Η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, μετά το τελευταίο ξέσπασμα της, αυτό της χρηματοπιστωτικής κρίσης του ‘08, δε δείχνει σημάδια ισορροπίας. Η πανδημία του covid-19 που έπληξε τον πλανήτη όχι μόνο όξυνε τις υπάρχουσες αντιθέσεις άλλα πρόσθεσε και νέα πεδία ανταγωνισμού ανάμεσα στα καπιταλιστικά κέντρα. Η πολυεπίπεδη κρίση, και η προσπάθεια από τα καπιταλιστικά κράτη να δαμάσουν ένα συνεχώς διογκούμενο χρέος, σηματοδοτεί για το πολυεθνικό προλεταριάτο, την ένταση της εκμετάλλευσης και της φτώχειας, την αυταρχικοποίηση στο εσωτερικό των κρατών, την αναβάθμιση της καταστολής των κοινωνικών και ταξικών αντιστάσεων, νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και όξυνση των διακρατικών εντάσεων.
Οι ρυθμοί εξάντλησης των κοιτασμάτων πετρελαίου, η αναζήτηση νέων πηγών ενέργειας και ο ανταγωνισμός στο πεδίο της αγοράς συνθέτουν ένα πλαίσιο ολοένα και πιο οξυμένων ανταγωνισμών. Αυτή η νέα υπό διαμόρφωση κατάσταση όπως είναι λογικό απαιτεί την επαναδιαπραγμάτευση των μέχρι πρότινος γεωπολιτικών ισορροπιών. Ο ανταγωνισμός των δύο κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών πόλων Η.Π.Α./ΝΑΤΟ – Ρωσία/Κίνα, αφορά στον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών, των ενεργειακών και εμπορικών οδών. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να περικυκλώσουν στρατιωτικά τη Ρωσία και την Κίνα, με την τελευταία να αμφισβητεί σήμερα, στο πεδίο της αγοράς, την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ.
Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, ύστερα από τη λεγόμενη “ειρηνευτική συμφωνία” μεταξύ ΗΠΑ και Ταλιμπάν, οι τελευταίοι κατέλαβαν την εξουσία επιβάλλοντας το καθεστώς της τρομοκρατίας και της ακραίας καταπίεσης των γυναικών αλλά και άλλων πληθυσμιακών ομάδων. Το κράτος των ΗΠΑ όμως έχει συνέχεια. Η ανακοίνωση της νέας συμμαχίας (AUKUS) αποτελεί όξυνση της αντιπαράθεσης σε στρατιωτικό επίπεδο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η συμφωνία επικεντρώνεται στην απόσχεση της Κινέζικης επιρροής στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, με ότι αυτό συνεπάγεται, συμπεριλαμβάνοντας την προμήθεια του Αυστραλιανού κράτους με 8 πυρηνοκίνητα υποβρύχια από τις ΗΠΑ. Να σημειωθεί εδώ ότι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες που τροφοδοτούν με ενέργεια τα υποβρύχια χρησιμοποιούν ουράνιο εμπλουτισμένο στον ίδιο βαθμό που απαιτείται για τη δημιουργία πυρηνικών όπλων.
Στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής, το κράτος των ΗΠΑ αυξάνει διαρκώς την παρουσία του μέσω του ΝΑΤΟ, του οποίου οι βάσεις πληθαίνουν, αλλά και μέσω του άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-(Αιγύπτου), υπό την αιγίδα των ΗΠΑ και με την Γαλλία να έχει επίσης σημαντικό βαθμό εμπλοκής. Αφορμή, η κοστοβόρα ενεργειακή συμφωνία του αγωγού East-Med, που αν τελικά προχωρήσει θα μεταφέρει φυσικό αέριο στην νότιο-ανατολική Ευρώπη, ώστε να αυτονομηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία που σήμερα καλύπτει το 35% των ενεργειακών της αναγκών.
Στις 14 Οκτώβρη ο υπουργός εξωτερικών Ν. Δένδιας θα μεταβεί στις ΗΠΑ για την υπογραφή της “Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας” (MDCA). Αρχικά η συμφωνία προβλεπόταν να έχει διάρκεια 5 ετών, η ΗΠΑ έκανε λόγο για συμφωνία αορίστου χρόνου(!), ενώ ως και σήμερα η συμφωνία ήταν για ένα έτος. Παράλληλα, η συμφωνία προβλέπει την αναβάθμιση των ήδη υπαρχουσών βάσεων (επέκταση της Σούδας που είναι η πιο σημαντική στην περιοχή, Λάρισα – ήδη πετάνε αμερικάνικα drones-, στρατιωτικοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης), ενώ υπό συζήτηση είναι η Ξάνθη, Καβάλα, Σκύρο, Θάσο και Λήμνο.
Παράλληλα, η προσπάθεια εμπλοκής του ελληνικού κράτους στη Λιβύη, επιδιώκοντας την κατάργηση του τουρκολιβυκού μνημονίου για τη χάραξη της ΑΟΖ, η κήρυξη ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία, η στρατιωτική εμπλοκή στο Μαλί στα πλαίσια της συνεργασίας με το γαλλικό κράτος, οι συναλλαγές για οπλικά συστήματα με τη Σ.Αραβία, η μετακίνηση ανθρώπινου δυναμικού στην περιοχή, και οι κοινές εκπαιδεύσεις της πολεμικής αεροπορίας των δύο κρατών, αυξάνουν το ενδεχόμενο της εμπλοκής της χώρας σε μια σύρραξη.
Την ώρα που μετράμε χιλιάδες νεκρούς από τον ιό covid-19, με το ΕΣΥ να παραμένει ακρωτηριασμένο και αναμένουμε το 4ο κύμα πανδημίας, οι κρατικές δαπάνες για τα εξοπλιστικά γιγαντώνονται. Το ελληνικό κράτος κατέχει τη δεύτερη θέση στο ποσοστό δαπανών για εξοπλιστικά με βάση το ΑΕΠ μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ στη σχετική λίστα. Στην πρόσφατη ομιλία του ο Κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε την αγορά 24 (έναντι 18) μαχητικών αεροσκαφών τύπου Rafale, ενώ λίγες εβδομάδες μετά ακολούθησε και νέα συμφωνία για την αγορά πολεμικών πλοίων από τη Γαλλία.
Την ίδια στιγμή λοιπόν που μεγάλο κομμάτι της κοινωνικής βάσης αδυνατεί να έχει πρόσβαση σε μία σειρά από βασικές κοινωνικές ανάγκες (και ενώ έρχεται νέο κύμα ανατιμήσεων σε καταναλωτικά και βιομηχανικά είδη), η πίεση των μεγάλων πολεμικών βιομηχανιών σε συνδυασμό με τον ντόπιο εθνικισμό και τον μιλιταρισμό εκτοξεύουν τις δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα και δικαιολογούν την εμπλοκή του στρατού σε όλο και περισσότερες “εσωτερικές” υποθέσεις όπως βλέπουμε χαρακτηριστικά να συμβαίνει με τη διαχείριση των μεταναστών.
Η όλο και μεγαλύτερη εμπλοκή του ελληνικού κράτους στους πολεμικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ και των συμμάχων του, αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη συσπείρωσης ενός μαζικού και μαχητικού αντιπολεμικού κινήματος που θα βάζει στο στόχαστρο –σε τακτική και όχι ευκαιριακή και εθιμοτυπική βάση- τους πραγματικούς υπεύθυνους, δηλαδή τις ιμπεριαλιστικές και διακρατικές διενέξεις, τον εθνικισμό, τον μιλιταρισμό, αλλά και το ίδιο το εκμεταλλευτικό και καταπιεστικό σύστημα θέτοντας τη διεθνιστική αλληλεγγύη μεταξύ των λαών ως τη μοναδική επιλογή μπροστά στην προοπτική ενός γενικευμένου πολέμου.
Πέλοτο
Δυσήνιος Ίππος 