Το προηγούμενο διάστημα ψηφίστηκε ο νόμος Κεραμέως – Χρυσοχοΐδη, ο οποίος σηματοδοτεί μια σειρά απο αλλαγές στον χώρο των πανεπιστημίων. Ο νόμος αυτός, που αποτελεί έναν απο τους πιο αντιδραστικούς που έχει επιχειρήσει να περάσει το Κράτος τις τελευταίες δεκαετίες, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα παρακάτω : ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας (ΟΠΠΙ), ελεγχόμενη είσοδο στον χώρο του πανεπιστημίου, επιτήρηση μέσω καμερών, αναβάθμιση των πειθαρχικών ποινών για τα «αδικήματα» που τελούνται εντός των ιδρυμάτων, καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής και ανώτατου ορίου φοίτησης και διαγραφές φοιτητών. Όλα τα παραπάνω αποτελούσαν προεκλογικές εξαγγελίες της νεοφιλελεύθερης – ακροδεξιάς κυβέρνησης που βρίσκεται στην εξουσία και η οποία προσπαθεί εδώ και χρόνια να παρουσιάσει τα πανεπιστήμια ως «άνδρα» ανομίας και παραβατικότητας προκειμένου δικαιολογήσει τη φύλαξή τους απο την αστυνομία και τη διαρκή επιτήρηση των φοιτητών. Ωστόσο, στο σημείο αυτό δεν μπορούμε να παραλείψουμε το γεγονός ότι η επίθεση του κράτους σε βάρος των φοιτητών είναι διαχρονική και το μόνο που αλλάζει ανάλογα με το ποιός βρίσκεται στην κυβέρνηση ειναι η ένταση αυτής της επίθεσης και όχι η ουσία. Έτσι, η Ν.Δ πατάει σήμερα πάνω σε νόμους και διατάξεις των προηγούμενων κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένου προφανώς και του ΣΥ.ΡΙΖ.Α, όπως και αυτές πάτησαν πάνω σε διατάξεις των προκατόχων τους και ούτω καθεξής.
Ο νέος νόμος δεν αφορά κάποιες μεμονωμένες αλλαγές στα πανεπιστήμια αλλά αποτελεί κομμάτι της συνολικότερηςαναδιάρθρωσης που επιχειρεί το κράτος στον χώρο της εκπαίδευσης. Ήδη από το καλοκαίρι του 2019, η νεοεκλεγμένη, τότε, κυβέρνηση έσπευσε να περάσει τον νόμο γιατην κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, ενός νόμου που είχε τις ρίζες του στην εποχή την δικτατορίας και αποτελούσε βασική κατάκτηση του φοιτητικού, και όχι μόνο, κινήματος κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Λίγο καιρό αργότερα ο νόμος αυτός πήρε σάρκα και οστά, όταν πάνοπλες αστυνομικές δυνάμεις εισέβαλλαν στον προαύλιο χώρο της ΑΣΟΕΕ με σκοπό να διαλύσουν την προγραμματισμένη συνέλευση των φοιτητών. Αργότερα, κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας, τέθηκε πρός ψήφιση ένα νομοσχέδιο που αφορούσε μια σειρά από αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες τις εκπαίδευσης. Στο πεδίο της Δευτεροβάθμιας, ο νόμος προέβλεπε την επαναφορά της τράπεζας θεμάτων στο Λύκειο, την αύξηση των πρός εξέταση μαθημάτων, την επανεισαγωγήτης αναγραφής της διαγωγής στο απολυτήριο των μαθητών αλλά και την αυστηροποίηση της αξιολόγησης των καθηγητών και των σχολικών μονάδων. Όσο αφορά την Τριτοβάθμια εκπαίδευση, προβλεπόταν η δυνατότητα ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών τμημάτων από τα πανεπιστήμια(φυσικά με την καταβολή διδάκτρων) αλλά καιη αλλαγή στα κριτήρια των μετεγγραφών, με τέτοιο τρόπο ώστε να καθίσταται αδύνατη η μετεγγραφήακόμα και για πολλούς φοιτητές των κατώτερων κοινωνικών και οικονομικών στρωμάτων.
Η αλλαγή των συσχετισμών εντός των χώρων εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των πανεπιστημίων βρίσκεται πάρα πολύ ψηλά στις προτεραιότητες των εξουσιαστών. Το Κράτος φοβάται τους φοιτητές καθώς ξέρει ότι αποτελούν ένα διαχρονικό αγκάθι για τα σχέδιά του. Δεν είναι τυχαίες άλλωστε οι δηλώσεις επιφανών Υπουργών της κυβέρνησης οι οποίοι τονίζουν με κάθε τρόπο ότι «ήρθε η ώρα να μπεί ένα τέλος στην ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς εντός των πανεπιστημίων». Από την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 (κατά τη διάρκεια της οποίας τα μέλη της σημερινής κυβέρνησης ήταν από την πλευρά του τάνκ και όχι των φοιτητών) και τους αγώνες της Μεταπολίτευσης, μέχρι τους φοιτητικούς αγώνες της περιόδου ’06-’07, την εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 και τις κινητοποιήσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης, το φοιτητικό κίνημα ήταν πάντα μπροστά και αγωνιζόταν έτσι ώστε να μην ξεδιπλωθούν τα σχέδια των ισχυρών που αποσκοπούν στην ολοένα και μεγαλύτερη εμβάθυνση της ανισότητας, της εκμετάλλευσης και της αδικίας. Με την εν εξελίξει αναδιάρθρωσηεπιχειρείται αφενός η τρομοκράτηση των φοιτητών και αφετέρου η ενίσχυση της ιδιωτικής εκπαίδευσης καθώς καθίσταται όλο και πιο δύσκολη η φοίτηση στο πανεπιστήμια για τους φτωχούς φοιτητές, οι οποίοι δεν έχουν τις ίδιες δυνατότητες με άλλους, δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος των ακριβών φροντιστηρίων και αναγκάζονται να δουλέψουν προκειμένου να σπουδάσουν.
Με βάση τα παραπάνω, έχει μεγάλη σημασία να αναλογιστούμε τη συγκυρία μέσα στην οποία συντελείται η περιγραφείσα αναδιάρθρωση. Εδώ και πάνω από ένα χρόνο, βρισκόμαστε όλοι αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση. Τα λοκ-ντάουν και οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας διαδέχονται το ένα το άλλο. Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, οι χώροι δηλαδή τους οποίους αφορά η αναδιάρθρωση, λειτουργούν αποκλειστικά μέσω της τηλεκπαίδευσης (κάτι στο οποίο έχουν εναντιωθεί απ την πρώτη στιγμή οι μαθητές, οι φοιτητές και οι καθηγητές). Όπως είναι φανερό, μέσα σε αυτή την συνθήκη είναι πολύ δύσκολο να ξεσπάσουν οι αντιστάσεις και αγώνες που αναφέρονται παραπάνω. Οι φοιτητές δεν βρίσκονται απο κοντά, δενυπάρχει το κοινό πεδίο στο οποίομπορούν να συζητήσουν, να ζυμωθούν πολιτικά και να πραγματοποιήσουν τις γενικές τους συνελεύσεις. Έτσι, το κράτος άδραξε την ευκαιρία και χρησιμοποίησε την υγειονομική κρίση προκειμένου να περάσει νόμους που σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο θα ξεσήκωναν θύελλα αντιδράσεων και θα έβρισκαν ισχυρά εμπόδια μπροστά τους.
Η ίδια η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση δεν μπορεί να ιδωθεί ξέχωρααπό τη συνολικότερη επίθεση που έχουν εξαπολύσει οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ σε βάρος της κοινωνίας και των κατώτερων τάξεων. Κομμάτια αυτής της επίθεσης, εκτός από τα νομοσχέδια για την παιδεία, αποτελούνοι νόμοι που προβλέπουν το φακέλωμα των συνδικαλιστών και δυσκολεύουν την κήρυξη απεργίας, αυτοί που καταργούν στην πράξη το οκτάωρο και αφήνουν εκτεθειμένους τους εργαζομένους στις ορέξεις των αφεντικών τους, ο νόμος για την απαγόρευση των διαδηλώσεων,αλλά και μια σειρά άλλων,οι οποίοι στοχεύουν πάνω από όλα στο τσάκισμα των κοινωνικών και ταξικών αγώνων και στην τρομοκράτηση όσων τολμούν να ορθώσουν το ανάστημά τους απέναντι στην επέλαση της βαρβαρότητας. Οι εξουσιαστές θέλουν να τελειώνουν μια και καλή με όλες τις κατακτήσεις των καταπιεσμένων, επιδιώκοντας να γυρίσουν σελίδα στη μεταπολιτευτική ιστορία. Οι φοιτητικές συνελεύσεις και καταλήψεις, οι απεργίες, ο συνδικαλισμός και οι διαδηλώσεις δεν έχουν θέση στον δυστοπικό κόσμο που ονειρεύονται να φτιάξουν. Σε αυτόν τον κόσμο τα μόνα που έχουν θέση είναι η στυγνή εκμετάλλευση ανθρώπου απο άνθρωπο, η γιγάντωση της ιδιωτικής κερδοφορίας και των ταξικών ανισοτήτων, η αδικία και ο θάνατος.
Η συνθήκη που περιγράφεται παραπάνω κάθε άλλο παρά ευοίωνη φαντάζει. Ωστόσο, η τελευταία περίοδος έχει δείξει ότι η κοινωνία έχει αντοχές και παράγει ισχυρές αντιστάσεις ακόμα και μέσα σε αυτή την πολύ δύσκολη συγκυρία. Οι μαζικές φοιτητικές διαδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα όλο το τελευταίο διάστημα και οι δυναμικές καταλήψεις σχολών από τους φοιτητές με αποκορύφωμα την κατάληψη της πρυτανείας του Α.Π.Θ,η οποία είχε ως επακόλουθο την σκληρή κρατική καταστολή, το ξύλο και τις συλλήψεις, δείχνουν με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι η επιχείρηση καταστολής και τρομοκράτησης δεν θα περάσει αμαχητί. Ο αγώνας ενάντια στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση δεν αφορά μόνο τους φοιτητές και τους μαθητές που πλήττονται άμεσα από αυτή. Αφορά όλους τους καταπιεσμένους, όλη την κοινωνική και ταξική βάση, τους εργαζομένους, τους ανέργους και όλους όσοι δεν θέλουν να ζήσουν σε μια κοινωνία αδικίας, καταπίεσης και διαρκούς φόβου.Οι κινητοποιήσεις ενάντια στον νόμο αποτέλεσαν το εφαλτήριο προκειμένου όλο και περισσότερος κόσμος να κατέβει στο δρόμο και να αγωνιστεί προκειμένουνα μπορεί να ορίζει τη ζωή του. Στην παρούσα φάση, είναι πιο αναγκαίο από ποτέ να συνδέσουμε τους επιμέρους αγώνες και να οργανωθούμε σε κάθε κοινωνικό πεδίο, στα πανεπιστήμια και στους χωρουςεργασίας, έτσι ώστε να αντιπαλέψουμε τον κόσμο του Κράτους και του Κεφαλαίου που υπόσχεται μόνο εκμετάλλευση και αδικία. Μόνο έτσι μπορούμε να γκρεμίσουμε τις υπάρχουσες πολικές και οικονομικές δομές και να οικοδομήσουμε έναν κόσμο ελευθερίας και ισότητας που θα τοποθετεί στο κέντρο του τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.
Ανδρέας Κ.
(Δημοσιεύτηκε στο 1ο τεύχος της εφημερίδας Ζερμινάλ)
Δυσήνιος Ίππος 