Απογευματινά χειρουργεία επί πληρωμή, έγκριση από ιδιώτη γιατρό ή ακόμα και από τον διοικητή του νοσοκομείου προκειμένου να εισαχθεί ένας ασθενής στο νοσοκομείο, συγχωνεύσεις και κλείσιμο νοσοκομειακών μονάδων, ΣΔΙΤ, ιδιωτικοποίηση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, εργαζόμενοι με μηδαμινά εργασιακά δικαιώματα, διάλυση του ΕΟΠΥΥ. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις αλλαγές που έχουν έρθει το τελευταίο διάστημα και συνθέτουν το «Νέο Ε.Σ.Υ», για το οποίο γίνεται τόσος λόγος. Οι αλλαγές αυτές δεν έρχονται ως κεραυνός εν αιθρία αλλά εντάσσονται στο συνολικότερο σχέδιο κράτους και κεφαλαίου για τη διάλυση κάθε έννοιας δημόσιας πρόσβασης στην υγεία και την μετατροπή της σε προνόμιο των λίγων προνομιούχων. Το σχέδιο αυτό δεν είναι καινούργιο. Ιδιαίτερα από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και μετά έχουμε γίνει μάρτυρες της υποβάθμισης του Ε.Σ.Υ, μια υποβάθμιση η οποία έγινε πιο έκδηλη από ποτέ κατά την περίοδο της πανδημίας (η οποία σήμερα παρουσιάζει μερική έξαρση), όταν το κράτος αρνήθηκε να ενισχύσει το δημόσιο σύστημα υγείας, οδηγώντας στον θάνατο δεκάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά μερικά από τα βασικά σημεία του εν λόγω σχεδίου.
Αξιολογήσεις, συγχωνεύσεις και κλείσιμο δομών υγείας
Ένα από τα βασικά σημεία του «Νέου Ε.Σ.Υ» αφορά την αξιολόγηση των νοσοκομειακών μονάδων. Όσο και αν οι κυρίαρχοι ισχυρίζονται ότι με αυτόν τον τρόπο θα δοθεί η δυνατότητα να αναβαθμιστούν οι νοσοκομειακές υπηρεσίες, η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Στην πραγματικότητα, η αξιολόγηση των νοσοκομείων δεν έχει άλλον στόχο από την συγχώνευση και το κλείσιμο όσων εξ αυτών αξιολογηθούν αρνητικά, με το μεγαλύτερο τίμημα όπως είναι προφανές να το πληρώνουν οι δομές της περιφέρειας, πολλές εκ των οποίων βρίσκονται σε τραγική κατάσταση εξαιτίας της διαχρονικής αδιαφορίας του κράτους για την στελέχωσή τους. Το ζήτημα του κλεισίματος νοσοκομείων δεν το ακούμε για πρώτη φορά· νωπές είναι ακόμα οι μνήμες από το κλείσιμο δεκάδων νοσοκομειακών μονάδων κατά την περίοδο των μνημονίων, αλλά και από τις δηλώσεις του Υπουργού Υγείας πριν από μερικούς μήνες μέσω των οποίων προανήγγειλε τη συγχώνευση όσων δομών υγείας βρίσκονται σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Φυσικά, το κλείσιμο δομών υγείας θα έχει αντίκτυπο και στις θέσεις εργασίας των υγειονομικών, κάτι που θα οδηγήσει σε μαζικές απολύσεις και στην ανεργία.
Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)
Μια ακόμα κεντρική επιδίωξη του κράτους είναι η επέκταση των Συμπράξεων Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Ο όρος αυτός δεν σημαίνει τίποτα άλλο από την παράδοση της δημόσιας υγείας στους ιδιώτες, από την μερική, δηλαδή, ιδιωτικοποίηση του Ε.Σ.Υ. Οι ΣΔΙΤ επεκτείνονται σε κάθε πτυχή της λειτουργίας των νοσοκομείων, από την είσοδο ιδιωτών γιατρών στα δημόσια νοσοκομεία με καθεστώς μερικής απασχόλησης προκειμένου να μην γίνουν προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, μέχρι την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών καθαρισμού, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό σήμερα, καθώς αυτές τις μέρες αναμένεται να απολυθούν εκατοντάδες εργαζόμενες στην καθαριότητα, των οποίων οι συμβάσεις λήγουν και δεν πρόκειται να ανανεωθούν από τις ιδιωτικές εταιρίες.
Προκειμένου να αντιληφθούμε την επίθεση που δέχεται η δημόσια υγεία μέσω των ΣΔΙΤ, αρκεί να κοιτάξουμε την κατάσταση που διαμορφώνεται στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ). Σύμφωνα με προ μηνών δηλώσεις του Υπουργού Υγείας, η πρωτοβάθμια περίθαλψη θα αντικατασταθεί από ένα σύμπλεγμα ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων, στα οποία θα είναι αναγκασμένος να απευθυνθεί ο ασθενής προκειμένου να παραπεμφθεί σε κάποια άλλη δημόσια δομή. Σαν να μην έφτανε αυτό, τις τελευταίες ημέρες ανακοινώθηκε πως προκειμένου να εισαχθεί ένας ασθενής στο νοσοκομείο θα πρέπει προηγουμένως να έχει εξεταστεί και να έχει πάρει την έγκριση από έναν ιδιώτη γιατρό. Είναι προφανές ότι οι κινήσεις αυτές εξυπηρετούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου στον χώρο της υγείας και βάζουν επιπλέον εμπόδια στην πρόσβαση στην υγεία για όσους ανήκουν στον πάτο της κοινωνικής πυραμίδας.
Χειρουργεία επί πληρωμή
Πριν από μερικές ημέρες η αναπληρώτρια υπουργός υγείας Μίνα Γκάγκα, προέβη σε μια σειρά δηλώσεων οι οποίες απεικονίζουν με τον καλύτερο τρόπο το σύστημα υγείας που φαντασιώνονται οι κυρίαρχες τάξεις. Αφού δικαιολόγησε και νομιμοποίησε εμμέσως τα «φακελάκια», στη συνέχεια ανακοίνωσε ότι θα δοθεί η δυνατότητα διενέργειας απογευματινών χειρουργείων επί πληρωμή εντός των δημόσιων νοσοκομείων. Αυτό έρχεται σε μια στιγμή που η πλειοψηφία των χειρουργείων ακυρώνονται, εξαιτίας της τραγικής αδιαφορίας του κράτους για την ενίσχυση το Ε.Σ.Υ καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, κάτι που έχει δημιουργήσει ατέλειωτες αναμονές στις λίστες χειρουργείων. Μέσα σε αυτή τη συνθήκη, η δυνατότητα διενέργειας χειρουργείων επί πληρωμή, στην πραγματικότητα εξαναγκάζει χιλιάδες ασθενείς να μπουν στο δίλλημα να πληρώσουν ή να πεθάνουν, το οποίο για ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας ισοδυναμεί με θανατική καταδίκη.
Τσάκισμα των εργασιακών συνθηκών των υγειονομικών
Μέσα σε όλη αυτή την συνθήκη, δεν μπορούμε να μην κάνουμε μια αναφορά και στις αλλαγές που αφορούν την εκπαίδευση και τις συνθήκες εργασίας των γιατρών. Από το καλοκαίρι και μετά, το κράτος έχει φέρει τουλάχιστον τρία νομοσχέδια, τα οποία αφενός προσαρμόζουν τον αριθμό των γιατρών που θα τελειώνουν την ειδικότητα στις ανάγκες του συστήματος, που δεν είναι άλλες από τις ανάγκες του κεφαλαίου, και αφετέρου μετατρέπουν τους νέους γιατρούς σε παιδιά για όλες τις δουλειές, καθώς καλούνται να εργαστούν για ένα διάστημα ως πρακτικάριοι, με ελάχιστα εργασιακά δικαιώματα, προκειμένου να καλύψουν τα χιλιάδες κενά και να μην προχωρήσει το κράτος στις αναγκαίες προσλήψεις.
Αγώνας ενάντια στην διάλυση του Ε.Σ.Υ, αγώνας για την προστασία της ζωής και την οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας
Όπως συμπεραίνουμε από τα παραπάνω, το «Νέο Ε.Σ.Υ» είναι στην πραγματικότητα ένας όρος που χρησιμοποιεί το κράτος για να σηματοδοτήσει την διάλυση της δημόσιας-δωρεάν υγείας και την μετατροπή της υγείας σε εμπόρευμα που θα λειτουργεί με βάση τους νόμους της αγοράς. Η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί παρά να συνδέεται άμεσα με την συνολική επίθεση που έχει εξαπολύσει το κράτος και το κεφάλαιο σε βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας· μιας επίθεσης που εκτείνεται σε κάθε πεδίο της ζωής, από την υγεία και την εκπαίδευση, μέχρι την εργασία, την ακρίβεια και τον πόλεμο. Μπροστά σε αυτή τη συνθήκη, είναι πιο αναγκαίο ποτέ εμείς, οι από-τα-κάτω αυτής της κοινωνίας, να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας και να θυμηθούμε πως τίποτα ποτέ δεν μας χαρίστηκε αλλά όλα κερδήθηκαν με αγώνες. Μαζί με τους εργαζομένους και όλη την αγωνιζόμενη κοινωνία, να βρεθούμε στους δρόμους για να υπερασπιστούμε τις ανάγκες και τα κεκτημένα μας, μπλοκάροντας την ιδιωτικοποίηση της υγείας και απαιτώντας δημόσια-δωρεάν υγεία για όλους και όλες.
Ανδρέας Κ.
Δυσήνιος Ίππος 