι αμβλώσεις επιτρέπονται μόνο στην πόλη του Μεξικό και στην Οαχάκα. Οι γυναίκες διεκδίκησαν μαχητικά ασφαλείς, ελεύθερες και νόμιμες εκτρώσεις. Δηλώναν πως «ο αγώνας θα συνεχιστεί μέχρι να γίνει νόμιμη η έκτρωση σε όλο το Μεξικό & τη Λατινική Αμερική»! Χιλιάδες χιλιόμετρα πιο πέρα, σε μια άλλη γωνιά της γης, στην Πολωνία, το κράτος στις 23/10/2021 κηρύσσει αντισυνταγματικό τον νόμο για τις αμβλώσεις απαγορεύοντάς τες με αυτό τον τρόπο. Το ίδιο βράδυ, κόντρα στις απαγορεύσεις διαδηλώσεων με πρόσχημα την πανδημία του κορωνοιού, πλήθος διαδηλωτών και διαδηλωτριών κατέβηκε στον δρόμο για να αντιδράσει στην απόφαση που επιχειρεί να καθυποτάξει τη γυναίκα και το δικαίωμά της στην αυτοδιάθεση του σώματός. Τις επόμενες μέρες ακολούθησαν διαδηλώσεις και συγκρούσεις με την αστυνομία. Την Παρασκευή 24/10 αναρχικές γυναίκες στο Πόζναν καταλαμβάνουν συμβολικά ένα παλιό νοσοκομείο και το ονομάζουν «κλινική αμβλώσεων». Το κράτος προχώρησε σε σπάσιμο της κατάληψης και πλήθος συλλήψεων. Tην Παρασκευή 30 Οκτώβρη πολλές χιλιάδες διαδηλωτριών και διαδηλωτών κατέκλεισαν τους δρόμους της Βαρσοβίας, της Κρακοβίας, του Κατοβίτσε και άλλων πολωνικών πόλεων. Ενώ επιστρατεύτηκαν Πολωνοί νεοναζί στο πλευρό της κρατικής καταστολής για να καταστείλουν κάθε εξεγερμένη φωνή υπέρ της γυναικείας αυτοδιάθεσης, κάτι που δεν (θα έπρεπε να) μας προκαλεί εντύπωση.
Όλα αυτά έρχονται σε μια περίοδο που ή έμφυλη βία έχει ενταθεί και συνεχίζει να εντείνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Σε μια περίοδο που οι έμφυλες διακρίσεις είναι πολύ φανερές στο δημόσιο πεδίο και πριμοδοτούνται από την κυριαρχία. Στις σύγχρονες κρατικές-καπιταλιστικές κοινωνίες, οι ιεραρχικά δομημένες σχέσεις που εκ των πραγμάτων παράγουν η ανισότητα και η ανελευθερία, διαχωρίζουν τους ανθρώπους με βάση την ταξική τους θέση, την εθνική καταγωγή, το χρώμα του δέρματος, το φύλο, τη σεξουαλική προτίμηση.
Η ένταση της έμφυλης βίας και της διάχυσης της πατριαρχίας δεν έρχεται από μόνη της. Όσο βαθαίνει ο σύγχρονος ολοκληρωτισμός και η επίθεση των κυρίαρχων απέναντι στην κοινωνία οξύνεται, η διάχυση από τα πάνω και η αναπαραγωγή μέσα στο κοινωνικό πεδίο των ιεραρχικά δομημένων σχέσεων, των διαχωρισμών και των ανισοτήτων γίνεται με ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Αυτή η συνθήκη διαμορφώνει ένα ασφυκτικό πλαίσιο στην φιλία, τον έρωτα, το σεξ, την αυτοδιάθεση του σώματος, την οικογένεια και την ανατροφή των παιδιών.
Ταυτόχρονα, η ένταση της έμφυλης βίας αλλά και του κοινωνικού κανιβαλισμού συνολικά, η συγκάλυψη από το κράτος και τους θεσμούς του σε παγκόσμιο επίπεδο περιστατικών έμφυλης βίας έχει μετατρέψει σε κανονικότητα τις γυναικοκτονίες, την υποτίμηση της ζωής μιας γυναίκας κ.ο.κ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι δηλώσεις Μπαλάσκα για τους γυναικοκτόνους το προηγούμενο διάστημα, οι δηλώσεις Λατινοπούλου για διάφορα ζητήματα που αφορούν το γυναικείο σώμα, το άρθρο στην εφημερίδα «Τα Νέα» που τοποθετούσε ως σκέψη πολλών αντρών το να πετάξεις τη γυναίκα σου από τα βράχια, οι ομολογίες των γυναικοκτόνων οι οποίοι παρουσιάζουν ως λογική την πράξη τους και άλλα πολλά που φαίνεται πια να έχουν χώρο-αν και με αντιδράσεις ακόμα- στο δημόσιο λόγο.
Δεν πρέπει να μας προκαλεί εντύπωση, λοιπόν, που κάτι τέτοιο επανέρχεται στο τραπέζι των μεταρρυθμίσεων σε ορισμένες χώρες και σε άλλες τοποθετείται στο δημόσιο λόγο. Άλλωστε, δεν είναι μακριά ο Μάρτης του 2021 όταν, και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατατέθηκε ψήφισμα που αναφέρει ότι η ανθρώπινη ζωή ενός παιδιού «πρέπει πάντα να προστατεύεται, ξεκινώντας από τη στιγμή της σύλληψης», το οποίο και καταψηφίστηκε μεν ωστόσο φαίνεται να υπάρχει το δημόσιο εκείνο πεδίο που δίνει τη δυνατότητα (έστω και) τοποθέτησης αυτονόητων ζητημάτων αυτοδιάθεσης του σώματος και της ζωής μας. Κάτι που δεν είναι ξεκομμένο από την ένταση της έμφυλης βίας και των έμφυλων διαχωρισμών αφού όλα αυτά επιδιώκουν να υπενθυμίσουν την «κατωτερότητα» της γυναίκας και πως η γυναίκα πάντα θα διαφοροποιείται και θα καταπιέζεται περαιτέρω εξαιτίας και μόνο της γυναικείας της φύσης.
«Η μητρότητα αποτελεί το χρυσό μύθο της κοινωνίας. Αναφέρεται σε μια υπεράνθρωπη γυναίκα που μπορεί να ζήσει τη ζωή της δίχως να ανατρέχει στο παρελθόν, αναρωτόμενη αν θα μπορεί να είναι πραγματικά ολοκληρωμένη ή ικανοποιημένη μόνο με καλές σχέσεις, μια ικανοποιητική δουλειά κι οτιδήποτε άλλο επιθυμεί, δίχως να αποκτήσει παιδί
Γιατί συμβαίνει αυτό; Εξαιτίας της θεμελιακής εκείνης υπόθεσης, που κρύβεται πίσω από οτιδήποτε αναφέρεται στις γυναίκες, ότι ο αληθινός προορισμός της γυναίκας στη ζωή και το αποκορύφωμα της εκπλήρωσής της είναι η μητρότητα».
Λη Κομέρ, Ο μύθος της μητρότητας
Ειδικά, όμως, ο έλεγχος των γεννήσεων που επιχειρείται με την απαγόρευση ή περιορισμό των εκτρώσεων ενέχει και άλλα νοήματα εκτός της επιβολής έμφυλων διαχωρισμών στην εργατική τάξη, της καθυπόταξης των γυναικών εντός αυτής και μιας γενικής προσπάθειας ελέγχου στα σώματα και τις ζωές όλων και δη των γυναικών.
«Ο καπιταλισμός χρειάζεται έναν μεγάλο πληθυσμό εργατών, που θα στελεχώνει τις επιχειρήσεις, τα εργοστάσια και τις βιοτεχνίες, με σκοπό την αύξηση των κερδών του. Ο μιλιταρισμός επίσης, έχει ανάγκη από τις μεγάλες ανθρώπινες μάζες γιατί αυτές αποτελούν το αναλώσιμο υλικό στα χαρακώματα και στα πεδία μάχης. Έτσι η καπιταλιστική πουριτανική κοινωνία, με το φαρισαϊσμό που τη διακρίνει, καταδικάζει το αίτημα της αντισύλληψης σαν ανήθικο και προωθεί στην κοινωνία το πρότυπο της πολύτεκνης οικογένειας (Goldman, 2000). Για τη Goldman, το κίνημα απαίτησης ελέγχου γεννήσεων «στοχεύει στη γυναικεία απελευθέρωση από το φοβερό ζυγό και τη δουλεία της αναγκαστικής εγκυμοσύνης, απαιτεί το δικαίωμα του κάθε παιδιού να γεννιέται και να μεγαλώνει σε ευνοϊκές συνθήκες και ανοίγει το δρόμο για μια νέα εποχή ελεύθερης μητρότητας. Η προσφορά του είναι τόσο σημαντική, ώστε μπορεί να αψηφά κάθε συνταγματικό νόμο και να συνεχίζει ακάθεκτο τη δράση του» (Goldman, 2000: 140).»
«Emma Goldman: Πρώιμες φεμινιστικές ιδέες στο αμερικάνικο αναρχικό κίνημα του 20ού αιώνα», Ευάγγελος Παπαγεωργίου
Φυσικά και η απαγόρευση ή ο ορισμός όρων για τη δυνατότητα άμβλωσης διαχρονικά επιχειρεί αφενός να εγκλωβίσει τις γυναίκες στον ρόλο των αναπαραγωγών και αφετέρου να παράγει εργατικό και στρατιωτικό δυναμικό για τις ανάγκες του καπιταλιστικού κόσμου. Αφενός, λοιπόν, η στόχευση είναι ιδεολογική: να επαναφέρει το πρότυπο της γυναίκας-αναπαραγωγού, της γυναίκας-μητέρας ως τον μόνο αποδεκτό προορισμό για μια γυναίκα. Αυτό, φυσικά έχει πολλές προεκτάσεις, καθώς ορίζει μια προδιαγεγραμμένη ζωή για τις γυναίκες, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ή τέρψης και άρα τις τοποθετεί σε ανθρώπους δεύτερης κατηγορίας. Από την άλλη, ικανοποιεί και τους πιθανούς μελλοντικούς κινδύνους έλλειψης εργατικού και στρατιωτικού δυναμικού σε περιόδους κρίσης, που ως φαίνεται όλο και θα βαθαίνει και στα δύο πεδία, που ούτως ή άλλως είναι άρρηκτα συνδεδεμένα.
«οι γυναίκες δε χρειάζεται να κρατάνε πάντα το στόμα τους κλειστό και τα πόδια τους ανοιχτά»
Emma Goldman, 1915
Ό, τι μας έχει δοθεί, μας έχει δοθεί γιατί ο φαινομενικός προοδευτισμός, που έχει επικρατήσει τα προηγούμενα χρόνια, εξυπηρετεί τη διαχείριση των από τα κάτω. Άλλωστε, μέσα στα χρόνια έχουν δοθεί πολλοί και μαχητικοί αγώνες γυναικών για την απαλλαγή από τα δεσμά τους, αγώνες που δεν θα μπορούσαν να τερματίσουν αν η κυριαρχία δεν έδινε δικαιώματα και δυνατότητες στις καταπιεσμένες σε όλα τα επίπεδα γυναίκες της κοινωνικής πλειοψηφίας. Αγώνες, που άλλαξαν τον ρου της Ιστορίας, όπως-πιθανά- ήταν προδιαγεγραμμένος για εμάς.
Μόνος δρόμος, λοιπόν, είναι η οργάνωση των γυναικών και ο μαχητικός αγώνας ενάντια σε όποιον επιχειρεί να επιβληθεί πάνω μας, να μας αφαιρέσει τα κεκτημένα που κάποιοι άλλοι πριν από εμάς κέρδισαν με το αίμα τους. Μόνος δρόμος η επιμονή να κραυγάζουμε απέναντι σε καθετί εξουσιαστικό, να οργανώνουμε τον αγώνα της εργατικής τάξης μέχρι την οριστική απαλλαγή από τα δεσμά της.
Σε έναν κόσμο που δεν μας χωράει να οργανωθούμε για να χτίσουμε συλλογικά τον κόσμο που θα χωρέσει όλους τους κόσμους…
Η μάχη ενάντια στην κατάργηση των αμβλώσεων, η μάχη ενάντια στη δυνατότητα καθορισμού της ζωής μας από το κράτος, η μάχη ενάντια στην πατριαρχία στην Αμερική δίνεται τώρα με χιλιάδες κόσμο στους δρόμους. Μένει να στηρίξουμε τον αγώνα των γυναικών που αγωνίζονται εκεί, να στείλουμε σινιάλο αλληλεγγύης για να τις ενισχύσουμε να στήσουν σημαντικά οδοφράγματα στην επέλαση του σύγχρονου ολοκληρωτισμού στις ζωές και στα σώματά μας που την βιώνουμε το ίδιο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.
Μαρία Μ.
Δυσήνιος Ίππος 