«Η παρατεταμένη κηδεμόνευση της δράσης και της σκέψης μας, μας έχει κάνει αδύναμους και ανεύθυνους…Όταν αισθανόμαστε αδύναμοι, αναζητούμε τη σωτηρία στη δύναμη ενός άλλου· όταν είμαστε φοβισμένοι και δεν τολμάμε να κουνήσουμε τα χέρια μας για να σφυρηλατήσουμε τη μοίρα μας, τότε την εμπιστευόμαστε στα χέρια ενός άλλου».
Ρούντολφ Ρόκερ
Στις 18 Μαΐου επιστρέφουν μετά από τρία χρόνια, λόγω πανδημίας, οι φοιτητικές εκλογές, οι οποίες θα αναδείξουν τα νέα Διοικητικά Συμβούλια στις σχολές. Εδώ και αρκετές ημέρες, οι πολιτικές δυνάμεις και οι παρατάξεις που δραστηριοποιούνται μέσα στις σχολές έχουν ξεκινήσει μια προεκλογική εκστρατεία μέσω της οποίας στοχεύουν να πείσουν τον κάθε φοιτητή και την κάθε φοιτήτρια να ψηφίσουν την εκάστοτε παράταξη και να της δώσουν όσο το δυνατόν περισσότερες έδρες στα νέα Δ.Σ που θα προκύψουν.
Γιατί λέμε όχι στις φοιτητικές εκλογές και τα Δ.Σ;
Για εμάς είναι ξεκάθαρο ότι οι φοιτητικές εκλογές και κατ’ επέκταση τα Δ.Σ σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να είναι όπλα στα χέρια των φοιτητών. Όσο και αν η συγκεκριμένη διαδικασία δίνει μια ψεύτικη και επιφανειακή επίγευση συμμετοχής των φοιτητών στην πολιτική ζωή, η πραγματικότητα είναι πως οι φοιτητικές εκλογές οδηγούν στην περαιτέρω αποσυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων, καθώς προωθούν ένα αναθετικό και κάθετο μοντέλο διαχείρισης των ζητημάτων, σύμφωνα με το οποίο τους αγώνες μέσα στα πανεπιστήμια δεν χρειάζεται να τους δώσουν οι ίδιοι οι φοιτητές μέσα από τις συνελεύσεις και τη μαζική συμμετοχή τους, αλλά αντίθετα οι αγώνες εναποτίθενται στα χέρια λίγων και «ειδικών». Έτσι, καλλιεργείται μια αντίληψη σύμφωνα με την οποία ο φοιτητής δεν χρειάζεται να παρεμβαίνει ενεργά και να δραστηριοποιείται στον φοιτητικό του σύλλογο και τις γενικές συνελεύσεις, αλλά αντίθετα αρκεί να ψηφίζει μια φορά τον χρόνο τους εκπροσώπους τους. Τα Δ.Σ έχουν έναν παρασιτικό ρόλο και λειτουργούν εις βάρος των φοιτητών, καθώς δεν μπορούν να δημιουργήσουν μαχητικούς αγώνες που μπλοκάρουν τα σχέδια του κράτους και του κεφαλαίου ενώ ταυτόχρονα αποπροσανατολίζουν τους φοιτητές, μεταφέροντας τους αγώνες σε ένα πεδίο στο οποίο οι ίδιοι δεν έχουν κάποιον ουσιαστικό ρόλο και τους αφαιρεί τη μόνη πηγή δύναμης τους, που δε βρίσκεται παρά στην ίδια τους τη συλλογική και καθημερινή δράση μέσα και έξω από τις σχολές. Ταυτόχρονα, οι φοιτητικές εκλογές εξοικειώνουν τους φοιτητές με το μοντέλο του κοινοβουλευτισμού και δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι είναι δυνατό να διαχειριστούμε εμείς οι ίδιοι με καλύτερους όρους την υφιστάμενη τάξη πραγμάτων, κάτι το οποίο παραγνωρίζει πως η εκμετάλλευση και η καταπίεση θα υφίστανται όσο ζούμε μέσα στο κρατικό-καπιταλιστικό οικοδόμημα και θα παρέλθουν μόνο με το γκρέμισμα αυτού.
Αν κοιτάξουμε την ιστορία των φοιτητικών αγώνων, τότε καταλήγουμε εύκολα στο συμπέρασμα πως τα Δ.Σ ποτέ δεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο και δεν έβαλαν φραγμό στα σχέδια των κυρίαρχων. Από τους φοιτητικούς αγώνες των περασμένων δεκαετιών μέχρι τους πρόσφατους αγώνες ενάντια στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση και τον νόμο Κ-Χ, μοναδικό εμπόδιο αποτέλεσαν οι μαζικές γενικές συνελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων, οι αγωνιστικές πρωτοβουλίες φοιτητών, οι μαχητικές διαδηλώσεις, οι καταλήψεις και άλλες μορφές αγώνα που προέκυπταν πάντα από τη βάση και πολλές φορές κόντρα στις απόψεις των «ειδικών» που βρίσκονται στα διοικητικά συμβούλια. Η περίοδος των τελευταίων τριών χρόνων αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδυναμίας των Δ.Σ να παράξουν αγώνες. Τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ολοκληρωτική εκπαιδευτική αναδιάρθρωση η οποία έρχεται να αλλάξει ριζικά το τοπίο στα πανεπιστήμια. Η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, η είσοδος των μπάτσων στις σχολές (που σύμφωνα με καθεστωτικές πηγές αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 17 Μαΐου), η ελάχιστη βάση εισαγωγής, η ιδιωτικοποίηση της σίτισης, οι διαγραφές φοιτητών και μια σειρά από άλλες αντιδραστικές διατάξεις συνιστούν τον πυρήνα αυτής της αναδιάρθρωσης, η οποία στοχεύει αφενός στο τσάκισμα κάθε φωνής αντίστασης και αγώνα μέσα στα πανεπιστήμια και αφετέρου στην ολοένα μεγαλύτερη σύνδεση του πανεπιστημίου με τις επιχειρήσεις και τις ανάγκες της αγοράς και του κεφαλαίου. Καθ’ όλο αυτό το διάστημα, τόσο όταν οι σχολές ήταν ανοικτές όσο και όταν ήταν κλειστές εξαιτίας της εγκληματικής κρατικής διαχείρισης της πανδημίας, καμία φοιτητική «πρωτοπορία», κανένα Δ.Σ δεν κατάφερε να αναχαιτίσει την επίθεση που δεχόμαστε. Αυτό έγινε μόνο όταν οι ίδιοι οι φοιτητές πήραν την κατάσταση στα χέρια τους και έλαβαν αποφάσεις αγώνα μέσω οριζόντιων διαδικασιών. Μέσα από όλα αυτά γίνεται εύκολα κατανοητός ο άχρηστος και παρασιτικός ρόλος των Δ.Σ και των φοιτητικών εκλογών.
Αντί για εκλογές – Γενικές Συνελεύσεις και συλλογικοί, οργανωμένοι – στη βάση – αγώνες.
Είναι προφανές για εμάς, πως η αποχή από τις εκλογές και η αντίθεση προς τα Δ.Σ δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να πηγάζει από μια απολίτικη αντίληψη που θεωρεί πως δεν έχει νόημα να αγωνιζόμαστε μέσα στις σχολές ή από μια αντιδραστική θέση που θεωρεί τα πανεπιστήμια ως χώρους στους οποίους δεν θα πρέπει να λαμβάνει χώρα πολιτική συζήτηση και ζύμωση. Η αποχή από τις εκλογές θα πρέπει να είναι συνειδητή· να αποτελεί το σημείο εκείνο όπου όλο και περισσότερος κόσμος συνειδητοποιεί πως κανένας δεν πρόκειται να μας λύσει τα προβλήματα παρά μόνο εμείς οι ίδιοι μέσα από τους αγώνες μας, κάτι που συμβαδίζει με την ελευθεριακή αρχή ότι «η απελευθέρωση της τάξης μας ή θα είναι έργο της ίδιας ή δε θα υπάρξει ποτέ». Κόντρα στις εκλογές και το κυνήγι των ψήφων εμείς αντιτάσσουμε τις γενικές συνελεύσεις του κάθε τμήματος ως το κυρίαρχο όργανο λήψης αποφάσεων του φοιτητικού συλλόγου. Κόντρα σε μια διαταξική θεώρηση των φοιτητικών αγώνων και στην λογική των αγώνων χαμηλής έντασης, παλεύουμε για φοιτητικούς συλλόγους με ταξικό προσανατολισμό, που θα απομονώνουν και θα βάζουν στο στόχαστρο τις αντιδραστικές φοιτητικές δυνάμεις που εκφράζουν τα συμφέροντα του κράτους και του κεφαλαίου. Συλλόγους που δεν θα μιλάνε γενικά και αόριστα για ενιαία φοιτητικά συμφέροντα, αλλά θα στρατεύονται με τον κόσμο της εργασίας και της πληττόμενης κοινωνικής βάσης και θα χρησιμοποιούν κάθε μέσο που έχουν στη διάθεσή τους με κυρίαρχα αυτά της κατάληψης και των μαχητικών διαδηλώσεων. Κόντρα στον γραφειοκρατικό συνδικαλισμό που εναποθέτει τους αγώνες στα χέρια μιας πεφωτισμένης πρωτοπορίας, προτάσσουμε τον ακηδεμόνευτο φοιτητικό συνδικαλισμό, τους αγώνες που οργανώνονται οριζόντια μέσα από τις συλλογικές μας διαδικασίες.
Πως αντιλαμβανόμαστε εμείς τις Γενικές Συνελεύσεις;
Με βάση όλα τα παραπάνω, θεωρούμε πως θα πρέπει να αλλάξει ριζικά και ο χαρακτήρας των γενικών συνελεύσεων. Σήμερα, οι συνελεύσεις είναι απαξιωμένες, αφενός γιατί έχει ριζώσει η κουλτούρα της ανάθεσης μέσω των Δ.Σ και αφετέρου γιατί στο μυαλό των περισσότερων φοιτητών και φοιτητριών οι συνελεύσεις αποτελούν απλά ένα πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των διαφόρων πολιτικών δυνάμεων των συλλόγων. Για εμάς, οι γενικές συνελεύσεις, όντας το βασικό αποφασιστικό όργανο του συλλόγου, θα πρέπει να είναι ζωντανές διαδικασίες, όπου ο κάθε ένας και η κάθε μια θα μπορεί να εκφράζει τη γνώμη του και δεν θα είναι απλά παρατηρητής της διαδικασίας. Προκειμένου όμως να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, είναι αναγκαίο να αγωνιστούμε για την διαμόρφωση μιας διαφορετικής αντίληψης μέσα στις σχολές μας· μιας αντίληψης που θα βάζει μπροστά την ταξική συνείδηση, θα καλλιεργεί τις αξίες της συντροφικότητας, της αλληλεγγύης και του αγώνα και θα μετατρέπει τους φοιτητές σε ενεργά υποκείμενα της ιστορίας και όχι σε παθητικούς αποδέκτες των καταστάσεων.
Ενάντια λοιπόν, στις φοιτητικές εκλογές και τα Δ.Σ, ενάντια στην ανάθεση και την υποταγή στις αποφάσεις των λίγων «ειδικών», ενάντια στον γραφειοκρατικό συνδικαλισμό, εμείς έχουμε να αντιτάξουμε τον ακηδεμόνευτο, ταξικό φοιτητικό συνδικαλισμό, τους οργανωμένους – στη βάση- φοιτητικούς αγώνες, τις γενικές συνελεύσεις, τους κοινούς αγώνες των φοιτητών, των μαθητών, των εργαζομένων και όλων των ανθρώπων της τάξης μας. Είναι πιο αναγκαίο από ποτέ να κάνουμε τον συνδικαλισμό ξανά επικίνδυνο, δίνοντας καθημερινά μάχη μέσα στις σχολές, δημιουργώντας ένα φοιτητικό κίνημα που θα έρχεται σε ρήξη με το κράτος και το κεφάλαιο, θα υψώνει αναχώματα στην επίθεση που δεχόμαστε και, συνειδητοποιώντας την δύναμή του, θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των αγώνων. Και αυτό το κίνημα δεν μπορεί παρά να είναι ταξικό, οριζόντιο και μαχητικό, να βασίζεται δηλαδή, στις ελευθεριακές αρχές και μεθόδους δράσης.
ΚΑΜΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΤΑ Δ.Σ – ΜΟΝΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΟΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΙ, ΣΤΗ ΒΑΣΗ, ΑΓΩΝΕΣ
ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ – ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΓΩΝΑΣ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΧΟΛΕΣ
ΟΥΤΕ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΜΑΣ
ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΚΗΔΕΜΟΝΕΥΤΟ, ΤΑΞΙΚΟ, ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ, ΑΝΤΙΚΡΑΤΙΚΟ
Ελευθεριακό Σχήμα Πανεπιστημίου Πατρών
Μάιος 2022
Δυσήνιος Ίππος 