Τα όνειρα τους τα ‘τρωγε της φτώχιας το σκουλήκι
Τα βράδια μάτια ορθάνοιχτα, η χώρα της ανάγκης
απλώνει το βρωμόχερο, ζητά μπροστά το νοίκι
Κι έρχεται η στιγμή, που λες, να φύγουν κι ό,τι γίνει
κι αν όπως τρέμεις το χαμό σε λυπηθεί το κύμα
στη Λαμπεντούζα βρίσκεσαι, ή και στη Μυτιλήνη
«Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ»,
Θανάσης Παπακωνσταντίνου
Την χρονιά που πέρασε περισσότεροι από 1.500 άνθρωποι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη Μεσόγειο για να ξεφύγουν από τους πολέμους και τη φτώχεια, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Τα τρία ναυάγια που σημειώθηκαν στις 22, 23 και 24 Δεκεμβρίουσε Φολέγανδρο, Αντικύθηρα και Πάρο αντίστοιχα, τα οποία κόστισαν τη ζωή σε περισσότερους από τριάντα πρόσφυγες και μετανάστες, με τους αγνοούμενους να ανέρχονται σε δεκάδες, ήρθαν να προστεθούν στα πολύνεκρα ναυάγια των τελευταίων ετών που λαμβάνουν χώρα σε κάθε σημείο της Μεσογείου.
Λίγες ώρες μετά το ναυάγιο ανοιχτά της Πάρου, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Ν.Μηταράκης δήλωσε με περίσσεια υποκρισία πως «η Ελλάδα θα συνεχίσει να σώζει ζωές στο Αιγαίο»και κατηγόρησε για το ναυάγιο την Τουρκία και τους διακινητές. Η αλήθεια όμως απέχει πολύ από αυτό. Το ελληνικό κράτος όχι απλά δεν ενδιαφέρεται για τη διάσωση των προσφύγων και των μεταναστών, αλλά εργαλειοποιεί το προσφυγικό ζήτημα για να εξυπηρετήσει τα πολιτικά και οικονομικά του συμφέροντα, ανάγει τους πρόσφυγες σε «ασύμμετρη απειλή» και τους εγκληματοποιεί, καλλιεργώντας τον εθνικισμό, ελέγχει τις εισροές και κρατάει τους μετανάστες όμηρους σε καθεστώς παρανομίας έτσι ώστε να λειτουργήσουν ως φτηνό εργατικό δυναμικό για το κεφάλαιο κ.ο.κ. Οι καθημερινές βίαιες επαναπροωθήσεις (τα λεγόμενα pushbacks) που πραγματοποιούν οι ελληνικές αρχές και βάζουν σε κίνδυνο την ζωή χιλιάδων κατατρεγμένων συνανθρώπων μας, ο εγκλεισμός αυτών στα διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης και οι απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούν σε αυτά τα κολαστήρια ανά την επικράτεια, με χαρακτηριστικότερα, ίσως, όλων εκείνα της Μόρια και του Καρά Τεπέ, οι εξευτελιστικοί μισθοί που λαμβάνουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες σε περίπτωση που καταφέρουν να εργαστούν και η εργοδοτική τρομοκρατία που βιώνουν· αυτή είναι η πραγματικότητα που επιφυλάσσει το ελληνικό κράτος και η «πολιτισμένη» Ευρώπη των κλειστών συνόρων στους ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από την εξαθλίωση που βίωναν στον τόπο τους. Ό,τι και να λένε οι διάφοροι κρατικοί αξιωματούχοι, όσο και αν το ελληνικό ή το τουρκικό κράτος ρίχνουν την ευθύνη το ένα στο άλλο, η αλήθεια είναι πως και τα πρόσφατα ναυάγια που κόστισαν τη ζωή σε περισσότερους από τριάντα ανθρώπους δεν αποτελούν τίποτα άλλο παρά κρατικές δολοφονίες.
Οι ένοχοι για το διαρκές έγκλημα σε βάρος των πλέον εξαθλιωμένων κομματιών της κοινωνικής βάσης, των προσφύγων και των μεταναστών, είναι γνωστοί. Είναι αυτοί που επιδίδονται σε διακρατικούς ανταγωνισμούς, είναι αυτοί που διεξάγουν ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολέμους, είναι αυτοί που εκμεταλλεύονται οικονομικά την εργατική τάξη και τους πληβείους, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους προκειμένου να μπορέσουν να ζήσουν, είναι αυτοί που έχουν ανάγκη τον εθνικισμό προκειμένου να μπορέσουν να διαιρέσουν τους καταπιεσμένους και να διατηρήσουν την εξουσία τους. Με λίγα λόγια ο ένοχος δεν είναι άλλος από τα κράτη και το κεφάλαιο, από το υπάρχον σύστημα που θεωρεί τις ζωές των προσφύγων και των μεταναστών ζωές «ανάξιες» να βιωθούν.
Μπροστά σε αυτό το διαρκές έγκλημα που εξελίσσεται δίπλα μας είναι πιο αναγκαίο από ποτέ να μην κλείσουμε τα μάτια και να πάρουμε θέση. Είναι αναγκαίο να μην συνηθίσουμε τον θάνατο των ανθρώπων της τάξης μας και, αντιλαμβανόμενοι την κοινή μας θέση ως κομμάτι των καταπιεσμένων,να απλώσουμε χέρι βοηθείας και να αγωνιστούμε για το γκρέμισμα κάθε φράχτη και κάθε στρατοπέδου συγκέντρωσης, για την κατάργηση των συνόρων μέχρι να μην θεωρείται καμία ζωή «λαθραία», για να μπει φραγμός στις επαναπροωθήσεις που κοστίζουν την ζωή χιλιάδων κολασμένων συνανθρώπων μας. Και για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε ένα κίνημα που θα βάζει στο στόχαστρο τους πραγματικούς ενόχους και θα παλεύει για τη δημιουργία ενός κόσμου στον οποίο δεν θα τρώει κανενός τα όνειρα «της φτώχιας το σκουλήκι», έναν κόσμο όπου κανένας δεν θα αναγκαστεί να πει «θα φύγω κι ό,τι γίνει», έναν κόσμο στον οποίο κανένας δεν θα έχει ανάγκη να τον «λυπηθεί το κύμα», έναν κόσμο, τελικά, που θα χωράει πολλούς, ελεύθερους κόσμους.
Ανδρέας Κ.
Δυσήνιος Ίππος 